Μία σημαντική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2016 στο JAMA Network συμπέραινε πως υπάρχει μια αξιοσημείωτη διαφορά στο προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων που ζουν σε διαφορετικές περιοχές των ΗΠΑ. Η διαφορά, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, αφορούσε στη διακύμανση του επιπέδου εισοδήματος του πληθυσμού.
Τα αποτελέσματά τους αποκάλυπταν πως ανάμεσα σε άνδρες ηλικίας 40 ετών και άνω, όσοι είχαν χαμηλότερο εισόδημα αναμενόταν ότι θα ζήσουν 14.6 χρόνια λιγότερα από τους άνδρες με υψηλότερο εισόδημα. Στην περίπτωση των γυναικών, το προσδόκιμο ήταν 10.1 χρόνια λιγότερα για όσες είχαν χαμηλότερο εισόδημα.
Advertisment
Εντούτοις, τώρα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία ισχυρίζονται ότι αυτοί οι υπολογισμοί δεν λαμβάνουν υπόψη έναν σημαντικό παράγοντα – δηλαδή, την κινητικότητα του εισοδήματος. Η Δανέζικη ερευνητική ομάδα παρατήρησε ότι οι Αμερικάνοι συνάδελφοί τους μεταχειρίζονται τα επίπεδα εισοδήματος ως σταθερά καθ ‘όλη τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου.
Όμως, εκείνοι ισχυρίζονται πως τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα σε κάποιο σημείο της ζωής τους μπορεί να αλλάξουν κλίμακα και να λαμβάνουν ένα υψηλότερο εισόδημα, ενώ όσοι έχουν υψηλό μπορεί να περάσουν σε χαμηλότερο.
Το χάσμα μεγαλώνει
Οι Δανοί οικονομολόγοι σημειώνουν πως στο πέρασμα 10 ετών, οι μισοί σχεδόν άνθρωποι με χαμηλότερα εισοδήματα τείνουν να ανεβαίνουν στην οικονομική κλίμακα, ενώ οι άλλοι μισοί τείνουν να μεταβαίνουν κάποια στιγμή της ζωής τους από το υψηλό, στο χαμηλό εισόδημα. Για να κατανοήσουν πώς αυτή η οικονομική κινητικότητα επηρεάζει το χάσμα του προσδόκιμου ζωής, ανέπτυξαν μια εξειδικευμένη μέθοδο με βάση ένα προϋπάρχον μοντέλο κοινωνικής κινητικότητας.
Advertisment
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτή τη μέθοδο για να υπολογίσουν το προσδόκιμο ζωής στη Δανία για άτομα 40 ετών. Στην ανάλυσή τους, χρησιμοποίησαν επίσημα στοιχεία εισοδήματος και καταγραφές θνησιμότητας από το 1980 έως το 2013. Συμπέραναν ότι το χάσμα στο προσδόκιμο ζωής σε άτομα που μετακινούνται σε διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος είναι αρκετά διακριτά σε σύγκριση με όσους διατηρούν τα επίπεδα του εισοδήματός τους.
Γι’ αυτό, όταν έλαβαν υπόψη αυτή την αλλαγή στο εισόδημα, ο Kreiner και οι συνάδελφοί του παρατήρησαν ότι ένας 40χρονος άνδρας που ανήκει στα ανώτερα τμήματα εισοδήματος θα ζούσε κατά μέσο όρο 77.6 χρόνια, ενώ ένας άνδρας της ίδιας ηλικίας με χαμηλό εισόδημα θα ζούσε κατά μέσο όρο για 75.2 χρόνια.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα χάσμα 2.4 χρόνων στο προσδόκιμο ζωής των ανδρών με διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος. Για τις γυναίκες, το χάσμα ήταν 2.2 χρόνια. Τα αποτελέσματα αυτά αποκαλύπτουν ότι υπάρχει μια ανισότητα στο προσδόκιμο ζωής (αν και μικρότερη), ακόμα κι αν λάβουμε υπόψη την κινητικότητα.
Οι επιστήμονες όμως τονίζουν πως άλλες έρευνες καταλήγουν σε παραπλανητικά αποτελέσματα, αφού ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων δεν μένει στο ίδιο επίπεδο εισοδήματος σε όλη τη διάρκεια ζωής του. Και καθώς εντοπίζουμε λανθασμένα το είδος της ανισότητας που υπάρχει, φτάνουμε και σε λάθος συμπεράσματα για το κόστος και τα οφέλη των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας.
Αν και οι διαφορές που εντοπίζονται δεν είναι μεγάλες, οι επιστήμονες τονίζουν πως το χάσμα του προσδόκιμου ζωής έχει μεγαλώσει σταδιακά τα τελευταία 30 χρόνια. Οι Δανοί ερευνητές δεν εξέτασαν τους λόγους πίσω από το αυξανόμενο χάσμα.
Όμως, πιστεύουν ότι οι βασικές αιτίες είναι η κοινωνικοοικονομική και εκπαιδευτική ανισότητα. Τα άτομα με υψηλότερο εισόδημα και καλή εκπαίδευση, έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες, κάτι που τους επιτρέπει να προστατεύουν την υγεία και την ευεξία τους.
Πηγή: www.pnas.org/content/early/2018/10/23/1811455115
