Ένα σπουδαίο αρχαιολογικό και ανθρωπολογικό εύρημα που βρέθηκε στην Ελλάδα αλλάζει όλη την ανθρώπινη ιστορία. Το 1978, ανθρωπολόγοι είχαν βρει δύο κρανία σφηνωμένα σε μια πέτρα στο σπήλαιο Απήδημα δυτικά της Αρεόπολης της Μάνης. Τα ευρήματα ονομάστηκαν «Απήδημα 1» και «Απήδημα 2». Τότε οι επιστήμονες είχαν υποστηρίζει πως πρόκειται για ευρήματα Νεάντερταλ και έκαναν υποθέσεις για το πώς πέθαναν και βρέθηκαν δίπλα δίπλα.
Ωστόσο, αν και το δεύτερο κρανίο προέρχεται πράγματι από είδος Νεάντερταλ, το πρώτο, μετά από λεπτομερείς αναλύσεις, βρέθηκε ότι έχει σύγχρονα χαρακτηριστικά ανθρώπου και είχε ζήσει 210.000 χρόνια πριν. Αν αυτή η διαφορά επιβεβαιωθεί, θα είναι το αρχαιότερο δείγμα Homo Sapiens στην περιοχή της Ευρασίας, δηλαδή εκτός της Αφρικής.
Advertisment
Αν οι επιστήμονες έχουν δίκιο – το κρανίο είναι κατά τουλάχιστον 150.000 χρόνια παλαιότερο από το αρχαιότερο απολίθωμα «έμφρονος ανθρώπου» (Homo sapiens) που είχε βρεθεί έως τώρα στην Ευρώπη.
Ερευνητές από διάφορες χώρες (Γερμανία, Βρετανία, Ελλάδα) με επικεφαλής την διακεκριμένη Ελληνίδα παλαιοανθρωπολόγο Κατερίνα Χαρβάτη από το Κέντρο Σένκενμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον του γερμανικού Πανεπιστημίου Έμπερχαρντ Καρλς του Τίμπινγκεν έβγαλαν τα κρανία από τις προθήκες στις οποίες βρίσκονταν τόσα χρόνια και κατάφεραν να τα μελετήσουν με σύγχρονες μεθόδους απεικόνισης και χρονολόγηση. Αφού ανακατασκεύασαν εικονικά τα κατεστραμμένα μέρη των κρανίων, έκαναν συγκρίσεις με άλλα ανθρώπινα απολιθώματα και έτσι κατάφεραν να καθορίσουν την ηλικία των δύο κρανίων.
Advertisment
Η κ. Χαρβάτη σε δήλωσή της στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ανέφερε: «τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δείχνουν τη σημαντικότητα του Ελλαδικού χώρου για την ανθρώπινη εξέλιξη. Έχουμε τον αρχαιότερο σύγχρονο άνθρωπο εκτός Αφρικής, που μεταφέρει την άφιξη του Homo sapiens στην Ευρώπη περισσότερο από 150 χιλιάδες χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι νομίζαμε μέχρι τώρα. Η δουλειά αυτή είναι αποτέλεσμα 25 χρόνων έρευνάς μου στην Αφρική, στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Ως Ελληνίδα, εύχομαι η έρευνα στην Ελλάδα να συνεχιστεί, καθώς πιστεύω ότι η χώρα μας έχει ακόμα πολλά να δώσει στο χώρο της παλαιοανθρωπολογίας».
Οι ερευνητές θεωρούν ότι στο σπήλαιο της Μάνης έζησαν δύο ομάδες, ένας πληθυσμός Homo Sapiens, τον οποίο στη συνέχεια ακολούθησε ένας πληθυσμός Νεάντερταλ, οι οποίοι όμως προϋπήρχαν σε περιοχές της νότιας Ελλάδας. Αργότερα, οι τελευταίοι αντικαταστάθηκαν από προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου της Ανώτερης Παλαιολιθικής περιόδου.
Αυτή η διαπίστωση ωστόσο αλλάζει τον ρου της ιστορίας της ανθρώπινης εξέλιξης, όπως τον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα και ο οποίος λέει ότι οι Νεάντερταλ εξελίχθηκαν σιγά σιγά στην Ευρώπη, απομονωμένοι από τα άλλα ανθρωποειδή. Τώρα ωστόσο τίθεται το ερώτημα αν οι οι Homo sapiens και οι Νεάντερταλ έζησαν μαζί.
