Του Κωνσταντίνου Σμιξιώτη
Είναι παρατηρημένο ότι υπάρχει μια μεγάλη δυσκολία να εφαρμόσουμε στη πράξη μια θεωρία, παρόλο που θα συμφωνήσουμε ότι ένα γραμμάριο δράσης ισοδυναμεί με ένα τόνο θεωρίας. Τι ακριβώς είναι αυτό που μας εμποδίζει να μπούμε σ’ αυτή τη διαδικασία; Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να δράσουμε εκ του ασφαλούς. Θα αναλύσουμε, επί χάρτου εν ολίγοις, τους λόγους που μένουμε στη θεωρία.
Advertisment
Κατ’ αρχήν ας δούμε εν τάχει τι είναι μια θεωρία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μοιάζει με τα γνωστά μας εγχειρίδια χρήσης που συνοδεύουν ένα αντικείμενο. Για παράδειγμα το μάνιουαλ που υπάρχει στο ντουλαπάκι κάθε αυτοκινήτου. Όταν ανάψει μια ενδεικτική λυχνία στο καντράν μπορούμε να ανατρέξουμε σ’ αυτό και να κατανοήσουμε τι ακριβώς συμβαίνει εκείνη τη στιγμή στο όχημα μας. Οι περισσότεροι βέβαια πιάνουν το κινητό τους και ρωτάνε κάποιο φίλο που γνωρίζει, ή τρέχουν αμέσως στο πλησιέστερο συνεργείο αυτοκινήτων, αποφεύγοντας να ασχοληθούν εξ ιδίων με τη θεωρία. Αυτό το τελευταίο δε θα πρέπει να μας εκπλήσσει ιδιαίτερα, η καθημερινότητα είναι μια μεγάλη αντανάκλαση και πολλά μικρά πράγματα δεν είναι παρά οι μακέτες της ζωής.
Οι θεωρίες για τη ζωή, όπως μας έχουν δοθεί από σπουδαίους δασκάλους και μεγάλους σοφούς, είναι ένας οδηγός προς ναυτιλλόμενους κι υποτίθεται ότι όποιος ακολουθήσει αυτές τις οδηγίες θα διάγει έναν ευτυχισμένο βίο. Οι θεωρίες όμως ξεκινούν αρχικά ως υποθέσεις και εν συνεχεία πρέπει να αποδειχθούν. Έτσι δεν ήταν λίγοι εκείνοι που στο πέρασμα των χιλιετηρίδων καταφέρανε, βιωματικά, να εμπειραθούν όλα όσα βρήκανε γραμμένα σε ένα τέτοιο χάρτη, που μπορεί να τους δόθηκε και προφορικά. Κάποιοι τέτοιοι χάρτες σχεδιαστήκανε απ’ όσους ήδη ολοκληρώσανε το ταξίδι τους στη ζωή και θελήσανε να βοηθήσουν όλους εκείνους που αναζητούνε την ορθή διαδρομή που οδηγεί στο τέλος.
Όλα αυτά βέβαια είναι εν πολλοίς γνωστά τοις πάσι και δε θα αναλωθούμε περισσότερο στο θέμα αυτό. Το βασικό σημείο που θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε, είναι γιατί ενώ έχουμε όλη τη θεωρία που χρειαζόμαστε εν τούτοις δυσκολευόμαστε να εμπλακούμε στην εφαρμογή των οδηγιών που υπάρχουν μέσα σ’ αυτή. Η πρώτη φράση που ακούγεται συνήθως είναι: Είναι δύσκολο! Ωραία ας δούμε λοιπόν γιατί είναι δύσκολο αλλά ευτυχώς όχι ακατόρθωτο.
Advertisment
Θα ξεκινήσω παραθέτοντας κάποιους λόγους για τους οποίους δεν δρούμε κι ο καθένας μπορεί να συμπληρώσει αυτή τη λίστα με όσα προσωπικά εμπόδια έχει κατά νου, γιατί είναι βέβαιο πως υπάρχουν χιλιάδες λόγοι για να μη δράσουμε και μόνο ένας για να μπούμε σε δράση. Αν αναρωτιέστε ποιος είναι αυτός, θα σας πω ευθέως: Να αλλάξουμε! Ναι, πολλοί θέλουνε την αλλαγή αλλά κανείς δεν είναι πρόθυμος ν’ αλλάξει. Αυτό είναι ειρωνικό, επειδή, ενώ μπορούμε να διακρίνουμε όλα τα λάθη του κόσμου, μάλλον θεωρούμε ότι δεν έχουμε την παραμικρή συμμετοχή σ’ αυτά. Αν υπάρχει τέτοιος αναγνώστης ανάμεσα σε όσους διαβάζουν το άρθρο, ας το αφήσει στην άκρη, γιατί όλοι μας έχουμε συνεισφέρει, στο βαθμό που μας αναλογεί, στη δημιουργία αυτού του κόσμου.
