Γιατί ο αυτισμός εξακολουθεί να μας μπερδεύει
Από το 1999, η κορδέλα με τα κομμάτια του παζλ αντιπροσωπεύει τον αυτισμό, ένα σύμβολο της πολυπλοκότητας της νευροαναπτυξιακής διαταραχής. Ο αυτισμός μπορεί να προκαλεί σύγχυση τόσο στους απλούς ανθρώπους όσο και στους επαγγελματίες, επειδή ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του θυμίζουν εκείνα άλλων, πιο κοινών και καλύτερα περιγραφόμενων παθήσεων, όπως η ΔΕΠΥ, το άγχος, η κατάθλιψη, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και η εναντιωματική προκλητική διαταραχή.
Οι σύγχρονες έρευνες έχουν μετακινηθεί από το πώς επεξεργαζόμαστε συγκεκριμένες έννοιες όπως τα μαθηματικά και η γλώσσα στο πώς ο εγκέφαλος διαχειρίζεται πιο αφηρημένες έννοιες που παίζουν ρόλο στον αυτισμό – όπως η κοινωνική και η συναισθηματική νοημοσύνη. Καθώς οι νευρολόγοι κατανοούν καλύτερα τον εγκέφαλο, είναι σε θέση να καταρρίπτουν όλο και περισσότερους μύθους σχετικά με τον αυτισμό. Αυτές είναι οι ξεπερασμένες πεποιθήσεις που οι ειδικοί θα ήθελαν οι άνθρωποι να σταματήσουν να πιστεύουν.
Advertisment
10 μύθοι για τον αυτισμό που καταρρίπτονται από την επιστήμη
Μύθος: Τα άτομα με αυτισμό δεν έχουν συναισθήματα
Μερικοί άνθρωποι υποθέτουν ότι ο αυτισμός αφήνει ένα άτομο ανίκανο να βιώσει αληθινά συναισθήματα. Όμως ο αυτισμός είναι μια διαταραχή του φάσματος και τα άτομα μπορεί να εκφράζουν μια σειρά συναισθημάτων από ενθουσιασμό έως θυμό, ενώ άλλα είναι πιο περιορισμένα στην έκφρασή τους. Αλλά τα άτομα με αυτισμό μπορούν αναμφίβολα να αναγνωρίζουν και να αισθάνονται συναισθήματα από τους άλλους, ανεξάρτητα από τον τρόπο έκφρασής τους. Σύμφωνα με ένα άρθρο στο Pediatric Health, Medicine, and Therapeutics, τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό είναι σε θέση να αναγνωρίζουν συναισθήματα συγκρίσιμα με τα συναισθήματα των συνομήλικών τους ίδιας ηλικίας, συγκρίνοντάς τα. Μπορούν συχνά να χαρακτηρίσουν απλούστερα συναισθήματα, όπως η ευτυχία και η λύπη, αν και μπορεί να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν συναισθήματα, όπως η έκπληξη και ο φόβος.
Μύθος: Προτιμούν να μένουν απομονωμένοι
Δεν είναι μυστικό ότι τα ελλείματα στο κοινωνικό πεδίο επηρεάζουν τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού. Τα άτομα που ανήκουν στο φάσμα μπορεί να δυσκολεύονται να αναπτύξουν σχέσεις με τους συνομηλίκους τους λόγω ενός συνδυασμού καθυστερημένης ικανότητας για αυθόρμητο μοίρασμα, καθυστερήσεων στην επικοινωνία και μειωμένης ικανότητας αναγνώρισης λεπτών σημείων στις εκφράσεις του προσώπου, τη στάση του σώματος και την οπτική επαφή. Ωστόσο, αυτό δεν επηρεάζει την επιθυμία του ατόμου να προοδεύσει στις κοινωνικές σχέσεις.
Αντιθέτως, ένα άτομο με αυτισμό συχνά αισθάνεται τόσο άβολα εκτός τόπου και χρόνου σε κοινωνικές καταστάσεις που προτιμά να τις αποφεύγει μέχρι να μάθει τα κατάλληλα εργαλεία για να προσαρμοστεί. Κάποιοι μπορεί να θεωρούν απειλητικό το να βρίσκονται μέσα σε πλήθος ή ομάδες ανθρώπων, επειδή μπορεί να δυσκολεύονται να διαβάσουν τις εκφράσεις του προσώπου του άλλου ατόμου, με αποτέλεσμα να παρερμηνεύουν τις προθέσεις του. Αυτό όμως δεν αντικατοπτρίζει την επιθυμία κάποιου για υποστήριξη, κατανόηση και φιλία.
