Η δημιουργία υγιών ορίων για τους τοξικούς γονείς μπορεί να είναι πολύ δύσκολη, επειδή, ως ενήλικες, συχνά είμαστε ακόμα παγιδευμένοι στα παλιά μοτίβα της παιδικής ηλικίας χωρίς καν να το γνωρίζουμε. Απλώς ζούμε μέσα στο μοτίβο και το επαναλαμβάνουμε, μέχρι που κάπου στην πορεία αρχίζουμε να βλέπουμε ή να αισθανόμαστε πώς το μοτίβο μας επηρεάζει.
Ακόμα και όταν το βλέπουμε ή το νιώθουμε, μπορεί να μας πάρει ακόμα λίγο χρόνο και προσπάθεια για να αρχίσουμε να δημιουργούμε υγιή όρια, επειδή νιώθουμε ενοχές, ή δεν θέλουμε να ξεκινήσουμε μια διαφωνία, ή φοβόμαστε ότι θα πληγώσουμε τα συναισθήματα των γονιών μας, ή απλά είμαστε τόσο μπλεγμένοι που δεν φαίνεται να μπορούμε να βρούμε το δρόμο για να ξεφύγουμε από αυτό.
Advertisment
Αυτό που τείνουμε να φοβόμαστε περισσότερο είναι το πώς θα αντιδράσουν στην είδηση ότι έχουμε ένα νέο όριο στο οποίο θα επιμείνουμε. Φοβόμαστε ότι δεν θα μπορέσουν να ανεχτούν το όριο και ότι η ζωή τους θα καταρρεύσει. Φοβόμαστε ότι θα σταματήσουν να σχετίζονται μαζί μας, ή ότι δεν θα μας θέλουν πια στη ζωή τους, ή ότι η συζήτηση θα καταλήξει σε έναν μεγάλο καυγά. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε αυτόν τον φόβο από τότε που μας τον έβαλαν για πρώτη φορά μέσα μας – αυτοί – χρόνια πριν.
Όμως, είμαστε ενήλικες, το ίδιο και αυτοί. Το πώς θα αντιδράσουν μπορεί να προβλεφθεί σωστά. Ας υποθέσουμε ότι είστε σωστοί στη σκέψη σας για το πώς μπορεί να αντιδράσουν, αλλά ας υποθέσουμε επίσης ότι δεν είστε υπεύθυνοι για το πώς αντιδρούν – αυτό αφορά 100% αυτούς.
Ας υποθέσουμε ότι η ζωή τους θα καταρρεύσει μόνο αν επιλέξουν να την αφήσουν να καταρρεύσει και ότι αν σταματήσουν να σχετίζονται, ότι απλώς προσπαθούν να ανακτήσουν τον έλεγχο της σχέσης. Ας υποθέσουμε ότι τα μοτίβα ανάμεσα σε εσάς και τους γονείς σας θα εμφανιστούν φωτεινά και καθαρά όταν αρχίσετε να είστε πιο αυθεντικοί σε αυτή τη σχέση.
Advertisment
Τότε αυτά τα μοτίβα μπορούν να συζητηθούν και ίσως να αντιμετωπιστούν με υγιή τρόπο. Ας υποθέσουμε ότι κάθε καυγάς χρειάζεται δύο συμμετέχοντες και αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να συμμετέχετε σε κάθε καυγά που ξεκινούν. Πάνω απ’ όλα, ας υποθέσουμε ότι το να μεγαλώνεις σημαίνει να απελευθερώνεσαι από τα ανθυγιεινά μοτίβα της παιδικής ηλικίας. Με όλες αυτές τις παραδοχές κατά νου, αυτή η ανάρτηση έχει σκοπό να μας δώσει μερικές απλές επιλογές ορίων για ορισμένους συγκεκριμένους τύπους τοξικότητας.
Τοξικοί γονείς που προσπαθούν να μας ελέγξουν
Με αυτούς τους γονείς, το ζήτημα συχνά γίνεται θέμα εξουσίας έναντι ενοχής. Νιώθουμε ότι οι γονείς μας πρέπει να έχουν κάποιο έλεγχο, επειδή πάντα τον είχαν, και νιώθουμε ενοχές που προσπαθούμε να πάρουμε πίσω τη ζωή μας. Ίσως προσπαθούν να διαχειριστούν τα παιδιά σας, ή θέλουν να παρέμβουν στο γάμο σας, ή προσπαθούν να σας ελέγξουν με τα χρήματα, ή ίσως προσπαθούν να σας ενοχοποιήσουν για να τους φροντίζετε με κάποιο τρόπο.
