Όταν παίρνουμε αποφάσεις για την καριέρα μας, θα πρέπει άραγε να λαμβάνουμε υπόψη μας ορθολογιστικούς παράγοντες όπως π.χ. τα χρήματα ή να ακολουθούμε την καρδιά μας; Όταν επιλέγουμε σε ποιον τόπο θα ζήσουμε, δημιουργούμε άραγε λίστα με τα υπέρ και τα κατά ή απλώς προχωράμε με ό,τι «νιώθουμε» ότι είναι καλύτερο; Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι παίρνουν αποφάσεις για τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή τους ορίζεται από δύο σημαντικούς παράγοντες: την λογική και το συναίσθημα ή αλλιώς το μυαλό και την καρδιά.
Μια νέα ψυχολογική μελέτη (Fetterman&Robinson, 2013) σχετικά με αυτόν τον διαχωρισμό ανάμεσα στην καρδιά και την λογική θέτει στους συμμετέχοντες την εξής ερώτηση: «Άσχετα με τις γνώσεις σας πάνω στη βιολογία, με ποιο μέρος του σώματός σας έχετε συνδέσει πιο στενά το ”Είναι’’ σας;». Οι 112 συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: οι μισοί έδειξαν την καρδιά τους και οι άλλοι μισοί το κεφάλι τους. Οι περισσότεροι που έδειξαν την καρδιά τους ήταν γυναίκες. Ποιος έχει δίκιο; Ποιος είναι ο σωστότερος τρόπος για να πάρουμε μια απόφαση; Στην πραγματικότητα μετά από πέντε ακόμα μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι καθένας από τους δύο αυτούς τρόπους σκέψης έχει τα πλεονεκτήματά του: Όσοι προτίμησαν την λογική είχαν περισσότερες γενικές γνώσεις και καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις. Όσοι προτίμησαν την καρδιά ήταν περισσότεροι εξωστρεφείς και κοινωνικοί. Το πιο σημαντικό είναι επομένως, ότι κανένας δεν έχει δίκιο ή άδικο. Αντιθέτως, κάθε τρόπος σκέψης έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του.
Advertisment
Ενσωμάτωση λογικής και συναισθήματος
Δεν θα ήταν πολύ βολικό αν συνεργαζόταν η λογική με το συναίσθημα; Να ενσωματώνονταν οι πληροφορίες και των δύο και να λύναμε τα καθημερινά προβλήματα; Αυτό έκαναν στην έβδομη μελέτη τους οι Fetterman και Robinson μέσω δυο μυστικά στοχευμένων καταστάσεων, κατά την οποία οι συμμετέχοντες στη μία περίπτωση κατευθύνθηκαν στη λογική και στην άλλη στο συναίσθημα. Σ’αυτή την περίπτωση, οι ερευνητές, αντί να ρωτήσουν τους συμμετέχοντες αν γενικώς ακολουθούν την λογική ή το συναίσθημά τους, προσπάθησαν να τους κατευθύνουν να σκεφτούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν είναι το ακόλουθο.
«Το να κατευθύνεις την προσοχή στη λογική, διευκολύνει την πνευματική επίλυση προβλημάτων, πιθανότατα επειδή οδηγεί τους ανθρώπους να εκλογικεύουν τα προβλήματα σε έναν μεγάλο βαθμό. Αντιθέτως, με το να κατευθύνεις την προσοχή στο συναίσθημα, οι άνθρωποι επηρεάζονται περισσότερο από τα συναισθήματα στη λήψη αποφάσεων, πιθανότατα επειδή ακριβώς προβάλλονται τα συναισθήματα κατά τη λήψη της απόφασης».
Advertisment
Πιθανόν οι άνθρωποι που αποφασίζουν κυρίως με την λογική, να μπορούσαν να επωφεληθούν από τη λήψη των αποφάσεων που γίνεται με το συναίσθημα, αν υπενθύμιζαν στον εαυτό τους ότι δεν είμαστε ορθολογιστικά μηχανήματα και πως τα συναισθήματα μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ομοίως και όσοι κυβερνώνται από τα συναισθήματά τους, οφείλουν να έρθουν σε επαφή με τη λογική, την ορθολογιστική πλευρά τους όταν το απαιτεί η κατάσταση. Τo μυαλό μας το κάνει ήδη αυτό αυτόματα, σε κάποιο βαθμό, αλλά όταν αντιλαμβανόμαστε ξεχωριστά τη συμβολή του συναισθήματος και της λογικής, γινόμαστε καλύτεροι στη λήψη σημαντικών αποφάσεων στη ζωή μας.