Η διπολική διαταραχή και το ΔΕΠΥ «διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας» αποτελούν (ψυχικές) διαταραχές που επηρεάζουν πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Έχουν αλληλοεπικαλυπτόμενα συμπτώματα, που δυσκολεύουν τη διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο διαταραχές, εκτός αν ληφθεί βεβαίως διάγνωση ψυχολόγου ή ψυχιάτρου. Αν μείνουν αθεράπευτες, η διπολική διαταραχή μπορεί να επιδεινωθεί με τον καιρό. Γι’αυτό, είναι σημαντικό να αναζητηθεί η βοήθεια των ειδικών για μια ακριβή διάγνωση.
Συμπτώματα
Οι αλλαγές στη διάθεση αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά που ξεκάθαρα προσδιορίζουν τη διπολική διαταραχή. Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή εναλλάσσουν ένα επεισόδιο μανίας με ένα καταθλιπτικό επεισόδιο κάποιες φορές μέσα στο χρόνο. Ο ασθενής πρέπει να έχει εμφανίσει ένα μανιακό επεισόδιο για τουλάχιστον 7 μέρες, ώστε να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη διπολικής διαταραχής.
Advertisment
Εντούτοις, τα συμπτώματα μπορεί να είναι τόσο έντονα που να απαιτείται ακόμα και νοσηλεία. Ένας ασθενής μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, ώστε να πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια για ένα μείζονα καταθλιπτικό επεισόδιο. Αν κάποιος εκδηλώσει ένα υπομανιακό επεισόδιο, τα συμπτώματα διαρκούν μόνο για τέσσερις περίπου μέρες. Ο ασθενής μπορεί να νιώσει ότι έχει τον πλήρη έλεγχο για περίπου μία εβδομάδα, αλλά ότι τον χάνει την επόμενη. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν βιώνουν όλοι οι ασθενείς με διπολική διαταραχή καταθλιπτικά επεισόδια.
Τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής μπορεί να ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή. Ορισμένοι ίσως νιώσουν βαθιά θλίψη ή απόγνωση. Οι αυτοκαταστροφικές ή αυτοκτονικές σκέψεις μπορεί να γίνουν ανεξέλεγκτες. Κατά τη διάρκεια μανιακής κατάστασης, τα συμπτώματα μπορεί να είναι τελείως διαφορετικά, αν και πάλι βλαβερά. Οι ασθενείς σε ένα μανιακό επεισόδιο μπορεί να εμπλακούν σε επικίνδυνες σεξουαλικές ή «οικονομικές» συμπεριφορές. Μπορεί επίσης να καταφύγουν σε υπερβολική χρήση αλκοόλ ή παράνομη χρήση ναρκωτικών ουσιών.
Από την άλλη πλευρά, το ΔΕΠΥ συχνά διαγιγνώσκεται κατά την παιδική ηλικία. Κάποια από τα συμπτώματά του περιλαμβάνουν έλλειψη προσοχής, παρορμητική συμπεριφορά και υπερδραστηριότητα. Τα αγόρια είναι πιο ευάλωτα στην ανάπτυξη ΔΕΠΥ απ’ ότι τα κορίτσια. Η διαταραχή μπορεί να εντοπιστεί στην πρώιμη ηλικία των δύο ή τριών ετών. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από παιδί σε παιδί και μπορεί να περιλαμβάνουν:
Advertisment
• Ανικανότητα να ολοκληρώσει εργασίες και δραστηριότητες έγκαιρα
• Συχνή ονειροπόληση
• Υπερκινητικότητα
• Δυσκολία στο να ακολουθήσει οδηγίες
• Εύκολος περισπασμός
Χρειάζεται να σημειώσουμε ότι δεν εκδηλώνουν όλοι οι ασθενείς ΔΕΠΥ τα παραπάνω συμπτώματα, ειδικά τα παιδιά. Ορισμένοι έχουν την τάση να είναι πιο δραστήριοι, ενώ άλλοι εμφανίζονται πιο συγκεντρωμένοι. Χρειάζεται να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, αν αυτά τα συμπτώματα αποδεικνύονται δυσλειτουργικά στην καθημερινότητά σας.
Οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ μπορεί επίσης να παρουσιάζουν άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως:
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Κατάθλιψη
• Διπολική διαταραχή
• Εναντιωματική- προκλητική διαταραχή
• Σύνδρομο Tourette
Διαχωρίζοντας ανάμεσα στη διπολική διαταραχή και στο ΔΕΠΥ
Τα μανιακά επεισόδια της διπολικής διαταραχής και του ΔΕΠΥ έχουν ορισμένες ομοιότητες, που συμπεριλαμβάνουν:
• Τον εύκολο περισπασμό
• Τα αυξημένα ενεργειακά επίπεδα και την αυτοπεποίθηση
• Τη φλυαρία
• Την προτίμηση να διακόπτουν τους άλλους.
Διαφορές
Μία από τις κυριότερες διαφορές ανάμεσα στις δύο διαταραχές είναι ότι το ΔΕΠΥ επηρεάζει την προσοχή και τη συμπεριφορά, ενώ η διπολική διαταραχή μεταβάλλει τη διάθεση. Επιπλέον, οι ασθενείς με διπολική διαταραχή εκδηλώνει μια σειρά μανιακών και υπομανιακών επεισοδίων και κατάθλιψη. Από την άλλη πλευρά, οι ασθενείς με ΔΕΠΥ αναπτύσσουν χρόνια συμπτώματα που δεν επαναλαμβάνονται.
Οι δύο διαταραχές μπορούν να εκδηλωθούν σε κάθε ηλικία, αν και το ΔΕΠΥ διαγιγνώσκεται συνήθως σε παιδιά. Τα γονίδια πιθανότατα να ευθύνονται για την ανάπτυξη και των δύο. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό οι ασθενείς να δίνουν το οικογενειακό τους ιστορικό στους επαγγελματίες υγείας.
Κοινά συμπτώματα της διπολικής διαταραχής και του ΔΕΠΥ
Οι ασθενείς με ΔΕΠΥ και διπολική διαταραχή μπορεί να εκδηλώσουν παρόμοια συμπτώματα, όπως:
• Υπερκινητικότητα
• Έλλειψη συγκέντρωσης
• Απώλεια σωματικής ενέργειας
• Παρορμητικότητα
Το ΔΕΠΥ εμφανίζεται συχνότερα σε σύγκριση με τη διπολική διαταραχή. Σύμφωνα με σχετική έρευνα, δημοσιευμένη το 2014, το 4.4% των ενηλίκων στις ΗΠΑ έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, ενώ μόνο το 1.4% έχουν διαγνωστεί με διπολική διαταραχή. Επιπροσθέτως, τα συμπτώματα του ΔΕΠΥ εκδηλώνονται σε μικρότερη ηλικία από τα συμπτώματα της διπολικής.
Διάγνωση και θεραπεία του ΔΕΠΥ και της διπολικής διαταραχής
Φυσικά, πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, αν εντοπίσετε τα συμπτώματα αυτών των διαταραχών. Ενθαρρύνετε, επίσης, όποιον εκδηλώνει τέτοια συμπτώματα να κλείσει ένα ραντεβού με ψυχίατρο. Το πρώτο ραντεβού συνήθως αποτελείται από συλλογή ιστορικού και πληροφοριών, ώστε ο ειδικός να μάθει περισσότερα για εσάς, για τις εμπειρίες, το ιατρικό ιστορικό της οικογένειάς σας και άλλα δεδομένα που αφορούν στη σωματική και ψυχική σας ευεξία.
Δυστυχώς, η ιατρική δεν έχει ακόμα βρει κάποια απόλυτη θεραπεία ούτε για το ΔΕΠΥ, αλλά ούτε και για τη διπολική διαταραχή. Εντούτοις, υπάρχουν φαρμακευτικές αγωγές και ψυχοθεραπεία που βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ που υποβάλλονται σε θεραπεία αναρρώνουν σταδιακά. Η διαταραχή μπορεί να επιδεινωθεί, όταν τα παιδιά αγχώνονται, αλλά δεν υπάρχουν ψυχωτικά επεισόδια, εκτός κι αν υπάρχει κι άλλη διαταραχή. Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή επίσης ανταποκρίνονται πολύ καλά σε ανάλογες θεραπείες. Ωστόσο, τα επεισόδιά τους μπορεί να επαναληφθούν ή να επιδεινωθούν, καθώς μεγαλώνουν.
Photo: Author/Depositphotos
