Το κλάμα είναι μια συμπεριφορά μοναδική για το ανθρώπινο είδος και θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα βήμα προς την εξέλιξη του είδους, συνέπεια μιας βαθύτερης σύνδεσης με το συναίσθημα της θλίψης και με τον θρήνο. Κι όμως, συχνά του αποδίδονται αρνητικά χαρακτηριστικά ως μια άβολη συμπεριφορά που σχετίζεται με την απώλεια του αυτοελέγχου.
Μέρος της αρνητικής αυτής εικόνας του κλάματος οφείλεται στη σχέση του με την ανωριμότητα και την βρεφική ηλικία, όπου πράγματι συνδέεται με την κυκλοθυμία και την μη επαρκή διαχείριση των συναισθημάτων.
Advertisment
Μια άλλη αρνητική παραδοχή έρχεται από τη συσχέτιση με δυσάρεστα ερεθίσματα, όπως ο θυμός, η θλίψη και η σύγχυση, όλα χαρακτηριστικά έντονης συναισθηματικής κατάστασης και δυσφορίας. Υπάρχουν επίσης άτυχες, σεξιστικές και αρνητικές πολιτισμικές συνδηλώσεις ως προς το κλάμα: το κλάμα είναι μια «θηλυκή» ή «ανεπιθύμητη» συμπεριφορά, επειδή υποδηλώνει αδυναμία ή συναισθηματική ευθραυστότητα.
Κι όμως σε ένα άλλο επίπεδο, το κλάμα σχετίζεται με βαθιά ενσυναίσθηση, αμοιβαία σύνδεση και αυθεντικά συναισθήματα. Οι άνθρωποι κλαίνε όταν αντιλαμβάνονται τον πόνο των άλλων ή όταν βιώνουν άσχημες καταστάσεις. Κλαίνε όταν επιθυμούν να απελευθερώσουν συσσωρευμένη ή καταπιεσμένη θλίψη. Το κλάμα μας προσφέρει μια σημαντική κάθαρση και πρόσβαση στην επούλωση και σε ένα μέλλον χωρίς τραύματα.
Ενσυναισθητική σύνδεση
Κλαίμε σε στιγμές βαθιάς ενσυναίσθησης ή συμπόνοιας για τον πόνο ενός άλλου ανθρώπου, ενός φίλου ή ενός συντρόφου που μας αφηγείται ένα άσχημο γεγονός της ζωής του, ή όταν μαζευόμαστε σε μια τελετή (κηδεία ή μνημόσυνο). Μια άλλη συχνή κατάσταση είναι όταν παρακολουθούμε μια ταινία και ταυτιζόμαστε με τους χαρακτήρες και τις τραγωδίες ή τις στρεσογόνες καταστάσεις που ξετυλίγονται.
Advertisment
Σε τέτοιες συνθήκες, το κλάμα είναι ένα εξαιρετικά θετικό σημάδι της ανθρωπιάς μας και της ικανότητάς μας να συνδεθούμε με τις ανάγκες των άλλων. Φανερώνει επίσης μια προθυμία να είμαστε ευάλωτοι ειδικά αν αυτό συμβεί μπροστά σε άλλους.
Αλλά απαιτείται μια ισορροπία σε ορισμένα σενάρια. Ορισμένες φορές, οι επαγγελματίες μπαίνουν σε καταστάσεις όπου εκτίθενται στον πόνο των άλλων, όπως οι ψυχοθεραπευτές, οι ιατροί ή οι νοσηλευτές. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ενσυναίσθηση, αλλά χρειάζεται να παραμείνουν ήρεμοι, ώστε να μπορέσει να σηκώσει το φορτίο. Αλλά οι καταστάσεις ποικίλουν και είναι πολλοί ασθενείς ή θεραπευόμενοι που χρειάζονται τη σύνδεση και την έκφραση συναισθημάτων από την άλλη πλευρά.
Απελευθέρωση του στρες
Το συσσωρευμένο στρες «απαιτεί» μια απελευθέρωσή του, μία διέξοδο. Αν και η ωριμότητα και λειτουργικότητα απαιτούνται ειδικά στον επαγγελματικό χώρο, υπάρχουν φορές που αυτό αναπαριστά μια ανθυγιεινή αποσύνδεση ή καταπίεση.
Υπάρχουν και τα ακραία σενάρια στα οποία ένα άτομο κακοποιείται και καλείται να είναι λειτουργικό στην καθημερινότητά του. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται μια υγιέστερη δίοδο και ορισμένες φορές ένα έντονο επεισόδιο κλάματος αποτελεί μια καθαρτική στιγμή και απελευθέρωση από τους συσσωρευμένους στρεσογόνους παράγοντες.
Είναι σίγουρα ένας υγιέστερος τρόπος διαχείρισης από τον αυτοτραυματισμό. Φυσικά, το ζητούμενο είναι να μην υπάρχουν τέτοιοι παράγοντες και το άτομο να απελευθερωθεί πλήρως από αυτούς.
Επούλωση του τραύματος
Ορισμένες φορές, το κλάμα μπορεί να αναδυθεί απροσδόκητα, ξαφνικά. Αλλά ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες, κρύβει από πίσω ένα ερέθισμα που καταδεικνύει την ύπαρξη τραύματος ή παρελθοντικής ανεπίλυτης σύγκρουσης.
Όταν αντιλαμβάνεστε ότι αντιδράτε υπερβολικά σε κάτι που φαίνεται τελείως άσχετο, ίσως αποτελεί αφορμή για να σκάψετε κάπου βαθύτερα. Μήπως σας θυμίζει κάποιον ή κάτι, κάποια περίοδο απομόνωσης ή θλίψης από το παρελθόν σας;
Το κλάμα σε αυτές τις στιγμές αποτελεί πολύτιμο στοιχείο που αποκαλύπτει έναν θαμμένο πόνο, ο οποίος μπορεί να φανερωθεί μέσα από τη συζήτηση με έναν ψυχολόγο ή με κάποιον έμπιστο αγαπημένο σας άνθρωπο. Αυτή η ανάκληση των λόγων που κλαίμε συχνά θα πυροδοτήσει την προσωπική εξέλιξη και την αυτογνωσία.
Συμπερασματικά, το κλάμα μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο και μηχανισμό σύνδεσης και ενσυναίσθησης. Αν και η συναισθηματική ισορροπία είναι πάντα ο κρίσιμος στόχος, το κλάμα δεν είναι ταμπού και δεν έπρεπε να είναι σε κανένα πλαίσιο, αποτελεί φυσιολογική αντίδραση του ανθρώπου.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στέφη Βαρούχου
