«Ένα από τα πιο τυχερά πράγματα που μπορεί να συμβούν στη ζωή σου, νομίζω, είναι να έχεις μια ευτυχισμένη παιδική ηλικία» – Αγκάθα Κρίστι
Η παιδική ηλικία είναι μια ιδιαίτερα σημαντική και ξεχωριστή περίοδος στη ζωή κάποιου. Μια περίοδος εξερεύνησης, ανακάλυψης, παιχνιδιού, κατάπληξης και διασκέδασης, καθώς το παιδί γνωρίζει τον κόσμο γύρω του. Για τους γονείς, αυτή η περίοδος μπορεί να συνοδεύεται από μια αίσθηση ανησυχίας, όσο εκείνοι αναζητούν τρόπους να διασφαλίσουν την υγεία και την ευτυχία του. Φυσικά, μέσα στη ζωή υπάρχουν και τα δυσάρεστα απρόοπτα (τόσο για το παιδί, όσο και για τους γονείς), που μπορούν να επηρεάσουν τα χρόνια της παιδικής ηλικίας. Ανεξαρτήτως όμως των συνθηκών, η ευτυχία του παιδιού σχεδόν πάντα πρέπει να έρχεται πρώτη στις προτεραιότητες εκείνων που το αγαπούν.
Advertisment
Εδώ, θα συνδυάσουμε την επιστημονική έρευνα με την παιδική ευτυχία. Συγκεκριμένα, θα εστιάσουμε σε 10 επιστημονικά αποδεδειγμένα tips, για να εξασφαλίσουμε όσο μπορούμε μια υγιή και ευτυχισμένη παιδική ηλικία. Είτε είστε γονέας, είτε πρόκειται να γίνετε, είτε είστε απλά κάποιος που αγαπά τα παιδιά, ελπίζουμε ότι το παρόν άρθρο θα σας δώσει μια πληρέστερη εικόνα για το τι να κάνετε.
10 (επιστημονικά αποδεδειγμένα) πράγματα που κάνουν τα παιδιά πιο ευτυχισμένα
1. Προσφέρετέ του πολλές ώρες παιχνιδιού
Η πρωταρχική «υποχρέωση» ενός παιδιού είναι- ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι- το παιχνίδι. Ναι, θα χρειαστεί να διαβάσει σπίτι, να κάνει κάποιες επιπλέον εξωσχολικές δραστηριότητες κλπ.· αλλά από τη νηπιακή ηλικία μέχρι και την εφηβεία, πρέπει να τους δίνεται η ελευθερία να διασκεδάζουν. Ο Peter Gray, παιδοψυχολόγος και καθηγητής στο Κολλέγιο της Βοστώνης τονίζει ότι «τα παιδιά παίρνουν τα πιο σημαντικά μαθήματα στη ζωή από άλλα παιδιά και όχι από τους ενήλικες… δεν μπορούν να μάθουν, ή είναι λιγότερο πιθανό να μάθουν, από τις αλληλεπιδράσεις τους με τους ενήλικες».
Οπότε ενθαρρύνετέ τα να βγουν έξω και να παίξουν!
2. Απομακρύνετε από κοντά του τις διαφωνίες και τις σοβαρές συζητήσεις
Οι εγκέφαλοί τους αναπτύσσονται με εντυπωσιακούς ρυθμούς, ειδικά κατά την πρώιμη παιδική ηλικία. Όταν βλέπουν και ακούνε τα ενήλικα προβλήματά και τις αβεβαιότητές σας, η εύθραυστη ψυχολογική τους κατάσταση μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά· κάνοντάς τα να νιώθουν συνεχώς ανησυχία και ανασφάλεια.
Τα παιδιά δεν πρέπει να ακούνε τις στρεσογόνες συζητήσεις των ενηλίκων- δεν έχει έρθει η κατάλληλη στιγμή γι’ αυτό.
Advertisment
3. Μην το συγκρίνετε με άλλους
Η πίεση της κοινωνίας για επιτυχία μπορεί να σας κάνει να θέλετε να ενσταλάξετε μέσα του μια πρώιμη αίσθηση ανταγωνισμού- εξάλλου, σχεδόν όλοι οι ενήλικες το κάνουμε μέσω σύγκρισης με άλλους. Ορισμένες φορές, οι ενήλικες λοιπόν θέλουν να επηρεάσουν τα χαρακτηριστικά των παιδιών τους, προβάλλοντας τη δική τους ανταγωνιστικότητα με διάφορους τρόπους. Οι επιστήμονες όμως προειδοποιούν ότι τέτοιες τάσεις συγκρίσεις μπορούν να σημαδέψουν αρνητικά την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση ταυτότητας ενός παιδιού.
4. Διδάξτε τα οφέλη των αρνητικών συναισθημάτων
Φυσικά, ένα παιδί δεν είναι πολύ ώριμο. Σχεδόν κάθε παιδί θα έχει αυθόρμητες κρίσεις θυμού, φθόνου, θλίψης κλπ. Αυτή η συμπεριφορά είναι μια εξαιρετική ευκαιρία μάθησης από την πλευρά του ενήλικα. Ο Dr. John Gottman από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον σημειώνει τη δημοφιλή τάση των ενηλίκων να θεωρούν ότι η έκφραση αρνητικών συναισθημάτων είναι «κακή συμπεριφορά»- επιβάλλοντας μάλιστα και κάποια τιμωρία. Είναι καλύτερο όμως να αναγνωρίσουμε τη συμπεριφορά, διδάσκοντας στο παιδί ότι όλοι βιώνουν αρνητικά συναισθήματα και να βρούμε τρόπους να τα διδάξουμε πώς να τα αντιμετωπίζουν εποικοδομητικά.
