Οι άνθρωποι που υποφέρουν από χρόνια ανησυχία, δεν τα παρατούν εύκολα. Υπάρχει ένα κλασσικό ανέκδοτο όπου η ανήσυχη γυναίκα απαντάει στον απηυδισμένο σύζυγό της “Μην μου λες ότι η ανησυχία δεν βοηθά. Σχεδόν όλα αυτά για τα οποία ανησυχώ δεν πραγματοποιούνται ποτέ!”
Η τάση μας για ανησυχία είναι τόσο βασικό κομμάτι της ανθρώπινης φύσης που εάν κάποιος δεν ανησυχούσε ποτέ, τότε, το πιο πιθανό είναι ότι οι ψυχολόγοι θα το θεωρούσαν διαταραχή. Η ανησυχία υπάρχει σε όλες της ηλικίες, σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μέρη. Το πιο πιθανόν είναι δεν θα βρείτε τον όρο “ανησυχία” στα περισσότερα βιβλία ψυχολογίας, ωστόσο, θα την βρείτε με τον όρο “άγχος”.
Advertisment
Οι καθηγητές Raymond B. Catell από το Πανεπιστήμιου του Ιλινόις στο Σικάγο, και J. P. Guilford, από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καλιφόρνιας, μελέτησαν τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που υποφέρουν από χρόνια ανησυχία και ανέπτυξαν ερωτηματολόγια που βοηθούν στον εντοπισμό αυτών των χαρακτηριστικών.
Τι είναι η ανησυχία;
Η ανησυχία είναι μια συνεχής, μη εποικοδομητική σκέψη που συνοδεύεται από φόβο. Όταν αυτή γίνεται χρόνια, τότε, το άτομο χάνει την εστίασή του από οτιδήποτε άλλο και αφιερώνεται σε αυτή. Όταν κάποια ασήμαντα ζητήματα κυριεύουν το μυαλό των ανήσυχων ανθρώπων, τότε, τις περισσότερες φορές, αυτό υποδεικνύει ότι στην πραγματικότητα, μέσα τους, λαμβάνει χώρα μια πολύ μεγαλύτερη διαμάχη που προκαλεί έξαρση του στρες και αφορά συνήθως βασικά ζητήματα όπως είναι η απώλεια της εργασίας, της υγείας ή ενός αγαπημένου ανθρώπου. Η ασήμαντη ανησυχία θα επιμείνει μέχρι να λυθεί η βασική σύγκρουση. Το άγχος είναι έτοιμο να προσκολληθεί σε σχεδόν κάθε περίσταση – ανεξαρτήτως πόσο άσχετη μπορεί να είναι αλλά το άτομο δεν μπορεί να το δει. Έτσι, εάν δώσετε σε κάποιον την περίφημη συμβουλή “Μην ανησυχείς”, μην περιμένετε να βοηθήσει, διότι το ασήμαντο γεγονός είναι στην πραγματικότητα η αφορμή για την εκδήλωση των βαθύτερων ανησυχιών του.
Όλοι ανησυχούν: Τα παιδιά ανησυχούν για τους βαθμούς τους, οι μεσήλικες για την οικογένεια και τα χρήματα, οι ηλικιωμένοι για την υγεία και την ασφάλειά τους. Μελέτες δείχνουν ότι οι μαθητές ανησυχούν πολλοί κατά την περίοδο των εξετάσεων. Δείχνουν επίσης ότι τα παιδιά που ανησυχούν πολύ παίρνουν χαμηλότερους βαθμούς από τα παιδιά που δεν ανησυχούν. Η ανησυχία αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας και οι γυναίκες ανησυχούν πολύ περισσότερο από τους άνδρες. Πολλοί άνθρωποι όμως δεν την αναγνωρίζουν και δεν την παραδέχονται. Η ανησυχία έχει γίνει ο φυσιολογικός τρόπος σκέψης τους. Συχνά αποκαλύπτουν απρόθυμα το άγχος τους διότι η κατανόηση συνδέεται με άλλα χαρακτηριστικά που δεν μπορούν να αποκρύψουν όπως η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα ή η υπερφαγία. Οι ανήσυχοι άνθρωποι είναι συνήθως ντροπαλοί, αναποφάσιστοι, εσωτερικά έχουν ένταση ενώ εξωτερικά φαίνονται ατάραχοι.
Advertisment
Δεν υπάρχει ακόμα επιστημονική εξήγηση της ανησυχίας. Πιθανότατα έχει εν μέρει βιολογική προέλευση και σχετίζεται με τη δομή του εγκεφάλου και τις ορμόνες. Ωστόσο, η τάση της δυσφορίας προκύπτει και από την κοινωνική εκπαίδευση. Ένα παιδί με νευρικό γονιό, τείνει να παρουσιάσει αγχώδεις συνήθειες. Τα καλά νέα είναι ότι οι συμπεριφορικοί θεραπευτές έχουν αποδείξει ότι μέσω της απεικόνισης – οραματισμού, τα άτομα μπορούν να μειώσουν το άγχος τους και να σκεφτούν πιο καθαρά. Το κάνουν αυτό καθώς επιτυγχάνουν έναν βαθμό χαλάρωσης και έπειτα απεικονίζουν τις συγκεκριμένες καταστάσεις που πυροδοτούν τος φόβους τους. Καθώς αντιμετωπίζουν με επιτυχία τους φόβους τους στη φαντασία τους, ο δείκτης ανησυχίας μειώνεται και τελικά το άτομο μπορεί να θεραπευτεί πλήρως.
Μια τεχνική που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να βοηθήσετε ένα άτομο που ανησυχεί υπερβολικά είναι να του δείξετε ότι κατανοείτε πραγματικά το πως αισθάνεται. Η έκφραση της ενσυναίσθησης είναι πιο ειλικρινής και υποστηρικτική από την ψευδή διαβεβαίωση που συνήθως ξεστομούμε “Μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά!”
Το παρακάτω τεστ βασίζεται στο έργο των καθηγητών Raymond B. Catell και J. P. Guilford
[viralQuiz id=191]
