Στις πιο κλασικές θεωρίες της συμπόνιας, όπως σε πολλές βουδιστικές παραδόσεις, περιλαμβάνεται η έννοια της σκληρής συμπόνιας – κατά την οποία κάποιος παρεμβαίνει και, με έναν καλό τρόπο, καθοδηγεί το άτομο σε μια διαφορετική μορφή συμπεριφοράς.
Η ιδέα αυτή φαίνεται τόσο αντίθετη στον τρόπο με τον οποίο πολλοί άνθρωποι σήμερα σκέφτονται τη συμπόνια. Μεταξύ άλλων, ένας τρόπος ζωής με επίκεντρο τη συμπόνια είναι αυτός που μοιράζεται σε παστέλ χαρωπές, χρωματιστές αναρτήσεις στο Insta και περιλαμβάνει διαλογισμό και αποδράσεις στη φύση. Όμως, το να προσφέρουμε σε κάποιον άλλο ένα ειλικρινές κομμάτι του μυαλού μας δεν είναι καθόλου έτσι.
Advertisment
Ίσως ήρθε η ώρα να ζωγραφίσουμε μια νέα εικόνα της συμπόνιας. Όταν πρόκειται για τη μείωση του πόνου στον κόσμο, μια ασυμβίβαστη προσέγγιση της συμπόνιας συχνά ξεπερνά μια προσέγγιση σε παστέλ χρώματα – και είναι μια προσέγγιση που μπορείτε να δοκιμάσετε όταν αποτυγχάνουν άλλες προσπάθειες να αντιμετωπίσετε δύσκολους ανθρώπους.
«Ο Δαλάι Λάμα είχε πάντα αυτή την άποψη για το γενικό καλό», αναφέρει σε ομιλία του ο ψυχολόγος Dacher Keltner . «… Το να είμαστε σκληροί κάποιες στιγμές επιφέρει μεγαλύτερη ευημερία ή καλοσύνη για πολλούς ανθρώπου;».
Η σκληρή συμπόνια κερδίζει έδαφος επειδή η ρόδινη εκδοχή αποδεικνύεται τόσο άνιση στον αγώνα με την παρούσα στιγμή, κατά την οποία οι άνθρωποι αποτύχαμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που έθεσε η πανδημία, η εκτεταμένη ανισότητα και η κλιματική αλλαγή.
Advertisment
Φυσικά, θα υπάρχει πάντα μια “μαλακή” πλευρά της συμπόνιας. Είναι πάντα ζωτικής σημασίας να μάθουμε πώς να είμαστε ένας ήρεμος αποδέκτης ή να παρηγορούμε θλιμμένα αγαπημένα πρόσωπα. Αλλά η ζεστή και «χνουδωτή» συμπόνια δεν μπορεί εύκολα να επηρεάσει συγγενείς που ξεστομίζουν συνωμοσίες, να σταματήσει στενούς φίλους από το να εκφράζουν ακραίες απόψεις στο διαδίκτυο ή να αντιμετωπίζει ηγέτες που διατυμπανίζουν την ισότητα ενώ συγκεντρώνουν τους καρπούς των προνομίων τους.
Στη βουδιστική στοχαστική παράδοση, ο στόχος της αληθινής συμπόνιας είναι να βρεθούν τρόποι να μειωθεί ο πόνος για όλους. Σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, το να γνέφουμε θετικά μπροστά στη μισαλλοδοξία, τον εκφοβισμό ή τα ψέματα κάποιου για χάρη της διατήρησης αυτής της σχέσης είναι το αντίθετο της συμπόνιας. Παρεμποδίζει την οικοδόμηση της ειρήνης σε κοινωνικό επίπεδο, ακόμη κι αν επιφανειακά μπορεί να φαίνεται σαν μια μη βίαιη πράξη.
Αν είστε γονείς, πιθανόν να εφαρμόζετε καθημερινά σκληρή συμπόνια σε μικρή κλίμακα, ασκώντας βέτο στα σνακ πριν από το δείπνο ή επιβάλλοντας το διάβασμα πριν τα παιδιά βγουν έξω. Η σκληρή συμπόνια μεγαλύτερης κλίμακας πηγάζει από μια παρόμοια πηγή: την προθυμία να υπομείνετε – ή και να προκαλέσετε – κάποια δυσφορία στη στιγμή για να προωθήσετε τη μακροπρόθεσμη ευημερία.
Ο Δαλάι Λάμα έχει μιλήσει για τη σημασία αυτού του είδους σκληρής αγάπης. Σημαίνει ότι αν η θεία σας κάνει ένα ρατσιστικό σχόλιο ή ο συνάδελφός σας στη δουλειά προσβάλλει έναν άλλο συνάδελφό σας, η σκληρή συμπόνια περιλαμβάνει το να μιλήσετε – χωρίς κακία, αλλά με πεποίθηση – αν ο στόχος σας είναι να μειώσετε τον πόνο για όλους.
«Αποσυρόμενοι από τη συζήτηση, δεν αναγκάζετε το άλλο άτομο να έρθει αντιμέτωπο με ένα διαφορετικό σύνολο αξιών», λέει ο ψυχολόγος Zeno Franco του Medical College of Wisconsin. Δείχνοντας σκληρή συμπόνια, υιοθετούμε ένα συγκεκριμένο είδος υπολογισμού κινδύνου – οφέλους. Αποδεχόμαστε τη δυσφορία που συνεπάγεται αυτό με την ελπίδα ότι το άλλο άτομο θα εξετάσει έναν διαφορετικό τρόπο εμπλοκής, ο οποίος θα μεταφερθεί στις αλληλεπιδράσεις του με τους άλλους, και ίσως ακόμη και στις αλληλεπιδράσεις του με τους οικείους του. Με λίγα λόγια, προσπαθούμε να καταφέρουμε μια αλλαγή.
Πηγή:
Με πληροφορίες από ideas.ted.com/tough-compassion-heres-what-it-is-and-why-you-need-to-practice-it
