Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως η σχέση της διατροφής με την ψυχική υγεία, είναι μια αμφίδρομη σχέση. Είναι γεγονός, ότι η κακή ψυχική υγεία επηρεάζει τη διατροφική μας συμπεριφορά, όπως ακριβώς μπορεί να συμβεί και το αντίθετο.
Ένας άνθρωπος με δύσκολη καθημερινότητα και άγχος, τείνει να αμελεί τη διατροφή του, όπως αντίστροφα, κάποιος με μη ισορροπημένη διατροφή, κινδυνεύει να αναπτύξει ψυχικά συμπτώματα όπως ευερεθιστότητα, έλλειψη ενέργειας, σύγχυση, καρδιακή αρρυθμία και προβλήματα με τον ύπνο. Για παράδειγμα, έχει παρατηρηθεί πως σε ψυχικά ασθενείς, σε περιόδους κατάθλιψης ή διπολικής διαταραχής, είναι πάντα εμφανής η υιοθέτηση κακών διατροφικών συνηθειών.
Advertisment
Η ορθή ενημέρωση επάνω στο θέμα της διατροφής και των ανάλογων ψυχικών διαταραχών αποτελεί σε μεγάλο βαθμό πρόληψη, αλλά και ζήτημα υγείας. Εξοικειώνοντας τον εαυτό μας με τα διαγνωστικά κριτήρια των διατροφικών διαταραχών, εξασφαλίζουμε την έγκυρη αναγνώριση κάποιας διαταραχής είτε σε εμάς, είτε σε αγαπημένα μας πρόσωπα. Έτσι, μπορούμε να απευθυνθούμε άμεσα σε ειδικό και να λάβουμε την ανάλογη θεραπεία, χωρίς να βάλουμε σε κίνδυνο την ψυχική και σωματική μας υγεία.
Διαγνωστικά κριτήρια ( DSM-IV ) Ψυχογενούς Βουλιμίας
Α. Επαναλαµβανόµενα επεισόδια υπερφαγίας (binge eating)
Ένα επεισόδιο υπερφαγίας χαρακτηρίζεται και από τα δύο ακόλουθα:
Advertisment
1. Λήψη τροφής σε συγκεκριµένη χρονική περίοδο (π.χ µέσα σε χρονικό διάστηµα 2 ωρών). Η ποσότητα τροφής είναι µεγαλύτερη από αυτή που οι περισσότεροι άνθρωποι µπορούν να φάνε µέσα στο ίδιο χρονικό διάστηµα και κάτω από τις ίδιες συνθήκες.
2. Αίσθηση έλλειψης ελέγχου στο φαγητό κατά τη διάρκεια του επεισοδίου (π.χ αίσθηµα πως δεν µπορεί το άτοµο να σταµατήσει ή να ελέγξει τι και πόσο τρώει).
Β. Αντιρρόπηση της παχυντικής επίδρασης της τροφής µε αυτοπροκαλούµενους έµετους, κατάχρηση καθαρτικών, διουρητικών ή άλλων φαρµάκων.
Γ. Η υπερφαγία καθώς και οι αντιρροπιστικές συµπεριφορές συµβαίνουν κατά µέσο όρο δύο φορές την εβδοµάδα για 3 µήνες.
∆. Η αυτοαξιολόγηση του ατόµου επηρεάζεται υπέρµετρα από το βάρος και το σχήµα του σώµατός του.
Ε. Η διαταραχή δεν συµβαίνει αποκλειστικά κατά τη διάρκεια επεισοδίων Νευρικής Ανορεξίας.
Ψυχολογικοί Παράγοντες
– Χαμηλή Αυτοεκτίμηση
– Τελειοθηρία – Υψηλές προσδοκίες
– Υπερεπένδυση σε βάρος – σχήμα
– Δυσαρέσκεια από τη σωματική εικόνα
– Δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων
– Δυσκολίες στην επίλυση προβλημάτων
– Ανάγκη ελέγχου
– Διεργασιακά λάθη (καταστροφολογική / διπολική σκέψη)
Διαγνωστικά κριτήρια ( DSM-IV ) για διαταραχή υπερφαγίας
Α. Επαναλαµβανόµενα επεισόδια υπερφαγίας (binge eating). Ένα επεισόδιο υπερφαγίας
χαρακτηρίζεται και από τα δύο ακόλουθα :
1. Λήψη τροφής σε συγκεκριµένη χρονική περίοδο (π.χ µέσα σε χρονικό διάστηµα 2 ωρών). Η ποσότητα τροφής είναι µεγαλύτερη από αυτή που οι περισσότεροι άνθρωποι µπορούν να φάνε µέσα στο ίδιο χρονικό διάστηµα και κάτω από τις ίδιες συνθήκες.
