Η πανδημία έχει φέρει μια νέα πραγματικότητα στο εργασιακό καθεστώς σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων έχει εδώ και ένα χρόνο περίπου μπει σε τηλεργασία και αυτό το φαινόμενο έφερε το δικαίωμα της αποσύνδεσης, ένα βασικό ζήτημα που καλούνται τον τελευταίο καιρό να αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις παγκοσμίως.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτείται πλέον να επιταχύνει τους ρυθμούς της ώστε να συμβαδίζει με τις ανάγκες της εποχής. Οι εργαζόμενοι ζητούν να διασφαλίζονται τα εργασιακά τους δικαιώματα και να μπορούν νομίμως να προστατεύονται από εργοδοτικές αυθαιρεσίες, συχνό πρόβλημα και στη χώρα μας. Κάποια κράτη-μέλη παίρνουν νωρίτερα πρωτοβουλίες ως προς αυτό το πεδίο, αναγκάζοντας και τα υπόλοιπα να ακολουθήσουν με κάποιο τρόπο.
Advertisment
Για παράδειγμα, η Ισπανία και η κυβέρνηση των Σάντσεθ-Ιγκλέσιας θα θέσει σε εφαρμογή πιλοτικά τη μείωση των εβδομαδιαίων ημερών εργασίας από πέντε σε τέσσερις ως απάντηση στην πανδημία του κορονοϊού. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι θα μπορούσε να σηματοδοτεί μια πιο μόνιμη αλλαγή στην ισορροπία ανάμεσα στην εργασιακή και την προσωπική ζωή.
Πριν από δύο εβδομάδες, η Ισπανική κυβέρνηση συμφώνησε σε αυτό το πρόγραμμα χωρίς να μειώσει τους μισθούς και προσφέροντας 50 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των εταιριών και επιχειρήσεων που έχουν ζητήσει να συμμετάσχουν. Στόχος είναι η βελτίωση της υγείας, η προστασία του περιβάλλοντος και η αύξηση της παραγωγικότητας.
Η ξαφνική αλλαγή της εργασιακής ζωής εξαιτίας της πανδημίας έκανε τους πολίτες και την κυβέρνηση να συνειδητοποιήσουν το γεγονός ότι η αλλαγή μπορεί να συμβεί και μάλιστα ότι μπορεί να συμβεί πολύ γρήγορα, αρκεί να υπάρχει η θέληση.
Advertisment
Παρόμοιες εξελίξεις λαμβάνουν χώρα και στον Βορρά, αυτή τη φορά στη Φινλανδία. Από τα μέσα του 2020, πάλι εντός πανδημίας, η κυβέρνηση της Σάνα Μαρίν αποφάσισε να εφαρμόσει σχέδιο μείωσης των ωρών εργασίας μετά από πάγιο αίτημα μιας μεγάλης μερίδας πολιτικών.
Το φινλανδικό σχέδιο βασίζεται σε στοιχεία που είχε στα χέρια της η παλαιότερη κυβέρνηση του Πάαβο Λιπονεν και ήταν ενθαρρυντικά. Η τότε κυβέρνηση (1996-1999) είχε πιλοτικά εφαρμόσει 6ωρη εργασία αντί για 8ωρη. Το αποτέλεσμα; Να αυξηθεί η παραγωγικότητα, οι εσωτερικές αξιολογήσεις των σωματείων και συνδικάτων αλλά και να ενισχυθεί σημαντικά η ψυχολογία των εργαζομένων. Παρόμοια προσπάθεια είχε κάνει και η Σουηδία στο παρελθόν με τα ίδια ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Γιατί όμως δεν εφαρμόστηκε μόνιμα μια τέτοια αλλαγή; Παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, υπάρχουν ακόμη ορισμένα εμπόδια που χρειάζεται να αξιολογηθούν και να ξεπεραστούν. Το πρώτο είναι φυσικά η αντίδραση μιας μεγάλης μερίδας εργοδοτών, οι οποίοι επιμένουν στις πολλές ώρες εργασίας με χαμηλούς μισθούς.
Το δεύτερο είναι το άμεσο οικονομικό κόστος, η ζημία που θα έχει μια επιχείρηση από τη μείωση των ωρών, αφού καλείται να διατηρήσει τον ίδιο μισθό και παράλληλα να προσλαμβάνει κι άλλο προσωπικό ώστε να καλύψει τις υπόλοιπες ώρες εργασίας. Κατά πόσο οι κυβερνήσεις μπορούν με ασφάλεια να καλύψουν ένα τέτοιο οικονομικό ρίσκο;
Όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες όμως γνωρίζουν πως η οικονομική κρίση που ήδη βιώνουμε και θα συνεχίσουμε να βιώνουμε και μετά τα απανωτά lockdown δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα παλαιά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Απαιτούνται διαφορετικές προσεγγίσεις από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Χώρες όπως η Ισπανία και η Φινλανδία αναγνωρίζουν αυτή την πρόκληση και στρέφονται ήδη σε ένα νέο εργασιακό μοντέλο. Αλλά και σε άλλες χώρες, όπως στη Μ.Βρετανία αρχίζουν να ακούγονται φωνές που ζητούν να αλλάξει η κυβερνητική ατζέντα ως προς τα εργασιακά.
Κάπου πιο μακριά, στη Νέα Ζηλανδία, η πρωθυπουργός της χώρας Jacinda Ardern ενθαρρύνει τους εργοδότες που μπορούν, να μειώσουν τις ημέρες εργασίας των εργαζομένων τους ως έναν τρόπο ενίσχυσης του εσωτερικού τουρισμού μετά την πανδημία. Τέλος, η Ιαπωνία αρχίζει να εξετάζει το ενδεχόμενο μείωσης των εργάσιμων ημερών, αφού η χώρα έχει ήδη κακή παράδοση στις εξοντωτικές εργατοώρες που φτάνουν σε τέτοια επίπεδα εξάντλησης που καταγράφονται ακόμα και θάνατοι εργαζομένων.
Το βέβαιο είναι ότι χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό μοντέλο για να αντιμετωπίσουμε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα αλλά και τις μελλοντικές προκλήσεις. Το ερώτημα είναι αν όλες οι κυβερνήσεις θα ανταποκριθούν σε αυτή την ανάγκη και κατά πόσο θα λάβουν υπόψη τους όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για το συμφέρον όλων.
Πηγές:
huffingtonpost.gr/entry/meiose-ton-oron-eryasias-ispania-kai-finlandia-deichnoen-to-dromo
www.cnbc.com/2021/02/05/covid-may-have-pushed-us-closer-to-a-four-day-working-week
