Όταν αγγίζουμε, αγκαλιάζουμε ή φιλάμε ένα φίλο ή έναν σύντροφο, αυτή η χειρονομία είναι γεμάτη νόημα και ουσία. Αναζητάμε τρυφερότητα, προσπαθούμε να εγκαθιδρύσουμε μια σύνδεση ή να επικοινωνήσουμε μια ανάγκη. Οι περισσότεροι πολιτισμοί χρησιμοποιούν το άγγιγμα με διάφορους τρόπους για να επιδείξουν τρυφερότητα ή σεβασμό και άλλα θηλαστικά το χρησιμοποιούν για να δημιουργήσουν μια επαφή και να εγκαθιδρύσουν κοινωνικές ιεραρχίες.
Πρόσφατα, όμως, κάποιοι ειδικοί έχουν εκφράσει ανησυχία για το ότι οι δυτικές κοινωνίες εμφανίζουν ένα φαινόμενο κρίσης, καθώς η σωματική επαφή ρυθμίζεται πλέον όλο και πιο αυστηρά και υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να εμπλακούμε σε κοινωνικές πράξεις όπως αγκαλιές. Φυσικά, η σωματική επαφή δεν είναι πάντα ευπρόσδεκτη και κατάλληλη. Ανάμεσα σε δύο ξένους, για παράδειγμα, μπορεί να και να είναι μια πράξη βίας. Όπως επισήμαναν Φινλανδοί ερευνητές σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρυσι, το αν το άγγιγμα έχει θετική ή αρνητική επίδραση εξαρτάται από το πλαίσιο στο οποίο συμβαίνει.
Advertisment
«Το άγγιγμα δεν προκαλεί θετικά συναισθήματα σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις συνθήκες», εξηγούν. Για παράδειγμα, τονίζουν ότι οι πολιτισμικές διαφορές αλλάζουν την προτιμώμενη διαπροσωπική απόσταση». Ταυτόχρονα, όμως σημειώνουν πως οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει πως το άγγιγμα είναι σημαντικό για τους ανθρώπους όσον αφορά στην επικοινωνία των συναισθημάτων και στη διατήρηση σχέσεων – ερωτικών και μη.
Η σημασία του αγγίγματος
Γνωστές μελέτες έχουν συμπεράνει ότι τα παιδιά – ακόμα και άλλων θηλαστικών – που μεγαλώνουν χωρίς τρυφερότητα παρουσιάζουν σοβαρά αναπτυξιακά προβλήματα και είναι ανίκανα να κοινωνικοποιηθούν επαρκώς. Το άγγιγμα ενεργοποιεί συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου μας, επηρεάζοντας έτσι τις σκέψεις, τις αντιδράσεις, ακόμα και την οργανική μας λειτουργία. Για παράδειγμα, μια μελέτη αναφέρει ότι οι εγκεφαλικές τομογραφίες έχουν αποκαλύψει πως το τρυφερό άγγιγμα ενεργοποιεί τον κογχομετωπιαίο φλοιό που σχετίζεται με τη μάθηση και τη λήψη αποφάσεων, όπως επίσης τις συναισθηματικές και κοινωνικές συμπεριφορές.
Συγκεκριμένα πειράματα έχουν επίσης υποστηρίξει ότι τα ερωτικά φιλιά αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο – ειδικά για τις γυναίκες – όσον αφορά στην επιλογή ενός συντρόφου, επειδή το εξατομικευμένο χημικό κοκτέιλ που βρίσκεται στον σίελο ενός ατόμου αποκαλύπτει σημαντικές πληροφορίες στον εγκέφαλο για τη συμβατότητα της φυσιολογίας τους.
Advertisment
Το άγγιγμα μπορεί επίσης να λειτουργήσει καθησυχαστικά και καταπραϋντικά για ένα στρεσαρισμένο άτομο, αφού μπορεί να επικοινωνήσει την προσφορά στήριξης και ενσυναίσθησης. Μια μελέτη από τη Σουηδία – τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύτηκαν πέρυσι στο επιστημονικό περιοδικό Research on Language and Social Interaction – βρήκε ότι όταν αγκαλιάζουμε και αγγίζουμε τα αγχωμένα παιδιά, τα χαλαρώνουμε.
Σε τέτοιες περιστάσεις, εξηγούν οι ερευνητές, η αλληλεπίδραση εμπλέκει την αποστολή σήματος από τους ενήλικες ότι είναι διαθέσιμοι να προσφέρουν καταπραϋντική επαφή, που ακολουθείται από την αποδοχή του παιδιού αυτής της πρόσκλησης και τη θετική του επίδραση. Αυτή η αλληλεπίδραση επιτρέπει στο παιδί να ανακτήσει μια αίσθηση ασφάλειας και επιβεβαίωσης.
Γι’ αυτό και υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με τη χρήση του αγγίγματος κατά τη διάρκεια συμβουλευτικής, κυρίως για το αν τα πιθανά οφέλη του υπερτερούν των ηθικών κινδύνων. Οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν ότι το άγγιγμα έχει πολύτιμη θεραπευτική αξία και ότι πολλοί άνθρωποι επωφελούνται ακόμα και από το απλό άγγιγμα στον ώμο όταν νιώθουν θλίψη.
