Η παθητικο-επιθετική συμπεριφορά δεν εναλλάσσεται ανάμεσα στο παθητικό και στο επιθετικό κομμάτι, αλλά περισσότερο τα συνδυάζει ταυτοχρόνως σε μία συμπεριφορά, η οποία συγχύζει τόσο που τελικά παγιδεύει τον δέκτη. Η παθητικο-επιθετική συμπεριφορά υφίσταται παντού και σε κάθε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο.
Πρόκειται για μια αρκετά συνειδητή έκφραση μασκαρεμένων συναισθημάτων θυμού. Η παθητική επιθετικότητα εμπλέκει μια σειρά συμπεριφορών σχεδιασμένων να μπερδέψουν, ακόμα και να χειριστούν, ένα άλλο άτομο. Μακροπρόθεσμα όμως το μόνο αποτέλεσμα είναι η δυσλειτουργικότητα και η καταστροφή της σχέσης.
Advertisment
Αυτό το μοτίβο συχνά ενεργοποιείται από τον φόβο του ατόμου να εκφράσει τον θυμό του άμεσα. Κι αυτό διότι θεωρεί ότι τα πράγματα θα επιδεινωθούν αν το κάνει, οπότε αναγκάζεται να εκφραστεί έμμεσα.
6 από τις συχνότερες συμπεριφορές που χρησιμοποιούνται για την έμμεση έκφραση θυμού
Λεκτική άρνηση του θυμού
Όταν τους ρωτάμε «είσαι θυμωμένος/η;», το παθητικο-επιθετικό άτομο σχεδόν πάντα θα λέει όχι. Καθώς δεν νιώθει άνετα με το θυμό ή τη σύγκρουση, αρνείται λεκτικά αυτά τα συναισθήματα ως τρόπο ζωής. Κι όμως η συμπεριφορά του τελικά προδίδει αυτό που κρύβει μέσα του.
Απομόνωση και «μούτρα»
Αφού λοιπόν δεν παραδέχεται ανοιχτά τα συναισθήματά του, το παθητικο-επιθετικό άτομο τα δείχνει μέσω συμπεριφορών όπως απομόνωση, «μούτρα» και χρήση σιωπής ως χειριστικό εργαλείο. Αυτό το τελευταίο είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό, αφού μπορούν να χειριστούν ανθρώπους χωρίς να πουν καν μια λέξη.
Advertisment
Φέρνουν τους άλλους τελικά στα άκρα τους
Αν και οι ίδιοι δεν θέλουν να εκφράσουν λεκτικά πώς νιώθουν, απαιτούν από εμάς να το ξέρουμε. Ένα βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η ικανότητα να δημιουργούν στους άλλους συναισθήματα που εκείνοι νιώθουν και έτσι προβολικά να μας προκαλούν εκρήξεις θυμού.
Δείχνουν συνεργάσιμοι αλλά έχουν αποφασίσει το αντίθετο
Τα παθητικο-επιθετικά άτομα συχνά συναινούν λεκτικά σε ένα αίτημα, αλλά καθυστερούν συμπεριφορικά να το εκτελέσουν. Όταν συναινεί, τείνει να εκτελεί την εργασία αναποτελεσματικά ή κάτω από τα αποδεκτά όρια (χάνει επίτηδες προθεσμίες, αφήνει στη μέση το άπλωμα των ρούχων, «ξεχνά» να κάνει ένα κομμάτι της).
Χρησιμοποιούν email, μηνύματα και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης για να αποφύγει την άμεση επικοινωνία
Για να αποφύγουν την αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο, χρησιμοποιούν την τεχνολογία όσο περισσότερο μπορούν. Επιθετικά email, παρεμβατικά κείμενα, ασαφείς δημοσιεύσεις και άλλοι παρόμοιοι τρόποι «προσπαθούν» να καταφέρουν αυτό που επιθυμούν χωρίς άμεση επαφή.
Δημιουργούν άπειρες δικαιολογίες
Ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία τους που προκαλεί σύγχυση είναι η ατέλειωτη λίστα πιθανών δικαιολογιών για τη συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα, ο εχθρικός εργαζόμενος που δεν θέλει να πάρει ένα project που θεωρεί ότι είναι κατώτερο των δυνατοτήτων του συχνά χάνει τις προθεσμίες, εξηγώντας στον εργοδότη τους ότι δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει το έργο επειδή έτυχε μια ασθένεια στην οικογένεια.
Είναι ανήθικο και αδύνατο ένας εργοδότης να ελέγξει την αλήθεια των ισχυρισμών του, ωστόσο γνωρίζει άρρητα ότι αυτό δεν ισχύει. Τα παθητικο-επιθετικά άτομα είναι ειδικοί στο να ξεφεύγουν και να ξεγλιστρούν από πράγματα που δεν θέλουν, χρησιμοποιώντας λόγους που δεν μπορούν να εξεταστούν.
Η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών της παθητικο-επιθετικής συμπεριφοράς αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας ώστε να διαχειριστούμε τις δικές μας αντιδράσεις και να αποφύγουμε να πέσουμε στην παγίδα και στην επανάληψη άλυτων συγκρούσεων.
Πηγή:
Long, J., Long, N., & Whitson, S. (2016). The Angry Smile: Effective Strategies to Manage Passive Aggressive Behaviors at Home, at School, in Marriages and Close Relationships, in the Workplace and Online. Hagerstown, MD: The LSCI Institute.
