Του Dr Δημήτρη Τσουκαλά
Τρισεκατομμύρια μικρόβια, ιοί και άλλοι μικροοργανισμοί «συγκατοικούν» στον οργανισμό μας ξεπερνώντας κατά 10 φορές τον αριθμό των κυττάρων μας. Οι μικροοργανισμοί αυτοί βρίσκονται παντού στο σώμα μας αλλά οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί κατοικούν στο έντερο και το δέρμα. Το βάρος τους είναι παρόμοιο με αυτό των υπόλοιπων οργάνων του σώματος, καθώς ζυγίζουν περίπου 2 κιλά στον μέσο άνθρωπο.
Advertisment
Η ανθρώπινη μικροχλωρίδα αποτελείται από πάνω από 1.000 είδη μικροοργανισμών. Τα γονίδια που βρίσκονται μέσα σε αυτά τα κύτταρα αποτελούν το ανθρώπινο μικροβίωμα, το οποίο έχουν προσπαθήσει να αποκρυπτογραφήσουν οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια.
Γιατί είναι σημαντική η μικροχλωρίδα;
Οι μικροοργανισμοί που έχουν εξελιχθεί παράλληλα με μας και αποτελούν ένα αναπόσπαστο μέρος της ύπαρξής μας, όχι μόνο δεν είναι αδρανείς, αλλά ρυθμίζουν καθημερινές λειτουργίες του σώματος. Επιστημονικές μελέτες έχουν “ενοχοποιήσει” τους μικροοργανισμούς αυτούς για ασθένειες όπως:
Advertisment
-το άσθμα
-τον αυτισμό
-τον καρκίνο
-το διαβήτη
-τις καρδιοπάθειες
-την παχυσαρκία
-τη σκλήρυνση κατά πλάκας
-την κοιλιοκάκη
-τα εκζέματα
-τις κολίτιδες
-τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα)
-την υποθρεψία
Διατροφή
Εκτός από την ενέργεια που λαμβάνουμε από την διατροφή μας που λειτουργεί ως το “καύσιμο” του οργανισμού, τα βακτήρια του εντέρου είναι απαραίτητα για την διαθεσιμότητα των θρεπτικών ουσιών στον οργανισμό μας, καθώς διασπούν τα μόρια των τροφών. Επίσης η βακτηριακή μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει το αίσθημα του κορεσμού και της πείνας μέσω του μεταβολισμού. Η ποικιλομορφία της μικροχλωρίδας μας σχετίζεται με την ποικιλομορφία της διατροφής μας, για αυτό και οι επιστήμονες συστήνουν στους εφήβους να καταναλώνουν μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων για να έχουν μια πλούσια εντερική μικροχλωρίδα ως ενήλικες.
Αυτοανοσία
Χωρίς την επαφή με τους μικροοργανισμούς που μας αποικίζουν από τη γέννησή μας, η προσαρμοστική ανοσία δεν θα υπήρχε. Προσαρμοστική ανοσία είναι το μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος, που μαθαίνει πώς να ανταποκριθεί σε μικρόβια, επιτρέποντας μια πιο γρήγορη άμυνα έναντι των παθογόνων οργανισμών. Μελέτες έχουν δείξει αυξημένη νοσηρότητα σε πειραματόζωα που ήταν στείρα μικροοργανισμών. Η μικροχλωρίδα παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στα αυτοάνοσα νοσήματα και τις αλλεργίες, που είναι πιο πιθανόν να αναπτυχθούν όταν διαταράσσεται η έκθεση σε μικροοργανισμούς σε νεαρή ηλικία.
Εγκεφαλικές διαταραχές
Λόγω της συμμετοχής της στην πέψη, η εντερική μικροχλωρίδα μπορεί επίσης να επηρεάσει και τον εγκέφαλο, για αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως ο “δεύτερος εγκέφαλος”. Μικρά μόρια που απελευθερώνονται από τη δραστηριότητα των βακτηρίων του εντέρου ενεργοποιούν την απόκριση των νεύρων στο γαστρεντερικό σωλήνα. Επίσης, έχει παρατηρηθεί συσχέτιση μεταξύ της εντερικής μικροχλωρίδας και των εγκεφαλικών διαταραχών, όπως η εμφάνιση κατάθλιψης και η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.
Νοσηρότητα και ασθένειες
Η διαταραχή του πληθυσμού των μικροβίων που ζουν στο έντερό μας συνδέεται με τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, όπως την ελικώδη κολίτιδα και την νόσο του Crohn, καθώς επίσης και με την παχυσαρκία και τον διαβήτη τύπου 2.
Η μικροχλωρίδα του εντέρου έχει συνδεθεί με το μεταβολικό σύνδρομο και οι αλλαγές στη διατροφή έχουν θετική επίδραση στην μείωση παραγόντων κινδύνου για μεταβολικό σύνδρομο μέσω των πρεβιοτικών και των προβιοτικών.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση αντιβιοτικών προκαλεί μια βαθιά και ταχεία απώλεια της ποικιλομορφίας και μια αλλαγή στη σύνθεση της χλωρίδας του εντέρου. Η διατάραξη της μικροχλωρίδας μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες και λοιμώξεις που σχετίζονται με την αντίσταση στα αντιβιοτικά.
[toggle title="Πηγή"]
Medical News Today. What is the gut microbiota? What is the human microbiome? Markus MacGill
[/toggle]
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M
Ο Dr. Τσουκαλάς είναι γιατρός, ερευνητής, διδάκτορας, συγγραφέας και πρωτοπόρος στην εφαρμογή της Μεταβολομικής Ιατρικής στα χρόνια και αυτοάνοσα νοσήματα. Είναι συγγραφέας του βιβλίου "Πως να ζήσετε 150 Χρόνια με Υγεία".
- Η δράση της τελομεράσης στην εγκυμοσύνη και στη γονιμότητα - 25 Σεπτεμβρίου 2016
- Η Ιατρική αλλάζει, εμείς; - 19 Σεπτεμβρίου 2016
- Ο μύθος καταρρίπτεται: Τα υγιεινά λιπαρά της μεσογειακής διατροφής δεν παχαίνουν - 29 Ιουνίου 2016
