Η νοητική ταχύτητα, η ταχύτητα με την οποία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα που απαιτούν ταχεία λήψη αποφάσεων, δεν αλλάζει ουσιαστικά με την πάροδο των δεκαετιών. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης. Υπό την καθοδήγηση του Dr Mischa von Krause και του Dr Stefan Radev, αξιολόγησαν δεδομένα από ένα μεγάλης κλίμακας διαδικτυακό πείραμα με πάνω από ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες.
Τα ευρήματα της νέας μελέτης υποδηλώνουν ότι η ταχύτητα της γνωστικής επεξεργασίας πληροφοριών παραμένει σε μεγάλο βαθμό σταθερή μεταξύ των ηλικιών 20 και 60 ετών και επιδεινώνεται μόνο σε μεγαλύτερες ηλικίες. Οι ερευνητές της Χαϊδελβέργης αμφισβήτησαν με τον τρόπο αυτό τη μέχρι σήμερα παραδοχή ότι η νοητική ταχύτητα αρχίζει να μειώνεται ήδη από την πρώιμη ενήλικη ζωή.
Advertisment
«Η κοινή παραδοχή είναι ότι όσο μεγαλώνουμε, τόσο πιο αργά αντιδρούμε στα εξωτερικά ερεθίσματα. Αν αυτό ίσχυε, η νοητική ταχύτητα θα ήταν ταχύτερη στην ηλικία των 20 περίπου ετών και στη συνέχεια θα μειωνόταν με την αύξηση της ηλικίας», λέει ο Dr von Krause, ερευνητής στο τμήμα Quantitative Research Methods με επικεφαλής τον καθηγητή δρ Andreas Voß στο Ινστιτούτο Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.
Προκειμένου να επαληθεύσουν αυτή τη θεωρία, οι ερευνητές επαναξιολόγησαν στοιχεία από μια μεγάλης κλίμακας αμερικανική μελέτη σχετικά με τις πιο αφανείς και άρρητες προκαταλήψεις. Στο διαδικτυακό πείραμα με πάνω από ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες, τα υποκείμενα έπρεπε να πατήσουν ένα κουμπί για να ταξινομήσουν εικόνες ανθρώπων στις κατηγορίες «λευκοί» ή «έγχρωμοι» και λέξεις στις κατηγορίες «καλοί» ή «κακοί».
Σύμφωνα με τον Δρ von Krause, η εστίαση στο περιεχόμενο ήταν δευτερεύουσας σημασίας στη μελέτη της Χαϊδελβέργης. Αντ’ αυτού, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη μεγάλη δέσμη δεδομένων ως παράδειγμα μιας εργασίας χρόνου απόκρισης για τη μέτρηση της διάρκειας των γνωστικών αποφάσεων.
Advertisment
Κατά την αξιολόγηση των δεδομένων, ο Dr von Krause και οι συνεργάτες του παρατήρησαν ότι, κατά μέσο όρο, οι χρόνοι απόκρισης των εξεταζόμενων αυξήθηκαν με την αύξηση της ηλικίας. Ωστόσο, με τη βοήθεια ενός μαθηματικού μοντέλου, μπόρεσαν να δείξουν ότι το φαινόμενο αυτό δεν οφειλόταν σε μεταβολές της νοητικής ταχύτητας.
«Αντίθετα, πιστεύουμε ότι τα μεγαλύτερα σε ηλικία πειραματόζωα είναι κυρίως πιο αργά επειδή απαντούν πιο προσεκτικά και επικεντρώνονται περισσότερο στην αποφυγή λαθών», εξηγεί ο Mischa von Krause. Παράλληλα, η ταχύτητα εκτέλεσης των κινητικών εντολών επιβραδύνεται κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής: οι μεγαλύτεροι συμμετέχοντες στο πείραμα χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να πατήσουν το κατάλληλο πλήκτρο αφού είχαν βρει τη σωστή απάντηση.
Ένα άλλο εύρημα της μελέτης ήταν ότι η μέση ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών μειώθηκε μόνο προοδευτικά με τους συμμετέχοντες άνω των 60 ετών. «Φαίνεται ότι, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, δεν χρειάζεται να φοβόμαστε ουσιαστικές απώλειες της νοητικής ταχύτητας, ιδιαίτερα όχι κατά τη διάρκεια ενός τυπικού εργασιακού βίου», λέει ο Mischa von Krause.
«Σε γενικές γραμμές, θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι τα υποκείμενα της δοκιμής σε όλες τις ηλικιακές ομάδες περιλάμβαναν άτομα με υψηλή και χαμηλή νοητική ταχύτητα. Τα αποτελέσματά μας αφορούν τη μέση τάση». Τα καλά νέα είναι ότι ένας υγιής εγκέφαλος διατηρεί ένα μεγάλο μέρος της ικανότητάς του να επαναφέρει και να διαμορφώνει κόμβους και δικτυακές συνδέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, μέχρι και την τρίτη ηλικία. Απλώς απαιτούνται τα απαραίτητα ερεθίσματα για να διατηρηθούν ενεργά αυτοί οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Human Behaviour.
Πηγή:
www.goodnewsnetwork.org/heidelberg-university-brain-aging-after-60
