«Δεν αξίζω», «είμαι άχρηστος». Είναι σκέψεις που όλοι μας έχουμε κάνει για τον εαυτό μας είτε με αυτές τις λέξεις είτε με άλλες παρόμοιες. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση πιθανώς να είναι η μάστιγα της εποχής μας. Ίσως και όλων των εποχών.
Η χαμηλή μας αυτοεικόνα όμως, στηρίζεται σε μια ψευδαίσθηση. Το παρακάτω ψυχο-λογικό παράδειγμα εξηγεί το γιατί. Στην πράξη. Αν νιώθεις πως δεν αξίζεις χρειάζεται να διαχωρίσεις το τι νιώθεις από το τι πραγματικά είσαι. Σκέψου το ακόλουθο παράδειγμα. Αν είχες ένα πραγματικό διαμάντι ενός καρατιού και το έδειχνες σε ένα φίλο σου και εκείνος σου έλεγε: «Καλά αυτό είναι πλαστικό. Σου δίνω δυο ευρώ γι’ αυτό.» Η δική του εκτίμηση άραγε αντανακλά την πραγματική αξία του διαμαντιού;
Advertisment
Θα συμφωνήσεις πως όχι. Το διαμάντι κοστίζει αρκετά περισσότερα από χίλια ευρώ στην πραγματικότητα. Ο φίλος σου όμως νομίζει ότι είναι ψεύτικο και σου δίνει μόνο δυο ευρώ. Γιατί εκείνος για κάποιο λόγο δεν μπορεί να το εκτιμήσει σωστά. Το ζητούμενο εδώ είναι ότι η δική του η εκτίμηση δε συνδέεται με την αξία του διαμαντιού. Άλλοι λόγοι επηρεάζουν το πώς σκέφτεται, άλλοι λόγοι επηρεάζουν την αξία του διαμαντιού.
Το πώς σκέφτεται ίσως επηρεάζεται από την απειρία του με τα διαμάντια, ίσως είναι καχύποπτος με όσους του πουλάνε ακριβά πράγματα, ίσως το θεωρεί απίθανο να έχεις βρει ένα πραγματικό διαμάντι. Χίλια δυο πράγματα. Η αξία του διαμαντιού εξαρτάται από την προσφορά και ζήτηση στη διεθνή αγορά διαμαντιών. Όχι από το τι πιστεύει εκείνος. Συμφωνείς;
Ελπίζω πως συμφωνείς. Ακριβώς το ίδιο είναι και για το αν είσαι άχρηστος εσύ σαν άνθρωπος ή όχι. Το τι πιστεύεις για σένα είναι διαφορετικό από το τι είσαι στην πραγματικότητα. Η γνώμη σου για σένα εξαρτάται από το πώς μεγάλωσες, από την εσωτερική σου φωνή που είναι ο απόγονος παλιότερων εξωτερικών φωνών.
Advertisment
Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νομίζεις ότι είσαι άχρηστος αν έχεις μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που σε θεωρούσε άχρηστο. Δε θα μπορούσες να πιστέψεις τίποτα διαφορετικό. Η άποψή σου για σένα είναι ευθεία συνέπεια του πώς έχεις μεγαλώσει. Με παρακολουθείς; Ελπίζω πως ναι. Συνειδητοποιείς πως η εκτίμησή σου για σένα διαμορφώνεται από το τι νόμιζαν για σένα άλλοι σημαντικοί άνθρωποι της ζωής σου όταν μεγάλωνες;
Και η πραγματική σου αξία από τι εξαρτάται; Θα με ρωτήσεις. Πολύ ωραία ερώτηση! Η πραγματική αξία του διαμαντιού εξαρτάται από την διεθνή αγορά διαμαντιών. Από εξωτερικούς δηλαδή παράγοντες. Δεν υπάρχει αντίστοιχη αγορά για ανθρώπους φυσικά, ευτυχώς. Οι νόμοι της αγοράς ποιοι είναι όμως;
Προσφορά και ζήτηση. Δες λοιπόν κι εσύ. Έχεις ζήτηση από ανθρώπους; Έχεις φίλους; Έχεις ανθρώπους που σε νοιάζονται, στη ζωή σου; Δε χρειάζεται πολλούς. Δεν ισχύει ότι όσοι περισσότεροι άνθρωποι σε θέλουν, τόσο μεγαλύτερη αξία έχεις. Ένας άνθρωπος αρκεί.
«Καλά, έναν άνθρωπο όλοι έχουμε» ίσως πεις. Και πιθανώς να έχεις και περισσότερους από έναν. Ακόμα και κανέναν να μην έχεις, μόνο και μόνο που είσαι άνθρωπος σημαίνει ότι αξίζεις. Αυτό λέει η διακήρυξη της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι (Όχι ίδιοι).
Αν το σκεφτείς λίγο παραπάνω, λοιπόν, αυτό δείχνει ότι δεν είσαι άχρηστος στην πραγματικότητα, ανεξάρτητα από τη δική σου εκτίμηση για σένα. Για τους ανθρώπους που έχεις στη ζωή σου δεν είσαι καθόλου άχρηστος και αξίζεις πάρα πολύ.
Αυτό που σου λέω λοιπόν, είναι ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να πιστεύεις ότι είσαι άχρηστος δεδομένου του τρόπου που μεγάλωσες. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να έχεις διαρκώς αγωνία αν σε αποδέχονται οι άλλοι. Να τρέμεις πώς θα ερμηνεύσουν τις κινήσεις σου. Και στην πραγματικότητα δεν είσαι άχρηστος, όπως και το διαμάντι δεν αξίζει μόνο δυο ευρώ.
Άλλο τι νομίζεις για σένα. Άλλο τι είσαι. Διαφορετικοί παράγοντες επηρεάζουν τη διαμόρφωση της κάθε άποψης. Δεν είσαι τρελός. Υπάρχει λόγος που σκέφτεσαι όπως σκέφτεσαι. Υπάρχει ψυχο-λογική εξήγηση για την αγωνία που νιώθεις. Η ανασφάλειά σου προέρχεται από το πώς μεγάλωσες. Όχι από το ποιος είσαι στο εδώ και τώρα. Ούτε το διαμάντι είναι ψεύτικο ούτε κι εσύ. Αξίζει(ς) να το δεις και έτσι.
Από το βιβλίο του συγγραφέα «Ψυχο-λογικά Μυστικά που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα»
Photo: Author/Depositphotos
- Τι έχει πραγματικά αξία στη ζωή; - 9 Απριλίου 2024
- 24 τραγούδια για ένα… αντισυμβατικό 2024 - 9 Ιανουαρίου 2024
- Η μεταμορφωτική δύναμη του να μιλάς σε αγνώστους - 7 Νοεμβρίου 2023