Τέλος παρένθεσης και ξεκινάμε:
1.Η βολή
Βολευόμαστε στο τρόπο που ζούμε, στη πραγματικότητα η ζωή παίρνει το σχήμα μας, γίνεται ένα καλούπι που θηλυκώνουμε άψογα μέσα του και δε θέλουμε να βγούμε απ’ αυτό. Το κέλυφος που χτίζεται γύρω μας μοιάζει τόσο πολύ με το είδωλο μας που αν σπάσει πονάμε ανυπόφορα και παρόλο που δεν είμαστε εμείς που πονάμε, εν τούτοις είμαστε εμείς που υποχωρούμε πληγωμένοι. Ουαί τοις ηττημένοις.
2.Η συνήθεια
Πραγματικά δεν υπάρχει πιο σκληρή μέγγενη απ’ αυτήν. Δυστυχώς κάθε συνήθεια υφαίνει ένα ιστό που γυρίζει γύρω μας ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Κάθε που προσπαθούμε να δράσουμε σύμφωνα με το εγχειρίδιο της ζωής, αυτή-λίγο μετά- μας έλκει προς το μέρος της και μας πισωγυρίζει. Χρειάζεται πραγματικά ατσάλινη θέληση για να σπάσει αυτός ο αραχνοΰφαντος αλλά τόσο επώδυνος κύκλος κι ένας τρόπος είναι, να πλάσουμε μια νέα συνήθεια που θα χαραχθεί πάνω στη παλιά. Σιγά-σιγά κι από λίγο. Οι απότομες αλλαγές συνήθως δεν έχουν διάρκεια εκτός κι αν πρόκειται για μια φαινομενικά αιφνίδια αλλαγή, διότι μπορεί να είναι αποτέλεσμα προηγούμενης δράσης που πέρασε εν πολλοίς απαρατήρητη.
3.Ο φόβος
Ένα μεγάλος εωσφόρος, με την έννοια του κομιστή του φωτός, που όμως δύσκολα συλλέγουμε το απόσταγμα της γνώσης που κρύβει μέσα του. Το δηλητήριο του φιδιού είναι φάρμακο θεραπευτικό αλλά ποιο πλησιάζει για να το πάρει; Δεν υπάρχει αρνητικό που δεν εμπεριέχει θετικό. Ο φόβος είναι το δόκανο που μας κρατά μαγκωμένους στη μη-δράση. Ο φόβος για το καινούριο, για το άγνωστο, δε μας επιτρέπει να εξερευνήσουμε αυτό που περιέχει για μας τη μεγαλύτερη λύτρωση κι ελευθερία.
Αυτό που φοβόμαστε πολύ θα γίνει το επόμενο μας μάθημα, αν δεν προλάβουμε να το αντιμετωπίσουμε κατάματα με θάρρος, αν δεν αναζητήσουμε τη βαθύτερη αιτία που κρύβεται πίσω από τον κομιστή του φωτός, γιατί μπροστά κι ολόγυρα του απλώνεται το σκοτάδι. Η αλήθεια είναι πως μέσα του πρέπει να ψάξουμε, επειδή σε όλα τα αρνητικά συναισθήματα, στον πυρήνα κρύβονται τα πιο όμορφα κι ωφέλιμα δώρα.
4.Η έλλειψη πίστης
Δεν αποδεχόμαστε ότι η θεωρία που διαβάσαμε ή ακούσαμε είναι η αληθινή. Αυτό δεν είναι, εν αρχή, απαραίτητα αρνητικό αλλά πρέπει κι αυτό ακόμη να αποδειχθεί μέσα από την προσωπική έρευνα. Στις θεωρίες δεν ωφελεί να αντιδρούμε με θεωρίες, αλλά με πειράματα. Συνεπώς αν θέλουμε να απορρίψουμε μια θεωρία είναι προτιμότερο να τη διαψεύσουμε εμπειρικά. Ειδάλλως να την επιβεβαιώσουμε επίσης βιωματικά. Ένας τρόπος είναι να αναζητήσουμε βαθιά μέσα μας την αλήθεια και να διασταυρώσουμε κάθε φαινόμενο με τον αρχετυπικό χάρτη που είναι χαραγμένος στο υποσυνείδητο μας ή στο συλλογικό υποσυνείδητο μέσω διαλογισμού.
Υπάρχει μια συμπαντική τράπεζα αρχέτυπης γνώσης, στην οποία όλοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης, αλλά λίγοι αναζητούν τους κωδικούς. Άλλωστε ο καθένας μπορεί να έχει μια διαισθητική εμπειρία που δεν είναι άλλη από την φωνή της συνείδησης. Αφεθείτε χαλαροί μέσα στη σιωπή κι αφουγκραστείτε όσα έχει να σας πει.
