Ο νους, έως τώρα, είναι το αποτέλεσμα του γνωστού. Τι άλλο είναι κανείς εκτός από συσσώρευση γνωστού: από όλα του τα βάσανα, από τις ματαιοδοξίες του και τις φιλοδοξίες του, από όσα τον έχουν πονέσει ή του έχουν δώσει χαρά, από τις επιτυχίες του και τις απογοητεύσεις του;
Όλα αυτά είναι το γνωστό, το γνωστό στα πλαίσια του χρόνου και του χώρου· και όσο ο νους λειτουργεί μέσα στο πεδίο του χρόνου, του γνωστού δηλαδή, δεν μπορεί ποτέ να είναι το άγνωστο, μπορεί μόνο να συνεχίσει να βιώνει ό,τι του είναι γνωστό. Όλο αυτό δεν είναι περίπλοκο ή μυστηριώδες· σας περιγράφω προφανή γεγονότα της ύπαρξής μας μέσα στην καθημερινότητα.
Advertisment
Ο νους, φορτωμένος με το γνωστό, ψάχνει να ανακαλύψει το άγνωστο. Πώς μπορεί; Όλοι μιλάμε για το Θεό: σε κάθε θρησκεία, σε κάθε εκκλησία και ναό αυτή η λέξη χρησιμοποιείται συνέχεια, αλλά πάντοτε με μια εικόνα του γνωστού. Μόνο οι πολύ λίγοι, που εγκαταλείπουν όλες τις εκκλησίες, τους ναούς, τα βιβλία, πάνε πιο πέρα και ανακαλύπτουν.
Τώρα: ο νους είναι αποτέλεσμα του χρόνου, του γνωστού, κα όταν ένας τέτοιος νους ξεκινάει να ανακαλύψει το άγνωστο μπορεί να ανακαλύψει μόνο ό,τι έχει ήδη βιώσει, πράγμα που είναι το γνωστό.
Για να ανακαλύψει ο νους το άγνωστο πρέπει να απαλλαγεί εντελώς από το γνωστό, από το παρελθόν, ερμηνεύοντας κάθε όνειρό του, κάθε του αντίδραση, αλλά βλέποντας εντελώς την αλήθεια όλης αυτής της κατάστασης, άμεσα, εκεί όπου κάθεστε. Όσο ο νους είναι το αποτέλεσμα του χρόνου, του γνωστού, δεν μπορεί ποτέ να βρει το άγνωστο, που είναι ο Θεός, η Πραγματικότητα ή όπως θέλετε πείτε το.
Advertisment
Ο νους απελευθερώνεται από το γνωστό όταν βλέπει αυτή την αλήθεια. Μην ερμηνεύετε αμέσως την ελευθερία με βάση το παρελθόν, σαν να μην θυμάστε το δρόμο για το σπίτι σας – αυτό είναι απλώς αμνησία. Μην υποβιβάζετε την ελευθερία σε μια τόσο παιδιάστικη σκέψη.
Ο νους απελευθερώνεται τη στιγμή που βλέπει την αλήθεια ότι δεν μπορεί να βρει το πραγματικό, αυτή την εξαιρετική κατάσταση του άγνωστου, όταν είναι φορτωμένος με το γνωστό.
Η γνώση, η εμπειρία, είναι το «εγώ», ο εαυτός, που έχει συσσωρεύσει, που έχει συγκεντρώσει· οπότε όλη η γνώση πρέπει να ανασταλεί, όλη η εμπειρία πρέπει να παραμεριστεί. Και όταν υπάρξει η σιγή της ελευθερίας, τότε ο ίδιος ο νους δεν είναι το αιώνιο; Τότε βιώνει κάτι εντελώς καινούργιο, που είναι το πραγματικό· αλλά για να το βιώσει ο νους πρέπει να είναι αυτό το καινούργιο.
Σας παρακαλώ, μη λέτε ότι ο νους είναι η πραγματικότητα. Δεν είναι.
Ο νους μπορεί να βιώσει την πραγματικότητα μόνο όταν είναι τελείως απαλλαγμένος από τον χρόνο.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Κρισναμούρτι «Μιλώντας για τον Θεό» από τις εκδόσεις Καστανιώτη