2. Αίσθηση έλλειψης ελέγχου στο φαγητό κατά τη διάρκεια του επεισοδίου (π.χ αίσθηµα πως δεν µπορεί το άτοµο να σταµατήσει ή να ελέγξει τι και πόσο τρώει).
Β. Τα επεισόδια υπερφαγίας συνδέονται µε τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα:
1. το άτοµο τρώει πολύ πιο γρήγορα από το κανονικό
2. το άτοµο τρώει µέχρι να νιώσει δυσάρεστα πλήρες το στοµάχι του
3. το άτοµο τρώει µεγάλες ποσότητες τροφής, όταν δε νιώθει να πεινάει
4. το άτοµο νιώθει δυσάρεστα που τρώει πολύ και για το λόγο αυτό τρώει µόνο του
5. το άτοµο, όταν τρώει υπερβολικά, νιώθει δυσάρεστα µε τον εαυτό του, µελαγχολικά και έχει αρκετές ενοχές
Γ. Το άτοµο βιώνει έντονο άγχος σχετικά µε τη συµπεριφορά υπερφαγίας του.
∆. Η συµπεριφορά υπερφαγίας συµβαίνει κατά µέσο όρο τουλάχιστον δύο µέρες την εβδοµάδα για έξι µήνες.
Ε. Η συµπεριφορά υπερφαγίας δε συνοδεύεται από ακατάλληλες αντιρροπιστικές συµπεριφορές (π.χ πρόκληση εµέτου, δίαιτα, έντονη σωµατική άσκηση ) και δεν συµβαίνει αποκλειστικά κατά τη διάρκεια νευρικής ανορεξίας ή νευρικής βουλιµίας.
Ψυχολογικά Χαρακτηριστικά
– Προσωπικότητα αυτομομφική και ενοχική
– Διαπροσωπικές δυσκολίες
– Δυσφορική διάθεση
– Έντονος παρορμητισμός
– Έντονο αρνητικό συναίσθημα και δυσκολία στην έκφραση αυτού
– Δυσλειτουργικές αντιλήψεις σχετικά με εαυτό & σώμα
– Συνύπαρξη αγχωδών και καταθλιπτικών διαταραχών
– Αποφυγή της επίγνωσης του εαυτού
Διαγνωστικά κριτήτρια ( DSM-IV ) νευρικής ανορεξίας
Α. Άρνηση διατήρησης βάρους σώµατος στο ελάχιστο φυσιολογικό επίπεδο βάρους για την ηλικία και το ύψος (χαµηλότερο βάρος τουλάχιστον κατά 25% από το κανονικό).
Β. Έντονος φόβος παχυσαρκίας που δεν ελαττώνεται µε τη µείωση του βάρους.
Γ. ∆ιαταραχή στον τρόπο µε τον οποίο το άτοµο βιώνει το βάρος και το σχήµα του σώµατός του, το οποία επηρεάζει υπέρµετρα την αυτοαξιολόγηση του ατόµου, ή άρνηση της σοβαρότητας του χαµηλού βάρους σώµατος.
∆. Έλλειψη έµµηνου ροής (αµµηνόρροια).
Αίτια για Νευρική Ανορεξία
– Μαιευτικές επιπλοκές: μητρική αναιμία, διαβήτης, καρδιακές ανωμαλίες
– Γενετικές αιτίες: 56% – 84% κληρονομικότητα, γονίδια που σχετίζονται με διατροφικές συμπεριφορές, κίνητρα, μηχανισμός επιβράβευσης κ.α.
– Ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών
– Περιβαλλοντικές αιτίες: πίεση σε επαγγέλματα (π.χ. χορευτές), πληθυσμοί με παχύσαρκα άτομα
Ψυχολογικά αίτια
Υπερβολική ενασχόληση με βάρος, επικριτικότητα γονέων, ακυρωτικό περιβάλλον, χαμηλά εκφραζόμενο συναίσθημα, τελειοθηρία, αγχώδης προσωπικότητα, ψυχοπιεστικά γεγονότα, υψηλά επίπεδα στρες.
- Ο ρυθμός στα αντικείμενα, τη φύση και τους ανθρώπους - 26 Μαΐου 2022
- «Πόσο καιρό θα διαρκέσει η θεραπεία;» – Μια ψυχολόγος απαντά στην πιο συχνή ερώτηση - 13 Ιουλίου 2020
- Φόβος για το μέλλον (άγνωστο): Η επιδημία του σήμερα… - 1 Απριλίου 2020