Οφέλη για την υγεία
Τα οφέλη του τρυφερού αγγίγματος εκτείνονται μέχρι και στη σωματική μας υγεία, εκτός από την ψυχική υγεία και τις κοινωνικές σχέσεις. Μία έρευνα δημοσιευμένη το 2014 στο Psychological Science υποστήριξε ότι οι πολύτιμες αυτές αγκαλιές έχουν προστατευτική επίδραση κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Επιπροσθέτως, οι ασθενείς που έλαβαν συναισθηματική στήριξη με τη μορφή τρυφερών αγγιγμάτων παρουσίασαν λιγότερο σοβαρά συμπτώματα λοίμωξης. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι στα ερωτικά ζευγάρια όπου οι σύντροφοι μοιράζονται συχνά αγκαλιές, οι γυναίκες τείνουν να παρουσιάζουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και καρδιακό ρυθμό, κάτι που υποδεικνύει ότι αυτός ο τύπος επαφής μπορεί να ωφελήσει κυριολεκτικά την καρδιά και όχι μόνο μεταφορικά.
Τα ερωτικά φιλιά επίσης βοηθούν στην τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Όταν φιλάμε, μεταφέρουμε «80 εκατομμύρια βακτήρια ανά φιλί που διαρκεί 10 δευτερόλεπτα», αναφέρουν οι επιστήμονες. Αυτό μπορεί να μη μας ακούγεται ιδιαίτερα ευχάριστο, αλλά στην πραγματικότητα είναι ευεργετικό• αυτή η μικροβιακή ανταλλαγή δρα σχεδόν σαν εμβόλιο, εξοικειώνοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα με πιθανές νέες βακτηριακές απειλές και ενδυναμώνοντας την αποτελεσματικότητά του κατά μιας σειράς παθογόνων μικροοργανισμών.
Το άγγιγμα ως παυσίπονο
Τέλος, το άγγιγμα είναι πολύ αποτελεσματικό όσον αφορά στην ανακούφιση από τον σωματικό πόνο. Οι θεραπείες μασάζ μπορούν να αποδειχθούν πολύ αποτελεσματικές στην ανακούφιση όλων των ειδών πόνου, από πονοκέφαλο μέχρι οσφυαλγίες.
Όμως, δεν χρειάζεται απαραιτήτως να πάτε σε κάποιον επαγγελματία για μασάζ, ώστε να βιώσετε τα ανακουφιστικά οφέλη του αγγίγματος. Πιάστε σφιχτά το χέρι του/της συντρόφου σας και αυτό αρκεί, όπως δείχνουν δύο μελέτες δημοσιευμένες στο Medical News Today.
Η πρώτη μελέτη απέδειξε ότι αν δύο σύντροφοι αγγίζονται και ένας από αυτούς εμφανίζει ήπιο πόνο, το άγγιγμα και μόνο μειώνει την αίσθηση του πόνου. Στη δεύτερη μελέτη, η ίδια ομάδα παρατήρησε την ίδια επίδραση σε ομάδες νέων ζευγαριών, όταν εκείνα κρατούσαν χέρια.
Συγκεκριμένα, αναφέρουν πως αυτό το είδος αγγίγματος και μόνο αυξάνει τη συχνότητα εγκεφάλων σε ένα δίκτυο που εμπλέκει κυρίως την πύλη του πόνου και το δεξί ημισφαίριο. Από όπου κι αν καταγόμαστε, το άγγιγμα είναι ένας σημαντικός δείκτης τρυφερότητας. Τον 18ο αιώνα, ο διάσημος Βρετανός ποιητής John Keats έγραψε «Το άγγιγμα έχει μνήμη». Οι έρευνες τώρα αποδεικνύουν ότι αυτή η ποιητική εικόνα έχει και επιστημονική βάση: το άγγιγμα έχει πράγματι μνήμη.
Μια μελέτη που έλαβε χώρα από νευροεπιστήμονες στη Γερμανία απέδειξε ότι όχι μόνο το σώμα μας μπορεί να θυμηθεί το άγγιγμα, αλλά μπορεί επίσης να θυμηθεί και διαφορετικά είδη αγγίγματος ταυτόχρονα. «Ένα νέο άγγιγμα δεν σβήνει την ανάμνηση ενός προηγούμενου», τονίζουν οι ερευνητές. «Το αντίθετο μάλιστα, νέες και παλιές αναμνήσεις αγγίγματος μπορούν να επιμένουν ανεξάρτητα η μια από την άλλη, αφού το άτομο το έχει καταγράψει στον εγκέφαλό του».
Φαίνεται ότι το άγγιγμα έχει ισχυρότερη επίδραση στον εγκέφαλο και στο σώμα μας απ’ ό,τι φανταζόμασταν, οπότε είναι σημαντικό να έχουμε πλήρη επίγνωση του πώς κάτι τόσο απλό όσο μια αγκαλιά μπορεί να αλλάξει τον δικό μας κόσμο, αλλά και τον κόσμο των άλλων σε πολλαπλά επίπεδα.
[toggle title="Πηγές"]
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/j.2161-007X.2013.00025.x
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/08351813.2017.1301293
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0273229711000025
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4653180/
https://www.nature.com/articles/srep40504
[/toggle]
