Τα εφηβικά χρόνια είναι τόσο αξέχαστα όσο και δύσκολα. Οι έφηβοι βιώνουν μια σειρά αλλαγών ενώ οι γονείς παλεύουν να καταλάβουν πώς μπορούν να σταθούν και να αναθρέψουν σωστά τα παιδιά τους.
Μία σημαντική πρόκληση για τους εφήβους είναι τα κοινωνικά προβλήματα – συγκρούσεις με φίλους ή αποκλεισμό και bullying από τους συνομήλικους. Τα κοινωνικά προβλήματα μπορούν να κυριαρχήσουν στη ζωή ενός εφήβου. Και επειδή οι συνομήλικοι έχουν άμεση επιρροή στην ανάπτυξη και την ψυχική ευεξία των εφήβων, η βοήθεια τους καθοδηγεί να διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα τις κοινωνικές προκλήσεις.
Advertisment
Καθώς προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να βοηθήσουμε τους εφήβους να διαχειριστούν τα κοινωνικά τους προβλήματα, χρειάζεται να σκεφτούμε: την άποψη των γονέων, τις αποκρίσεις των γονέων στο στρες και τις προσεγγίσεις των γονέων. Οι γονείς διαφέρουν ως προς το πώς αντιλαμβάνονται τα κοινωνικά προβλήματα των εφήβων. Κάποιοι αναγνωρίζουν τη σημασία, ενώ άλλοι όχι. Αλλά οι γονείς χρειάζεται να το σκεφτούν από την πλευρά των εφήβων.
Επίσης, οι έφηβοι αποκρίνονται διαφορετικά στο στρες. Όπως και με κάθε στρεσογόνα ή δύσκολη κατάσταση, ορισμένοι έφηβοι μπορεί να νιώθουν ιδιαίτερα υψηλή δυσφορία, ενώ άλλοι να ταράζονται λιγότερο. Ως γονείς, πώς μπορούμε να το καταλάβουμε αυτό;
Οι γονείς των οποίων τα παιδιά δεν φαίνεται να ενοχλούνται από κοινωνικά προβλήματα μπορεί να νιώθουν ότι είναι καλά. Αλλά αυτοί οι έφηβοι και πάλι χρειάζονται στήριξη. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι νέοι που είναι λιγότερο αντιδραστικοί σε στρεσογόνες ή δύσκολες καταστάσεις παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο προβλημάτων συμπεριφοράς (π.χ. επιθετικότητα, αποκλίνουσα συμπεριφορά.
Advertisment
Οι νέοι που είναι λιγότερο αντιδραστικοί μπορεί να μην διαθέτουν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες, και συνεπώς, είναι λιγότερο πιθανό να συμπεριφέρονται με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους που θα μπορούσαν να εξηγήσουν ή να συνεισφέρουν σε προβλήματα συμπεριφοράς. Η έρευνα μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι για τους λιγότερο αντιδραστικούς εφήβους, οι γονείς μπορούν να:
– εμπλακούν στη διαμόρφωση των φιλιών των παιδιών τους (να ενθαρρύνουν δηλαδή θετικές σχέσεις και να αποθαρρύνουν τα παιδιά από το να εμπλακούν σε προβληματικές φιλίες)
– προτείνουν υγιείς στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων
– να σκέφτονται την κατάσταση με λιγότερο απειλητικούς ή αρνητικούς τρόπους
– να ενθαρρύνουν τους νέους να αναζητούν βοήθεια/συμβουλές από γονείς, φίλους, δασκάλους.
Αλλά για τους γονείς, των οποίων τα παιδιά φαίνεται να εμφανίζουν έντονη δυσφορία ως απόκριση σε κοινωνικά προβλήματα, χρειάζονται διαφορετικές προσεγγίσεις. Γι’ αυτούς τους εφήβους, είναι σημαντικό να επικρατεί μια πιο ήρεμη, λιγότερο στρεσογόνα κατάσταση. Η έρευνα έχει δείξει ότι για τους πιο στρεσαρισμένους εφήβους, οι γονείς μπορούν να:
– να δίνουν στους εφήβους περισσότερη αυτονομία ή έλεγχο στο πώς εκείνα θέλουν να διαχειριστούν την κατάσταση,
– να βάζουν τους εφήβους σε μια θέση ικανή ώστε να δουν τι λειτουργεί καλύτερα γι’ αυτούς.
Για τους εφήβους που είναι πιο στρεσαρισμένοι, οι γονείς χρειάζεται να τους αφήσουν λίγο χρόνο και χώρο για να ηρεμήσουν και να επεξεργαστούν τις εμπειρίες τους όπως επίσης και τα συναισθήματα που πηγάζουν από εκείνες.
