Η ίδια η γέννηση ενός ανθρώπου εξελίσσεται κάποιες φορές σε αγώνα ζωής και θανάτου. Κι όμως, αυτό αποτελεί απλώς μια πρόγευση εκείνου που ακολουθεί μετά. Πείνα, δίψα ή κρύο – ξανά και ξανά, η ζωή μάς προκαλεί να ενεργοποιήσουμε τις δικές μας δυνάμεις και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας.
Στο πατρικό μας σπίτι, στο νηπιαγωγείο, στο σχολείο ή αργότερα στο χώρο της εργασίας – παντού αναγκαζόμαστε και πρέπει να αγωνιστούμε. Ακόμη και στη συμβίωση με τον αγαπημένο μας σύντροφο δε λείπουν οι περιορισμοί, οι τριβές και οι συγκρούσεις. Συχνά, στο τέλος της ημέρας, βρίσκουμε τον εαυτό μας αποκαμωμένο απ’ όλα αυτά, να ονειρεύεται, στο ηλιοβασίλεμα, έναν παραδεισένιο κόσμο και να νοσταλγεί τη μόνιμη ειρήνη.
Advertisment
Κι όμως, η πρώτη ακτίδα της νέας ημέρας, καταστρέφει τη νυχτερινή μας ησυχία και μας κινητοποιεί προς νέες πράξεις. Ποτέ δεν ησυχάζουμε, ποτέ δεν χαλαρώνουμε πλήρως και ποτέ δε βρίσκουμε αληθινή ειρήνη. Έτσι, αισθανόμαστε – ειδικά προς τα μέσα της ζωής μας – σαν κυνηγημένοι από το πεπρωμένο και συχνά χωρίς να γνωρίζουμε – χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα – προς τα πού οδηγεί όλο αυτό το ταξίδι της ζωής.
Έχει όλος αυτός ο αγώνας κάποιο στόχο; Ή αγωνιζόμαστε τελικά απλώς για να αγωνιζόμαστε; Τέτοια ερωτήματα μπορεί να έθεταν στον εαυτό τους και οι ήρωες της Τροίας. Μετά από διάρκεια δέκα ετών, ο αγώνας δεν έχει πλέον ούτε υψηλότερο στόχο, ούτε αληθινό νόημα. Ο αγώνας γίνεται κάποτε καθημερινότητα και η ανάλογη νοοτροπία επίσης.
Παρομοίως συμβαίνει και με εμάς. Είτε το θέλουμε, είτε όχι, η ζωή μας οδηγεί στον αγώνα, μας κάνει αγωνιστές – τον καθένα με το δικό του διαφορετικό τρόπο. Όποιος δεν έχει το θάρρος να πολεμήσει ευθέως, πολεμά καλυμμένα. Όποιος μόνος αισθάνεται πολύ αδύναμος, αναζητά συμμάχους. Όποιος θεωρεί τον εαυτό του πολύ άπειρο, παραχωρεί την ηγεσία σε άλλους. Ένα ισχύει ωστόσο για όλους: η νοοτροπία του αγωνιζόμενου.
Advertisment
Σκεφτόμαστε στις κατηγορίες του καλού και κακού, φίλου και εχθρού, νίκης και ήττας. Ο κόσμος μας φαντάζει χωρισμένος σε δύο διαφορετικά στρατόπεδα – εμείς ανήκουμε στο ένα, οι εχθροί μας στο άλλο. Μέσα σε έναν τέτοιο διχασμό του κόσμου μας, δεν εκπλήττει η διαδεδομένη πεποίθηση, ότι μόνο μια απόλυτη νίκη επί του υποτιθέμενου εχθρού, θα έφερνε την πολυπόθητη ειρήνη.
Ωστόσο, μια τέτοια πεποίθηση αποτελεί αυταπάτη. Ήδη γνωρίζουμε από τον Όμηρο, στην Οδύσσεια, πως ο στρατηγός των Ελλήνων – ο Αγαμέμνων – δολοφονείται αισχρά, κατά την επιστροφή του, μετά τη μεγάλη νίκη. Και για τον Οδυσσέα τα πράγματα δεν είναι πολύ καλύτερα. Τον περιμένει μια δεκαετής περιπλάνηση πριν φτάσει στο σπίτι του, για να αντικρίσει μια ορδή από θρασείς μνηστήρες να τρώνε το βιός του. Και άλλους γενναίους αγωνιστές της Τροίας δεν τους «πηγαίνει» καλύτερα. Μόνο πολύ λίγοι επιτυγχάνουν μια εύκολη και ευτυχή επιστροφή.
