(…) Η ελεύθερη βούληση και ο ντετερμινισμός δεν βρίσκονται σε δυσαρμονία. Αν δεχτούμε αυτό το υβριδικό δόγμα, ο Θεός είναι ο απόλυτος κυρίαρχος.
Διαφεντεύει ολόκληρο το σύμπαν και είναι σε θέση να πράξει ό,τι θελήσει. Υπερβαίνει τη δημιουργία. Αυτή είναι η ντετερμινιστική πλευρά της εξίσωσης. Ωστόσο η ανθρωπότητα σαφώς έχει το περιθώριο πολλών επιλογών, συμπεριλαμβανομένης της συνειδητοποίησης του γεγονότος ότι αυτό που πράττει κάθε άνθρωπος καθοδηγεί όχι μόνο τη ζωή του αλλά και τις ζωές αμέτρητων άλλων ανθρώπων.
Advertisment
Αυτή είναι η ελεύθερη βούληση. Ο Θεός δεν δημιούργησε ρομπότ· θέλει οι άνθρωποι να είναι σε θέση να επιλέξουν ανάμεσα στο λάθος και το σωστό, και να τον αγαπούν ή να τον αρνούνται χωρίς κανέναν καταναγκασμό. Αυτή η υβριδική θεώρηση ενστερνίζεται το παράδοξο αντί να το αντιμάχεται. Αντίστοιχα, στο πλαίσιο της επιστημονικής μελέτης, τόσο ο ντετερμινισμός όσο και η ελεύθερη βούληση διαθέτουν παραδόξως ειδικό βάρος.
Η εξέλιξη αντιπροσωπεύει τη δημιουργία κατ’ εικόνα του Θεού: η ουσία μας είναι πραγματικά ελεύθερη· μπορούμε να επιλέξουμε πώς θα ορίσουμε, ακόμα και πώς θα δημιουργήσουμε την πραγματικότητα. Η ουσία μας δεν είναι πια ντετερμινιστική, αλλά είμαστε ελεύθεροι να την προσδιορίσουμε. Ωστόσο, μέσα στην ίδια του την εξέλιξη, ο άνθρωπος σχεδιάστηκε με κάποια πρόθεση κατά νου. Αυτό δεν είναι αντίφαση, είναι γρίφος.
Η ανθρωπότητα απέκτησε ελευθερία γιατί ο Θεός δημιούργησε έτσι την ουσία της. Η ύπαρξη και η ουσία ακολούθησαν η μια την άλλη στην εξελικτική πορεία· η γύμνια μας ήταν η ελευθερία μας να πράξουμε όπως θέλαμε, να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν περιοριζόμαστε από κανέναν εξωτερικό παράγοντα.
Advertisment
Τα μόνα όρια που υπάρχουν είναι αυτά που θέτουμε εμείς οι ίδιοι. Μπορούμε να αρνηθούμε τον Θεό. Αν όμως δεν πιστεύουμε στον Θεό, τότε πρέπει επίσης να συμφωνήσουμε στο ότι δεν μπορούμε να τον κατηγορήσουμε. Αν δεν είχαμε δυνατότητα ελεύθερης επιλογής, αν ήμασταν εκ των προτέρων προγραμματισμένοι αυτοματισμοί, τότε η ύπαρξή μας δεν θα είχε ούτε σκοπό ούτε νόημα.
Το θλιβερό είναι ότι συχνά παρερμηνεύουμε την ελευθερία, θεωρώντας ότι δεν υπάρχουν υποχρεώσεις του πνεύματος. Η εβραϊκή λέξη κχαράθ μπορεί να σημαίνει το ουσιαστικό «ελευθερία», αλλά και το ρήμα «χαράσσω». Η ιδέα είναι ότι το μόνο προκαθορισμένο ή σταθερό στοιχείο της ύπαρξής μας είναι η ελευθερία μας.
Υπάρχει μια θεόσταλτη ιδιότητα των ανθρώπινων όντων που είναι κωδικοποιημένη στο DNA μας, μια ιδιότητα που μας εξοπλίζει με ένα επίπεδο επίγνωσης ώστε να βιώνουμε τον Θεό μέσα από την απόλυτη ελευθερία του ανθρώπινου νου και της ανθρώπινης καρδιάς. Μαζί με αυτή την ελευθερία όμως συμπορεύεται μια υπαρξιακή ευθύνη που μας δένει με τον κόσμο. Δεν μας απελευθερώνει για να μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε.
Η αληθινή ελευθερία είναι το κλειδί για μια φαινομενικά κλειδωμένη πόρτα. Σε όλους εμάς έχει παραδοθεί το κλειδί και έχουμε κληθεί να την ανοίξουμε. Αποτελεί ωστόσο επιλογή μας το αν θα προχωρήσουμε ή όχι. Από τη στιγμή που περάσουμε το κατώφλι, στην άλλη πλευρά ανοίγεται μια απέραντη έκταση γεμάτη δυνατότητες.
Όταν ενστερνιστούμε την αληθινή ελευθερία, θα είμαστε ελεύθεροι να ζήσουμε τη ζωή για την οποία προοριζόμαστε. Μπορούμε να ζήσουμε μια ζωή που θα φέρει μέσα της πραγματικό σκοπό. Οπότε είμαστε ελεύθεροι. Δεν είμαστε ωστόσο ελεύθεροι να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Είμαστε ελεύθεροι να βοηθήσουμε πραγματικά τον κόσμο. Και αυτή είναι η πραγματική ελευθερία.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Jay Lombard με τίτλο «Ο Νους του Θεού» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο και μπορείτε να το βρείτε πατώντας εδώ