Advertisment
Μύθος: Είναι επιρρεπείς στη βία
Ορισμένα παιδιά δυσκολεύονται να εκφραστούν αποτελεσματικά με λόγια και καταφεύγουν στη χρήση βίαιης συμπεριφοράς για να μας δώσουν να καταλάβουμε ότι χρειάζονται την προσοχή μας, κάποια βοήθεια ή ακόμη και ένα διάλειμμα από μια κατάσταση. Αλλά είναι πιο πιθανό να βλάψουν τον εαυτό τους παρά τους άλλους, σύμφωνα με μια γαλλική μελέτη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερο προκαλούσε άγχος η κατάσταση στην οποία βρίσκονταν τα παιδιά, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα αυτοτραυματικής συμπεριφοράς στα άτομα με αυτισμό.
Τα παιδιά με αυτισμό έχουν μειωμένες στρατηγικές αντιμετώπισης και επικοινωνιακές δεξιότητες που θα μπορούσαν να τα βοηθήσουν να διαχειριστούν το άγχος – αλλά τείνουν να εκτελούν αυτοτραυματικές συμπεριφορές, όπως να σκαλίζουν το δέρμα τους ή να χτυπούν το κεφάλι τους, συχνότερα από το να προκαλούν βλάβη σε άλλους. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός παιδιού με αυτισμό και ενός παιδιού που είναι θύτης.
Μύθος: Τα άτομα στο φάσμα είναι όλα χαρισματικά
Η ταινία Rain Man είναι ίσως η πιο διάσημη απεικόνιση ενός ατόμου με αυτισμό, αλλά δυστυχώς έχει οδηγήσει σε μια μη ρεαλιστική αντίληψη της διαταραχής. Στην πραγματικότητα, περίπου το 10% των ατόμων στο φάσμα θεωρείται ότι έχουν ικανότητες Savant, σε σύγκριση με το 1% των ατόμων που δεν ανήκουν στο φάσμα. Ενώ οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι γιατί οι ικανότητες savant είναι πιο συχνές στα άτομα με αυτισμό, μια θεωρία είναι ότι η μη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου παίζει ρόλο.
Οι πρόσφατες ανακαλύψεις στη γνωστική επιστήμη και τη νευροεπιστήμη υποδηλώνουν ότι οι διάφορες ανθρώπινες ικανότητες (που συχνά αποκαλούνται «νοημοσύνη») είναι ουσιαστικά ανεξάρτητες. Με άλλα λόγια, κάποιος που είναι προικισμένος, ας πούμε, στα μαθηματικά, μπορεί να έχει ή να μην έχει μειωμένη ικανότητα πρόσβασης, κατανόησης και δράσης στα συναισθήματα του ίδιου και των άλλων ανθρώπων.
Μύθος: Τα άτομα στο φάσμα έχουν νοητική υστέρηση
Μαζί με τον μύθο του «savant» υπάρχει και η εξίσου λανθασμένη αλλά ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι τα άτομα στο φάσμα έχουν διανοητική αναπηρία. Σύμφωνα με το Educating Children with Autism του National Research Council, πολλά παιδιά στο φάσμα του αυτισμού είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τη νοημοσύνη τους για να αντισταθμίσουν τις ελλείψεις στις ικανότητες. Η μεγάλη έμφαση που δίνει η κοινωνία στις κοινωνικές και συναισθηματικές ικανότητες μπορεί να είναι μέρος του λόγου που οι άνθρωποι προσκολλώνται σε αυτόν τον μύθο. Η ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων και των συναισθημάτων είναι σχεδόν απαραίτητο προσόν για κάθε κοινωνικό κομμάτι στη ζωή.
Μύθος: Τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό
Μια ψευδής μελέτη του Βρετανού γιατρού Andrew Wakefield έδωσε ζωή σε αυτή την επικίνδυνη πεποίθηση, παρόλο που η έρευνα έχει αποσυρθεί. Κάθε οικογένεια έχει μια μοναδική εμπειρία με τη διάγνωση του αυτισμού, και για κάποιους, αυτή αντιστοιχεί στη χρονική στιγμή των εμβολιασμών του παιδιού τους. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν διεξαχθεί εκτεταμένες έρευνες για να διαπιστωθεί αν υπάρχει σχέση μεταξύ των παιδικών εμβολιασμών και του αυτισμού. Το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας είναι ότι τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό. Αυτός ο μύθος έχει καταρριφθεί ξανά και ξανά.
