Σύγκρουση: Συμβιβασμός ή Συμφωνία;
Συστατικό στοιχείο της σχέσης ενός ζευγαριού είναι οι καυγάδες και οι συγκρούσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι ίδιος με τον άλλο – δύο οι περισσότεροι άνθρωποι είναι διαφορετικοί. Οι συγκρούσεις με τους σημαντικούς για μας ανθρώπους – γονείς , δασκάλους, φίλους, συνεργάτες, σύντροφο – εμφανίζονται από την παιδική ακόμα ηλικία και συνεχίζονται σ’ όλη μας τη ζωή. Ωστόσο στην εποχή μας, που το θέμα των σχέσεων απασχολεί όλο και περισσότερο ειδικούς και μη, ενώ συχνά κάνουμε λόγο για την τέχνη της αγάπης και του έρωτα δεν ευαισθητοποιούμαστε στην τέχνη της σύγκρουσης.
Advertisment
Πότε οι συγκρούσεις απειλούν ή καταστρέφουν τη σχέση;
– Όταν στόχος δεν είναι η επικοινωνία αλλά ο ανταγωνισμός, η προσπάθεια του ενός να αποδείξει την αλήθεια των λόγων του χωρίς να υπολογίζει τον άλλο. Στην περίπτωση αυτή δεν “μπαίνει καθόλου ο ένας στα παπούτσια του άλλου”, δεν ακούει τον άλλο, θεωρεί ότι έχει όλο το δίκιο με το μέρος του και παραβλέπει την αμοιβαία υπευθυνότητα.
– Όταν το ζευγάρι ξεφεύγει από το θέμα για το οποίο προέκυψε η σύγκρουση και αναφέρεται σε προηγούμενα προβλήματα και σε παράπονα του παρελθόντος. Με άλλα λόγια όταν δε μένει στο θέμα της σύγκρουσης αλλά επεκτείνεται σε, καταστάσεις, πρόσωπα που είναι μακριά από το “εδώ και τώρα”. Έτσι φτάνει στο σημείο καμιά φορά μετά από λίγες ώρες ή μέρες να μη θυμάται το λόγο του τσακωμού.
Advertisment
– Όταν μετά από μία σύγκρουση, δεν ακολουθεί μία διεργασία στην οποία εκφράζονται συναισθήματα πόνου, θυμού, λύπης, αλλά αντίθετα παραμένουν απωθημένα και κυρίως θυμός, που μπορεί να βγει ανεπεξέργαστος ως παθητική ή ενεργητική επιθετικότητα, σε κάποιον άλλο ανύποπτο χρόνο. Έτσι κάποτε προκαλούνται αποστάσεις αγεφύρωτες.
– Όταν η σύγκρουση δεν οδηγεί σε μία πραγματική συμφωνία αλλά σε έναν επιφανειακό συμβιβασμό που συνοδεύεται από ένα θρίαμβο αυτού που δεν υποχώρησε. Στην περίπτωση αυτή απουσιάζει μία ουσιαστική προσέγγιση που οδηγεί στη βελτίωση της σχέσης. Αντίθετα επαναλαμβάνονται παρόμοιες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν στην αναπότρεπτη διάρρηξη των σχέσεων.
– Όταν υπάρχει ο φόβος της τίμιας υποχώρησης γιατί αυτή θεωρείται συνώνυμη της απώλειας του προσωπικού γοήτρου.
Ωστόσο θα πρέπει να τονιστεί ,ότι η αποφυγή της σύγκρουσης δεν είναι κατά ανάγκη δείγμα μιας ευτυχισμένης συντροφικής ζωής. Η έλλειψη της πολλές φορές υπονομεύει τη σχέση, κλονίζει την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στον άλλο, οδηγεί στη μοναξιά και διαστρεβλώνει το νόημα της πραγματικής συμβίωσης. Έτσι θυσιάζουμε τον εαυτό μας, τις αξίες και τις ανάγκες μας. Μπορούμε λοιπόν τη σύγκρουση να τη χρησιμοποιήσουμε ως μέσο και αφορμή για την αποφυγή των πρόσκαιρων συμβιβασμών και της αποτελμάτωσης, αρκεί να μάθουμε την τέχνη της. ‘Η θετική σύγκρουση είναι τίμια και αντικειμενική, όχι κακοήθης ενοχοποιητική και σκληρή. Η τίμια μάχη οδηγεί στην αυθεντικότητα της σχέσης και στην ισοτιμία.
Υπάρχει εποικοδομητική σύγκρουση & ποιοι οι όροι της;
– Τη σύγκρουση να ακολουθεί συζήτηση αρχίζοντας από τη αναγνώριση των θετικών του άλλου, την έκφραση της αγάπης και του ενδιαφέροντος γι αυτόν. Έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να κρατηθεί η συζήτηση σε χαμηλούς τόνους και να διατηρήσουν οι σύντροφοι νηφάλια τη σκέψη. Περιορισμός της επίρριψης των ευθυνών, των αξιολογήσεων, των γενικεύσεων και των ερμηνειών είναι επίσης πολύ βοηθητικά στοιχεία.
– Έχοντας υπόψη μας ότι θυμωμένοι άνθρωποι δεν ακούν, θα πρέπει να δώσουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας και στον άλλο για να γίνει συζήτηση.
– Δεν θα πρέπει, μόνο να μιλάμε αλλά και να ακούμε. Να αφήνουμε τον άλλο να ολοκληρώνει τις σκέψεις του. Όταν βλέπουμε να μη λύνεται η διαφωνία μπορούμε απλά να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε.
– Χρειάζεται ευαισθησία στον τρόπο το χρόνο και το χώρο που γίνεται ο καυγάς. Είναι οικείο σε όλους το φαινόμενο της ενίσχυσης των εντάσεων όταν αυτές γίνονται ενώπιον τρίτων.
– Είναι πολύ σκληρό για να δυναμώσει κάποιος τη σχέση του να θίγει τα ευαίσθητα σημεία του άλλου.
Τελικά το ζητούμενο είναι ο καθένας να είναι σε θέση να αγαπάει και να αποδέχεται τον εαυτό του και τους άλλους ως πρόσωπα, ανεξάρτητα από το εάν απορρίπτει κάποια στοιχεία της συμπεριφοράς του. Μήπως μπορούμε να απολαμβάνουμε αυτούς που αγαπάμε έτσι όπως είναι;
Ντόρα Μίνου. ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος
