Παρά το γεγονός ότι η γενική επίδραση της κλιματικής αλλαγής ήταν και συνεχίζει να είναι καταστρεπτική, το λιώσιμο του άλλοτε μόνιμα παγωμένου εδάφους (γνωστού και ως permafrost) μας έχει φέρει αντιμέτωπους με πολυάριθμες πρωτόγνωρες ανακαλύψεις. Στη Σιβηρία, τεράστιες τρύπες έχουν εμφανιστεί από το πουθενά και η τούνδρα έχει αρχίσει να γεμίζει με επιστήμονες και επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Ωστόσο, «η πύλη για τον κάτω κόσμο» έχει διευρυνθεί σε τέτοιο βαθμό που δάση, απολιθώματα και περίπου 200.000 χρόνια κλιματικών δεδομένων έχουν αποκαλυφθεί μέσα σε μια νύχτα.
Ο κρατήρας της Batagaika είναι μία από τις πολυάριθμες «μεγάλες τρύπες» ονομαζόμενες αλλιώς ως «thermokarsts», η οποία δεν είναι η μόνη που έχει εμφανιστεί στη Σιβηρία, αλλά είναι αυτή που βρίσκεται περίπου 660 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πρωτεύουσας Yakutsk. O κρατήρας Batagaika έχει κατά προσέγγιση 1 χιλιόμετρο μήκος και 86 μέτρα βάθος και, όπως προαναφέρθηκε, διευρύνεται καθημερινά.
Advertisment
Έρευνα που παρουσιάστηκε πέρυσι από τον Frank Günther του Ινστιτούτου Alfred Wegener στη Γερμανία υποδεικνύει ότι η κορυφή του κρατήρα διευρύνεται κατά προσέγγιση 10 μέτρα το χρόνο, σύμφωνα με τα τελευταία 10 χρόνια μετρήσεων. Οι τελευταίες εξαιρετικά θερμές χρονιές είχαν ως αποτέλεσμα ο κρατήρας να μεγαλώνει κατά 30 μέτρα το χρόνο. Σύμφωνα με τον Günther και το BBC: «Κατά μέσο όρο τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη επιτάχυνση ή επιβράδυνση αυτών των ποσοστών, απλά συνεχίζει να διευρύνεται. Κι αυτή η διεύρυνση σημαίνει ότι ο κρατήρας θα γίνεται βαθύτερος με τον κάθε χρόνο που περνά».
Μια μεγάλη πλημμύρα το 2008 δημιούργησε σοβαρή καθίζηση που έκανε τον κρατήρα να διευρυνθεί ακόμα πιο γρήγορα.
Η άσχημη πλευρά αυτού του φαινομένου είναι ότι όσο η τρύπα μεγαλώνει σε βάθος και σε συνολικό μέγεθος, αρχαία αποθέματα άνθρακα απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα και το σίγουρο είναι ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα συνεχίσει να αυξάνεται: «Εκτιμάται ότι τα παγκόσμια αποθέματα άνθρακα στα μόνιμα στρώματα πάγου είναι τόσα όσα υπάρχουν τώρα στην ατμόσφαιρα. Αυτό είναι που αποκαλούμε θετική ανάδραση. Η υπερθέρμανση επιταχύνει την υπερθέρμανση και αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να αναπτυχθούν και σε άλλα σημεία».
Advertisment
Όπως αναφέρθηκε, ένα από τα οφέλη που έχουμε αποκομίσει από τέτοια γεγονότα είναι ότι 200.000 χρόνια κλιματικών δεδομένων μας είναι τώρα διαθέσιμα για εξέταση και ανάλυση. Θαμμένα αρχαία δάση, παλιά δείγματα γύρης και τα απομεινάρια ενός μαμούθ, ενός βοός και ενός αλόγου 4000 ετών αποτελούν πολύτιμες πληροφορίες για τους επιστήμονες -η ανθρωπότητα μπορεί μάλιστα να ελπίζει ότι από όλα αυτά τα δεδομένα ίσως μπορέσει να κατανικήσει την κλιματική αλλαγή.
Είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο μέρος της Γης αντιμετώπιζε πολύ ψυχρές και πολύ θερμές περιόδους τα τελευταία 200.000 χρόνια, αλλά δεν είναι ακόμα γνωστό αν η Σιβηρία ανήκει σε ένα τέτοιο κύκλο κλίματος. Ωστόσο, ο Dr. Murton γνωρίζει ότι την τελευταία φορά που η Σιβηρία παρουσίασε ένα τέτοιο φαινόμενο ήταν πριν από 10.000 χρόνια, όταν η Γη έβγαινε από την τελευταία εποχή των παγετώνων. Είναι επίσης γνωστό ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερη εκπομπή αερίων από το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρά μας σήμερα απ’ ότι υπήρχε πριν τη βιομηχανική επανάσταση.
Σύμφωνα με τον Murton και τη Sarah Emerson, η περιοχή της Batagaika διαθέτει ένα εξαιρετικά παχύ στρώμα αποθέματος μόνιμων πάγων, το οποίο αποτελείται από δύο διακριτά επίπεδα, που περιέχουν πληροφορίες για ύπαρξη δασών από προηγούμενες περιόδους θερμότερου κλίματος. Το ανώτερο επίπεδο καλύπτει μια παλιότερη επιφάνεια γης που διαβρώθηκε, πιθανότατα όταν είχαν λιώσει και πάλι οι πάγοι σε εκείνο το σημείο.
Τα επόμενα βήματα των επιστημόνων περιλαμβάνουν λεπτομερή εξέταση αυτής της περιοχής και των επιπέδων που μαρτυρούν απότομες παρελθοντικές εναλλαγές θερμοκρασιών.