Κι εμάς, ο αγώνας μας οδηγεί κάποτε πολύ μακριά από την πατρίδα. Κι εμείς βλέπουμε στον αγώνα μόνο ένα νόημα: τη νίκη. Αν κάποιος μας έλεγε – προς το μέσον της ζωής – ότι η ήττα είναι το ίδιο πολύτιμη με τη νίκη, θα τον περιγελούσαμε ή ενδεχομένως και να τον αντιμετωπίζαμε αφ’ υψηλού, με κάποιου είδους λύπηση. Μια ήττα – σε αυτό είμαστε όλοι σίγουροι – δε μπορεί να «εξυμνηθεί» – είναι αναγκαστική και χρειάζεται να κρυφτεί όσο γίνεται καλύτερα.
Ισχύει κάτι τέτοιο ή μήπως είμαστε υποκείμενοι μιας απάτης των αισθήσεών μας; Υπάρχει κάτι τέτοιο, όπως μια ευτυχής ήττα; Ή μια πολύτιμη; Ή ακόμη και μία ευλογημένη;
Ας θυμηθούμε τα παρελθοντικά μας βιώματα. Φυσικά χρειαζόταν να εισπράξουμε ήττες – επαγγελματικές, ιδιωτικές, προσωπικές. Τι μας έφεραν όμως εκτός από πόνο και έννοιες; Ας τις αφήσουμε να περάσουν σιγά σιγά ως ανασκόπηση μπροστά μας. Γρήγορα ανακαλύπτουμε πόσο πολύ επηρέασαν τη ζωή μας. Οι ήττες είναι, εκτός λίγων εξαιρέσεων, απογοητεύσεις και ως τέτοιες μας απελευθερώνουν από «γοητείες».
Έτσι θα μπορούσαμε μετά από κάθε απογοήτευση να αφήνουμε πίσω μας και μια αυταπάτη, το οποίο – χωρίς καμία αμφιβολία – θα ακόνιζε τη ματιά μας ως προς την πραγματικότητα. Μια νίκη μαρτυρά τις αγωνιστικές μας ικανότητες, ενώ μια ήττα μας πληροφορεί ως προς τις αυταπάτες μας. Ποιος τολμά να πει τι είναι πολυτιμότερο; Ήττα και νίκη είναι οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος και οι δύο πλευρές είναι σημαντικές για το δρόμο της ζωής μας.
Ο Οδυσσέας πρέπει να λάβει στους Κίκονες την πρώτη του μεγάλη ήττα, όχι στ’ αλήθεια απλώς λόγω της μεγάλης νίκης στην Τροία. Έχει εδώ και καιρό αποδείξει ότι μπορεί να αγωνίζεται και να νικά. Στους Κίκονες το ουσιώδες είναι να δείξει αν μπορεί να αφήνει πολέμους και να διαχειρίζεται ήττες. Της Αθηνάς τη συμβουλή την κατάλαβε, ωστόσο τα πολεμικά του ένστικτα υπερίσχυσαν της ευφυούς σύνεσης.
Η ήττα αποτέλεσε το μοναδικό δυνατό μέσο ίασης γι’ αυτόν. Κατάφερε μέσω του τεχνάσματός του να επιφέρει μια πικρή ήττα στους Τρώες. Ήρθε η σειρά του να καταπιεί το ίδιο πικρό χάπι – ακριβώς βάση της ομοιοπαθητικής αρχής, σύμφωνα με την οποία, όμοια θεραπεύονται από όμοια.
Η συνέχεια της Οδύσσειας μάς δείχνει ότι ο Οδυσσέας έμαθε από την απογοήτευση και την ήττα. Ο δρόμος του στην Τρωική εκστρατεία είναι στεφανωμένος από νίκες. Ενώ στο δρόμο της επιστροφής για την Ιθάκη βιώνει μπόλικες απογοητεύσεις. Ωστόσο, ούτε απογοήτευση, ούτε πόνος μπόρεσαν να τον αποθαρρύνουν. Αντιθέτως, επάξια κερδίζει στο ταξίδι της επιστροφής το προσωνύμιο «ταλασίφρων».
Απόσπασμα από το βιβλίο του Johann Wolfgang Denzinger: «Η Οδύσσεια, μέσα μας» των Εκδόσεων Χείρωνας
Στόχος του Εγχειρήματος είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και προϊόντων που συμβάλλουν στην αυτοθεραπεία και την αυτογνωσία.
Όραμά μας η επίγνωση του Ανθρώπου – μέσα μας – και των δημιουργικών του δυνατοτήτων. Παράλληλα, το Εγχείρημα Χείρωνας αναγνωρίζει και ενσωματώνει τις αξίες της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και της αειφορίας. Ως εταιρεία, δραστηριοποιείται σε τέσσερεις κλάδους, με στόχο τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα και τη χρηματοδότηση του σκοπού της.
- «Δημιουργώντας την εργασία που αγαπάς»: Εντυπώσεις από το workshop με τον Rick Jarrow στον Πολυχώρο Χείρωνα - 17 Ιουλίου 2018
- Για την αξία της ήττας… - 6 Ιουλίου 2018
- Ο Οδυσσέας στη χώρα των Κυκλώπων - 15 Ιουνίου 2018