5. Αναγνωρίστε τις προσπάθειές του
Τα παιδιά θα φτάσουν στην ηλικία, όπου θα γνωρίσουν πως απαιτείται σκληρή δουλειά για να πάνε μπροστά. Οπότε, εσείς είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε πότε το παιδί ξεπερνά έστω και λίγο τον εαυτό του, για να πετύχει κάτι. Μιλώντας για γνωστικές λειτουργίες κατά την παιδική ηλικία, η Dr. Carol S. Dweck από το Stanford σημειώνει ότι: «το μήνυμά μας προς τους γονείς είναι να εστιάσουν στη διεργασία στην οποία το παιδί αφοσιώνεται, όπως η σκληρή προσπάθεια και η καλή συγκέντρωση- ποια συγκεκριμένα πράγματα κάνουν παρά το να πούμε «είσαι έξυπνη, είσαι καλός σε αυτό…» γιατί ο,τι λέει ο ενήλικας, έχει μεγάλη σημασία γι’ αυτά».
6. Εκτιμήστε τις οικογενειακές παραδόσεις
Όταν μια οικογένεια κάνει αρκετά πράγματα μαζί, αυτό αποτελεί καλό σημάδι ύπαρξης ενός σταθερού σπιτικού. Η σταθερότητα είναι ένα σημαντικό κομμάτι της παιδικής ανάπτυξης. Οι στενές οικογενειακές στιγμές πυροδοτούν πέντε κύρια οφέλη: το παιδί νιώθει ότι αγαπιέται· το παιδί παρατηρεί τα θετικά χαρακτηριστικά των ενηλίκων. Οι ενήλικες μπορούν να παρατηρήσουν και να μάθουν περισσότερα για τα αδύναμα σημεία του παιδιού και να το καθοδηγήσουν καλύτερα· το παιδί μπορεί να λεκτικοποιήσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και ο γονέας να αναπτύξει μαζί του έναν ισχυρότερο δεσμό.
7. Αφήστε το να δοκιμάζει
Τα παιδιά προφανώς και χρειάζονται ένα ορισμένο βαθμό επίβλεψης· οι ενήλικες όμως πολλές φορές μπορεί να το παρακάνουν, ελέγχοντας κάθε κίνησή τους. Αυτή η υπερπροστασία είναι αντιπαραγωγική για την ανάπτυξή τους. Η υπερβολική προσοχή και ο έλεγχος ενός παιδιού, αλλά και οι συνεχείς διαβεβαιώσεις σχετικά με τις ανάγκες του από έναν γονέα έχει συχνά ως αποτέλεσμα να μειώνει τη δυνατότητα του να αναπτύξει μηχανισμούς μάθησης και ανθεκτικότητας, ωριμότητα και άλλες απαραίτητες δεξιότητες για την μετέπειτα ζωή του.
8. Δώστε του μια αίσθηση (ατομικής) ευθύνης
Επεκτείνοντας την προηγούμενη άποψη, είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στα παιδιά να αναλαμβάνουν ευθύνες (π.χ. δουλειές του σπιτιού, διάβασμα), χωρίς να τα ελέγχουμε λεπτομερώς. Γιατί; Σύμφωνα με τους παιδοψυχολόγους, η υπερβολική ποσότητα ελέγχου μπορεί να αναπτύξει στο παιδί την πεποίθηση ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνο του. Αν και κάποια προσοχή- ακόμα και πειθαρχία- είναι απαραίτητη για να μπορεί το παιδί να αναγνωρίζει τις συνέπειες της αποποίησης των ευθυνών, η υπέρμετρη επίβλεψη είναι αναποτελεσματική.
9. Δημιουργήστε χαρούμενες αναμνήσεις
Σε ένα πείραμα που διεξήχθη από δύο καθηγητές του Harvard, οι ενήλικες, που μπορούσαν να ανακαλέσουν καλές παιδικές αναμνήσεις «(φάνηκε) να έχουν και μια αυξημένη αίσθηση ηθικής αγνότητας». Οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι συμμετέχοντες «ήταν πιο πιθανό να τους βοηθήσουν με μια επιπλέον δραστηριότητα, να κρίνουν αυστηρά την ανήθικη συμπεριφορά και να δωρίσουν χρήματα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, όταν είχαν έντονες θετικές αναμνήσεις από την παιδική τους ηλικία». Συνεπώς, δημιουργώντας χαρούμενες αναμνήσεις στο παιδί, χτίζετε έναν ευτυχισμένο και σωστό μελλοντικό ενήλικα.
10. Να είστε και οι ίδιοι ευτυχισμένοι!
Τα παιδιά μαθαίνουν βλέποντας και ακούγοντας, τόσο το καλό, όσο και το κακό. Αν ένας ενήλικας επιδεικνύει θετική συμπεριφορά, το παιδί είναι πιο πιθανό να μιμηθεί. Σύμφωνα με την Carolyn Cowan, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια: «Τα παιδιά δεν αναπτύσσουν σωστά την αίσθηση ευτυχίας, αν βλέπουν ότι οι ενήλικες γύρω τους δεν φροντίζουν τον εαυτό και τις σχέσεις τους».
Photo: Author/Depositphotos