5.Προτιμούμε το θέαμα
Είναι πιο εύκολο να απολαμβάνουμε τους άλλους να δρούνε παρά να μπαίνουμε κι εμείς στο παιγνίδι εκτός κι αν είναι ένα αγαπημένο μας σπορ ή μια δράση που έχουμε ήδη δοκιμάσει και γνωρίζουμε καλά. Συνήθως αποφεύγουμε το ρίσκο ή το άγνωστο. Αρεσκόμαστε στη κριτική ακόμη κι αν ποτέ δεν έχουμε μπει στη θέση του άλλου. Υπάρχουν πολλοί κριτικοί θεάτρου που δεν έχουν παίξει ποτέ τους ούτε ρόλο κομπάρσου κι όμως ζούνε από την κριτική. Είμαστε λάτρεις ενός αναπαυτικού καναπέ και μιας δίκης. Θα γινόμασταν άνετα εισαγγελείς εξ αποστάσεως σε μια διαδικτυακή δίκη. Μας αρέσουν οι ήρωες και θα θέλαμε να γίνουμε ένας, αλλά μια άλλη φορά, για την ώρα παρακολουθούμε μια ταινία με έναν εξ αυτών.
6.Χανόμαστε στη καθημερινότητα
Είναι μεγάλη παγίδα η ταύτιση με τον εικονικό κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Είναι επίσης ένα μεγάλο παράδοξο το γεγονός να θέλουμε να βγούμε απ αυτόν ή να τον κατεδαφίσουμε κι όμως να παραμένουμε προσκολλημένοι σ’ αυτόν. Μπορεί να εμπλακούμε για λίγο στην εφαρμογή μιας θεωρίας αλλά αμέσως θα μας παρασύρει το τσουνάμι της καθημερινότητας. Αμέτρητες δικαιολογίες θα ξεχειλίσουν στο στόμα μας. Τα παιδιά, το σπίτι , η γυναίκα, το βιός μου, η πατρίδα και πολλά άλλα που ο καθένας από μας έχει αξιώσει. Όμως η παγίδα δεν είναι ότι όλα αυτά δεν αξίζουν πραγματικά, αλλά το γεγονός ότι δεν κατανοούμε πως καθώς εμείς θα γίνουμε καλύτεροι μέσα από την εφαρμογή της θεωρίας, ταυτόχρονα θα είμαστε ικανότεροι να τα προστατεύσουμε και να τα ανυψώσουμε μαζί μας.
Να βάλουμε κάθε τι στη θέση που πραγματικά αξίζει. Έτσι η καθημερινότητα γίνεται γύρω μας μια κινούμενη άμμος και τότε το καυτό ερώτημα είναι: Ποιος θα σώσει ποιόν; Το μυστικό είναι να μεταφέρουμε τις υψηλές δονήσεις, που θα μας προσδώσει η αλλαγή μας, στην αρένα της ζωής κι όχι να προσδοκούμε να ανυψωθούμε παραμένοντας αδρανείς ή βουλιάζοντας στη δίνη της ζωής.
7.Έλλειψη χρόνου
Δεν έχουμε χρόνο για μας αλλά ενίοτε βρίσκουμε για όλα τα άλλα που αφορούνε άλλους. Ένα κατασκεύασμα του ανθρώπου ανύπαρκτο εκ του φυσικού, έγινε θηλιά στο λαιμό και μας πνίγει. Πόσες ώρες έχει η μέρα; 24. Ποιος το είπε; Αυτός που το δημιούργησε. Ψέματα! Η μέρα δεν έχει ώρες, έχει μόνο στιγμές. Πόσες στιγμές έχει; Αμέτρητες. Ποιος το είπε; Κανείς, μπορείς να το διασταυρώσεις μόνος σου. Αρκούν ελάχιστες στιγμές για να βιώσει ο άνθρωπος την ευτυχία. Αρκεί μόνο μια στιγμή για να φύγει η γη κάτω από τα πόδια του. Κι όμως δεν έχει χρόνο. Τι ειρωνεία!
Αν δεν βγούμε από αυτό το εκκρεμές του χρόνου που πάει αδυσώπητά πέρα δώθε δεν έχουμε καμία τύχη να απελευθερωθούμε από την φούσκα που έχουμε φτιάξει γύρω μας. Ο χρόνος είναι σχετικός, διαστέλλεται και συστέλλεται ανάλογα με το πώς αισθανόμαστε κάθε στιγμή. Όταν περνάμε καλά εκείνος «τρέχει», όταν υποφέρουμε μένει «παγωμένος» και μας βασανίζει ακόμη πιο πολύ. Ο χρόνος είναι μέσα στο μυαλό μας και το θολώνει. Αρκούν ελάχιστες στιγμές για δράση όσο και το βάρος της που μετριέται σε χρυσό.
Θα κλείσουμε το πρώτο μέρος όπως το ανοίξαμε : Ένα γραμμάριο δράσης ισοδυναμεί με ένα τόνο θεωρίας. Μέσα σε μια στιγμή μπορεί να πετύχεις όσα δε θα πετύχεις σε ένα χρόνο.
Το άρθρο συνεχίζεται…
- Δύσκολες καταστάσεις στη ζωή: Τελικά είναι προβλήματα ή λύσεις; - 10 Νοεμβρίου 2022
- Η καθημερινότητα ως προβολή του «αόρατου κόσμου» - 31 Ιανουαρίου 2022
- Η ψυχολογία της καθημερινότητας: Επιθυμίες και διαπροσωπικές σχέσεις - 13 Νοεμβρίου 2021
