Όταν αμφισβητούμε το κέντρο του Εγώ ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις σκέψεις του νου: “αυτό μου αρέσει”, “αυτό το μισώ”, “δεν έπρεπε να το κάνεις αυτό”, “δεν έπρεπε να συμβαίνει το άλλο”. Ή, μπορεί την ώρα του διαλογισμού, το κέντρο να σκέφτεται: “δεν θα έπρεπε να σκέφτομαι τώρα”, “δεν θα έπρεπε να νιώθω έτσι”, “θα έπρεπε να νιώθω πιο ήρεμος”. Αλλά ποιος καθορίζει τι θα έπρεπε να συμβαίνει;
Πού είναι η απόδειξη ότι δεν θα έπρεπε να σκέφτεσαι; Πού είναι η απόδειξη που λέει ότι κάτι δεν θα έπρεπε να συμβαίνει; Πού είναι οι πραγματικές αποδείξεις, έξω από τον νου, που λένε ότι κάποιος δεν θα έπρεπε να κάνει κάτι που κάνει; Όταν αρχίζουμε να ψάχνουμε για τις αποδείξεις που χρησιμοποιεί ο νους ως επιχειρήματα, βλέπουμε ότι όλα συμβαίνουν μέσα στον νου. Όλα τα επιχειρήματα του νου προέρχονται από τον ίδιο τον νου, όχι από κάτι άλλο έξω από αυτόν.
Advertisment
Είναι σαν μια κλειστή λούπα που επαναλαμβάνεται. Πρώτα ο νους σκέφτεται, μετά πιστεύει αυτά που σκέφτεται και μετά βρίσκει επιχειρήματα στις περαιτέρω σκέψεις που ο ίδιος δημιουργεί, για να στηρίξει αυτά που πιστεύει. Αυτός είναι ο ορισμός της τρέλας, γιατί είναι τρέλα να πιστεύει κανείς αυτά που του λέει ο νους του και να τα δέχεται ως αληθινά. Αν εξετάσουμε τη σκέψη “τι είμαι;” θα δούμε ότι συνοδεύεται από άλλες σκέψεις που αυτοπροσδιορίζονται. Αλλά αν τις εξετάσουμε κι αυτές λίγο, θα δούμε ότι δεν είναι αληθινές και είναι κενές μέσα τους.
Το κέντρο του Εγώ αρχίζει να διαρρηγνύεται με την αμφισβήτηση. Η ταυτότητα, αυτό που νόμιζα ότι ήμουν, ως μια οντότητα, ως κάποιος, καταρρέει και αναδύεται η συνειδητότητα. Τελικά αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν είναι καθόλου αυτό που νόμιζε ότι ήταν. Αλλά το Εγώ δεν εξαφανίζεται έτσι εύκολα και τόσο γρήγορα. Κουβαλάει μέσα του μια κεκτημένη ταχύτητα που προέρχεται από το παρελθόν. Γι’ αυτό ακόμα και αν αφυπνιστούμε απ’ το Εγώ μας, θα εμφανιστούν κι άλλες σκέψεις που θα θέλουν να τις πιστέψουμε. Αλλά οι σκέψεις από μόνες τους είναι εντελώς αδύναμες. Γίνονται όμως παντοδύναμες όταν τις πιστεύουμε ως αληθινές.
Είναι εκπληκτικό να συνειδητοποιήσει κανείς ότι οι σκέψεις του δεν λένε την αλήθεια. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις δυσάρεστες ή τις κακές σκέψεις. Καμία σκέψη δεν είναι αληθινή. Όταν το αντιληφθεί κανείς αυτό, το Εγώ του αρχίζει σιγά-σιγά να εξασθενεί και βλέπει ότι δεν έχει κέντρο. Αν κάποιος θέλει να έχει ένα κέντρο, το κέντρο του είναι παντού γύρω του, δηλαδή δεν είναι πουθενά. Στην αρχή, αυτό θα του προκαλέσει μια αίσθηση αποπροσανατολισμού. Θα χάσει την αντίληψη που είχε για τον κόσμο και για το πώς λειτουργούν τα πράγματα έτσι όπως τα ήξερε. Θα νιώθει σαν να χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του.
Advertisment
Τότε ο νους του θα προσπαθήσει να τον πείσει ότι χρειάζεται ένα κέντρο, ένα σύστημα πεποιθήσεων που θα αποτελείται από καλά καθορισμένες απόψεις και πιστεύω. Κατά καιρούς ρωτάω τους ανθρώπους που έρχονται να ακούσουν τις ομιλίες μου, πόσοι θέλουν να ζουν χωρίς κέντρο. Ακούγεται παράλογο να επιθυμεί κάποιος να μην έχει κέντρο, να μην έχει απόψεις, ή τουλάχιστον αν έχει να μην τις πιστεύει ως αληθινές. Όσον αφορά εμένα, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι δεν πιστεύω ότι οι απόψεις μου είναι αληθινές. Δεν πιστεύω ότι είναι πιο αληθινές από τις απόψεις οποιουδήποτε άλλου. Κατά μία έννοια είμαι ανίκανος να πιστέψω μια άποψη του νου μου ως αληθινή, γιατί ξέρω ότι όλες οι απόψεις είναι απλά προϊόντα του πολιτισμού και της κοινωνίας στην οποία ζω.
Ο νους τα ερμηνεύει όλα σε σχέση με ένα φανταστικό δίπολο: το καλό και το κακό, το σωστό και το λάθος, το πρέπει και το δεν πρέπει. Αυτή είναι η διπολική φύση του νου. Το κέντρο λατρεύει να προσκολλάται σε κάποιον από τους δύο πόλους, δηλαδή να ταυτίζεται με μια σκέψη. Και κάθε φορά που εμείς πιστεύουμε τον νου, δημιουργείται μέσα μας ένα σχίσμα που μας προκαλεί άγχος. Μπορείς να νιώσεις μέσα σου την ενέργεια αυτή καθώς πιστεύεις σε μια σκέψη. Όλα δημιουργούνται από τον νου, μέσα στον νου. Και εμείς φυλακίζουμε τους εαυτούς μας μέσα του. Κανένας άλλος δεν μπορεί να μας προκαλέσει πόνο και δυστυχία. Είναι πολύ δύσκολο να το αποδεχτεί κανείς αυτό. Μόνος μου προκαλώ δυστυχία στον εαυτό μου όταν πιστεύω σε μια σκέψη του νου. Το να ζει κανείς ελεύθερος σημαίνει να μην πιστεύει τις σκέψεις που δημιουργεί ο νους του. Είναι τόσο απλό.
*Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από ηχογραφημένη ομιλία του Αντυασάντι.
Μετάφραση: Ν. Μπάτρας