Σε κάθε συγκυρία, χάνεστε σε ένα σύννεφο σύγχυσης, γιατί σίγουρα το κάνουν αυτό επειδή σας αγαπούν, σωστά; Η αγάπη όμως δεν έχει καμία σχέση με τις προσπάθειές τους να σας ελέγξουν. Ο έλεγχος δεν είναι αγάπη.
Έτσι, μια επιλογή είναι να αρχίσετε να συνειδητοποιείτε τι θέλετε – αυτό που επιθυμείτε στη δεδομένη κατάσταση και στη συνέχεια να το θέσετε σαν το όριο που είναι. «Μαμά, θέλω να κάνω το χ, ψ, ζ και έτσι θα γίνει». «Μπαμπά, θέλω αυτή τη δουλειά, όχι εκείνη, γι’ αυτό και θα την επιλέξω». Όταν αντιδρούν, προσπαθήστε να είστε παρόντες στα δικά σας συναισθήματα αντί να προσπαθείτε να διορθώσετε ή να αλλάξετε τα δικά τους.
Τοξικοί γονείς που είναι εθισμένοι
Όταν έχουμε μεγαλώσει με εθισμένους γονείς, μπορεί να έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι είναι δουλειά μας να τους διορθώσουμε ή να τους φροντίσουμε με κάποιο τρόπο. Έτσι, τους επιτρέπουμε κάθε είδους χάρες που δεν θα επιτρέπαμε σε κανέναν άλλο φυσιολογικό άνθρωπο. Μπορεί να έχουμε την τάση να νιώθουμε ένοχοι και υπεύθυνοι γι’ αυτούς και αυτό είναι ένα μοτίβο που δύσκολα σπάει.
Έτσι, θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε εξετάζοντας την πραγματικότητα της ευθύνης γενικά. Ποιος είναι υπεύθυνος για την ευτυχία και την ευημερία σας; Αν απαντήσατε «εγώ», απαντήσατε σωστά. Το ίδιο ισχύει και γι’ αυτούς. Ξεκινήστε λοιπόν με κάτι μικρό για το οποίο αναλάβατε την ευθύνη και δώστε το παράδειγμα.
Τοξικοί γονείς που παίζουν το ρόλο του θύματος
Αυτοί οι γονείς απαιτούν μέσω της χειραγώγησης να τους φροντίζουμε, γιατί με τις συμπεριφορές τους κάνουν φανερό ότι δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους. Ίσως έχετε το ρόλο του γονέα σε όλη σας τη ζωή. Έχετε ακούσει τη μαμά να παραπονιέται για τον μπαμπά και το αντίστροφο.
Έχετε πληρώσει λογαριασμούς και έχετε ανακουφίσει συναισθήματα και απλά ήσασταν ο γενικός φροντιστής. Μια επιλογή, και πάλι, είναι να ξεκινήσετε με κάτι μικρό και να επιμείνετε ότι δεν θα το φροντίσετε άλλο – και μετά να τους αφήσετε να σκοντάψουν σε αυτό χωρίς τη βοήθειά σας.
Τοξικοί γονείς που είναι κακοποιητικοί
Αυτοί οι γονείς σας έχουν κυριολεκτικά πληγώσει, συναισθηματικά ή σωματικά. Και μπορεί ακόμη και να νομίζετε ότι η συμπεριφορά τους απέναντί σας είναι φυσιολογική.
Αλλά ως ενήλικες που είναι ελεύθεροι να επιλέξουν τη ζωή τους, έχετε την επιλογή ως προς το πόσο θα ανεχτείτε. Μπορεί να επιλέξετε να μη συναναστρέφεστε πλέον καθόλου μαζί τους. Ή μπορεί απλώς να τερματίσετε κάθε συζήτηση που αρχίζει να γίνεται οργισμένη ή υβριστική. Υπάρχουν πολλοί ευγενικοί άνθρωποι εκεί έξω για να διαμορφώσετε υγιείς σχέσεις μαζί τους. Δεν χρειάζεται να ανέχεστε την κακοποίηση.
Το κυριότερο είναι να θυμάστε ότι η ζωή σας ανήκει σε εσάς και είναι δική σας ευθύνη να φροντίζετε καλά αυτή τη ζωή. Δεν είναι τώρα και δεν ήταν ποτέ δική σας ευθύνη να φροντίσετε τη ζωή τους. Μπορείτε να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας χωρίς να είστε αγενείς με τους άλλους. Τα όρια δεν είναι αγενή – απλώς είναι πιο αυθεντικά από τα παλιά ανθυγιεινά μοτίβα.
Πηγή:
psychologytoday.com/intl/blog/traversing-the-inner-terrain/202201/healthy-boundaries-adult-children-toxic-parents
