Με τον όρο διαταραχή προσαρμογής αναφερόμαστε σε συναισθηματικά ή/ και συμπεριφορικά συμπτώματα, που αποτελούν απόκριση σε στρεσογόνα γεγονότα της ζωής, σε μεγάλες και απότομες αλλαγές. Είναι ο έντονος φόβος να «προχωρήσουμε μπροστά» και όταν πιστεύουμε ότι έχουμε μικρό έλεγχο στα συναισθήματά μας. Η διαταραχή προσαρμογής συνοδεύει συχνά το άγχος, την κατάθλιψη και τα προβλήματα συμπεριφοράς και δυσκολεύει το άτομο να λειτουργήσει σωστά είτε στο σπίτι, είτε στη δουλειά, είτε στο σχολείο.
Τα εργασιακά προβλήματα, η μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο, μία πάθηση, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ξαφνικές αλλαγές στη ζωή γενικά μπορεί να προκαλέσουν στρες. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι προσαρμοζόμαστε σε τέτοιες αλλαγές μέσα σε λίγους μήνες. Αλλά αν παρουσιάζετε μια διαταραχή προσαρμογής, το πιθανότερο είναι να συνεχίσετε να παρουσιάζετε έντονες συναισθηματικές ή συμπεριφορικές αντιδράσεις που μπορούν να συνεισφέρουν στην εμφάνιση άγχους ή κατάθλιψης. Όμως, δεν χρειάζεται να νιώθετε μόνοι. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι και βραχύχρονη και θα σας βοηθήσει να νιώσετε ότι πατάτε πάλι γερά στο έδαφος.
Advertisment
Συμπτώματα
Τα σημάδια και τα συμπτώματα εξαρτώνται από το είδος της διαταραχής προσαρμογής και μπορεί να ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Το κυριότερο σημάδι είναι ότι εμφανίζουμε περισσότερο στρες απ’ ότι φυσιολογικά θα αναμενόταν ως απόκριση σε ένα στρεσογόνο γεγονός και αυτό το στρες προκαλεί σημαντικά προβλήματα στη ζωή μας. Οι διαταραχές προσαρμογής επηρεάζουν το πώς νιώθουμε και σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας, τους άλλους και όλο τον κόσμο, αλλά επίσης επηρεάζουν τις πράξεις και τη συμπεριφορά μας. Ορισμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν:
• Νιώθουμε θλίψη, απόγνωση και δεν απολαμβάνουμε τα πράγματα που συνήθως απολαμβάναμε
• Συχνό κλάμα
Advertisment
• Ανησυχούμε συνεχώς, είμαστε νευρικοί
• Δυσκολευόμαστε να αποκοιμηθούμε
• Έλλειψη όρεξης
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Νιώθουμε τρομοκρατημένοι
• Δυσκολευόμαστε να είμαστε λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας
• Αποφεύγουμε σημαντικά πράγματα όπως το να πάμε στη δουλειά ή να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας
• Αυτοκτονικοί ιδεασμοί ή και απόπειρες
Τα συμπτώματα της διαταραχής προσαρμογής εμφανίζονται μέσα στους πρώτους τρεις μήνες μετά από ένα στεσογόνο γεγονός και δεν διαρκούν για πάνω από 6 μήνες μετά το τέλος του γεγονότος. Ωστόσο, υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα επιμένουν και για πάνω από 6 μήνες, ειδικά αν οι στρεσογόνοι παράγοντες αποτελούν καθημερινότητα, όπως η ανεργία.
Πώς να αντιμετωπίσουμε τη διαταραχή προσαρμογής
Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της διαταραχής προσαρμογής είναι ότι το άτομο που υποφέρει από αυτή συχνά νιώθει σαν να μην έχει άλλη επιλογή ή ότι ο πόνος του θα διαρκέσει για πάντα. Όμως, η διαταραχή είναι διαχειρίσιμη και σε ορισμένες περιπτώσεις η βραχύχρονη ψυχοθεραπεία είναι από μόνη της αποτελεσματική. Οι ακόλουθες τεχνικές μπορούν να μας βοηθήσουν όταν νιώθουμε ότι οι αλλαγές της ζωής ή το απρόβλεπτο στρες καταλαμβάνει τη ζωή μας και νιώθουμε συνέχεια απόγνωση:
1. Τεχνικές χαλάρωσης: Αυτές θα σας βοηθήσουν να μάθετε πώς να ανταποκρίνεστε πιο αποτελεσματικά, αν το σώμα σας παρουσιάζει σωματικά συμπτώματα και νιώθετε ότι δεν μπορείτε να το ελέγξετε.
2. Εστιάστε σε αυτά που μπορείτε να ελέγξετε στη ζωή: Για παράδειγμα, βρείτε υγιείς τρόπους να διαχειρίζεστε τον φόβο προσαρμογής που περιλαμβάνουν τον τρόπο να αποταμιεύουμε ή να γυμναζόμαστε, ακόμα και την έκφραση των συναισθημάτων μέσα από μια μορφή τέχνης.
3. Δοκιμάστε τη θεραπεία έκθεσης: Μιλώντας γι’ αυτό ή αντιμετωπίζοντας κατά μέτωπο αυτό που φοβόμαστε, μπορούμε να μεταβούμε ευκολότερα σε μια νέα κατάσταση και χωρίς πανικό. Η θεραπεία έκθεσης μας βοηθά να εκπαιδεύσουμε το νου μας να μη βλέπει δυσκολίες, αλλά προκλήσεις.
4. Εντοπίστε παιδικά τραύματα: Όσοι αντιμετωπίζουμε διαταραχή προσαρμογής εμφανίζουν συχνά έναν κάποιο βαθμό παιδικού τραύματος, το οποίο δεν έχουν αντιμετωπίσει. Σε κάποιο σημείο της ζωής τους, κάτι συνέβη που τους έκανε να νιώθουν ότι δεν είχαν κανένα έλεγχο και μεγάλωσαν με αυτό το συνεχή φόβο.
5. Να θυμάστε ότι υπερβάλλετε: Αρχικά, αποδεχτείτε αυτά που νιώθετε, μην γεμίζετε το νου σας με ενοχές και ντροπή. Αλλά έχετε υπόψη σας ότι είναι μια ακραία συναισθηματική απόκριση που δεν αντανακλά απαραίτητα τι συμβαίνει πραγματικά στη ζωή σας.
Photo: Author/Depositphotos