Μύθος: Ένα παιδί με λίγες αυτιστικές συμπεριφορές πρέπει να έχει αυτισμό
Οι γονείς ανησυχούν για ένα παιδί επειδή εμφανίζει μερικά τυπικά αυτιστικά χαρακτηριστικά. Για να διαγνωστεί αυτισμός, όμως, ένα παιδί θα πρέπει να έχει ένα ευρύ φάσμα καθυστερήσεων – κοινωνικές διαταραχές, προβλήματα επικοινωνίας και προβλήματα στο παιχνίδι. Είναι πιθανό ένα παιδί με λίγα μόνο χαρακτηριστικά αυτισμού να μην έχει τη διαταραχή, ειδικά αν η συμπεριφορά δεν είναι συνεπής σε όλες τις δραστηριότητες ή το περιβάλλον του παιδιού.
Αν και η ανατροφοδότηση των φροντιστών είναι πολύ σημαντική, πρέπει να μιλήσουν με τον παιδίατρο του παιδιού για την παρουσία αυτών των στοιχείων πριν βγάλουν βιαστικά συμπεράσματα. Ως γονέας, γνωρίζετε καλύτερα το παιδί σας και πρέπει οπωσδήποτε να συζητήσετε τις ανησυχίες σας με τον παιδίατρο του παιδιού σας. Αυτά τα σημάδια αυτισμού στα παιδιά είναι ζωτικής σημασίας για να τα παρακολουθείτε.
Μύθος: Οι συμπεριφορές των ατόμων με αυτισμό θα διαρκέσουν για πάντα
Ο αυτισμός και η προσωπικότητα είναι τόσο αλληλένδετα μεταξύ τους που καθώς εξελίσσονται οι προσωπικότητες, τα ενδιαφέροντα και οι προτιμήσεις των παιδιών, θα δείτε φυσικά τις συμπεριφορές τους να αλλάζουν. Τα άτομα με αυτισμό συνήθως υποβάλλονται επίσης σε θεραπείες που επικεντρώνονται στους στις ατομικές τους δυσκολίες, όπως η επικοινωνία ή οι κοινωνικές δεξιότητες.
Σύμφωνα με το βιβλίο Behavioral Intervention for Young Children With Autism: A Manual for Parents and Professionals, η εντατική συμπεριφορική παρέμβαση για παιδιά ηλικίας μεταξύ 2-5 ετών μπορεί να έχει σημαντικά θετική επίδραση στις συμπεριφορές τους για όλη τους τη ζωή. Όσον αφορά τον αυτισμό, οι νέες έρευνες ανοίγουν σταθερά το δρόμο για τους επαγγελματίες ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των οικογενειών και να παρέχουν την καλύτερη δυνατή ζωή στα άτομα με διάγνωση.
Μύθος: Ο αυτισμός επηρεάζει μόνο τον εγκέφαλο
Ο αυτισμός θεωρείται συχνά ως νευρολογική διαταραχή, αλλά η αλήθεια είναι ότι μπορεί να στοχεύει πολλά μέρη του σώματος, όχι μόνο τον εγκέφαλο. Τα παιδιά με αυτισμό έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν επιληψία, αλλοιωμένη ανοσολογική λειτουργία και γαστρεντερικά προβλήματα από ό,τι ο γενικός πληθυσμός. Ο αυτισμός μπορεί επίσης να φαίνεται διαφορετικός σε κάθε άτομο, πράγμα που σημαίνει ότι κάποιοι μπορεί να έχουν περισσότερα προβλήματα με τις γνωστικές λειτουργίες, ενώ άλλοι θα δυσκολεύονται περισσότερο με το φαγητό ή τον ύπνο.
Μύθος: Τα άτομα με αυτισμό δεν μπορούν να επικοινωνήσουν
Η γλώσσα και η επικοινωνία είναι δύο διαφορετικές έννοιες: Ενώ ορισμένα άτομα με αυτισμό δεν είναι σε θέση να δημιουργούν ολόκληρες προτάσεις, μπορούν να μάθουν να επικοινωνούν. Τα περισσότερα άτομα με αυτισμό έχουν λειτουργική ομιλία. Ακόμη και μεταξύ εκείνων που δεν μιλούν ή μιλούν ελάχιστα, πολλοί άνθρωποι μαθαίνουν να χρησιμοποιούν εναλλακτικές μορφές επικοινωνίας, όπως μια συσκευή παραγωγής ομιλίας ή ένα σύστημα ανταλλαγής εικόνων. Η εικαστική θεραπεία είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται όλο και πιο ευρέως για την ενίσχυση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων σε άτομα με αυτισμό.
