Ενθαρρυντικές είναι οι εξελίξεις για τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Σε φάση δοκιμών βρίσκεται ένα νέο φάρμακο τo οποίo θα βοηθήσei στην καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η άνοια αναφέρεται σε μια σειρά νευροεκφυλιστικών διαταραχών και έχει επίδραση στην λειτουργία του εγκεφάλου, τα συμπτώματα που προκαλεί είναι δυσκολία στην ομιλία ή στο περπάτημα, απώλεια μνήμης, αλλαγή στην συμπεριφορά,
Advertisment
Το 60% – 80% των περιπτώσεων άνοιας είναι η νόσος Αλτσχάιμερ, 10 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται με άνοια, στην Ελλάδα υπάρχουν 200.000 άτομα με άνοια, σύμφωνα με στοιχεία το 2020 θα ξεπεράσουν τις 600.000
Τα φάρμακα στοχεύουν στην επιβράδυνση της νόσου ή στην μείωση συμπτωμάτων, αυτά που έχουν διατεθεί δεν θεραπεύουν. Φαίνεται όμως το πρώτο φάρμακο που θα καταφέρει να επιβραδύνει τη γνωστική εξασθένηση των ασθενών που βρίσκονται στα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ, είναι γεγονός.
Το νέο φάρμακο lecanemab στοχεύει στις κολλώδεις, τοξικές πλάκες της πρωτεΐνης βήτα-αμυλοειδούς, που συγκεντρώνονται στον εγκέφαλο του ασθενή καταστρέφοντας τα ζωτικά κύτταρα νευρώνων και κατ’ επέκταση τις γνωστικές λειτουργίες τους.
Advertisment
Το lecanemab, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, όπως τα αντισώματα που αναπτύσσει ο οργανισμός για να επιτίθεται σε ιούς ή βακτήρια, χορηγείται ενδοφλέβια και έχει σχεδιαστεί για να δίνει οδηγία στο ανοσοποιητικό σύστημα να καθαρίσει τις πλάκες βήτα-αμυλοειδούς από τον εγκέφαλο.
Το αρνητικό του φαρμάκου είναι οι παρενέργειες, οι οποίες είναι πολύ σοβαρές γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε τυχόν επιπλοκή στον εγκέφαλό ακόμα και σε θάνατο. Η δοκιμή του φαρμάκου έγινε για 18 μήνες και θα πρέπει να μελετηθεί περισσότερο.
Η επιστημονική κοινότητα έχει προσεγγίσει τη δημιουργία εμβολίου κατα της νόσου Αλτσχάιμερ
Σύμφωνα με έρευνες ορισμένα από τα παραδοσιακά εμβόλια, όπως της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου, μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες εμφάνισης Αλτσχάιμερ. Θα μπορούσε, άραγε, η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, μέσω των εμβολίων, να βοηθήσει στην αποτροπή μιας νευροεκφυλιστικής νόσου;
Σύμφωνα με τον δρα Michael G. Agadjanyan, αντιπρόεδρο και καθηγητή ανοσολογίας στο Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής στο Huntington Beach, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, τα εμβόλια κατά των νευροεκφυλιστικών διαταραχών χρησιμοποιούν μόνο ένα κομμάτι του παθογόνου και ανασυνδυασμένα εμβόλια.
Στην ουσία, το ανοσοποιητικό σύστημα πρέπει να μάθει να καταπολεμά τη βήτα-αμυλοειδή πρωτεΐνη που δημιουργεί κολλώδεις πλάκες στον εγκέφαλο ανθρώπων με άνοια, εμποδίζοντας την επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων.
Οι ερευνητές από το University of Leicester και το Univeristy of Goettingen διαπιστωσαν ότι στα άτομα με άνοια η πρωτεΐνη διπλώνεται και το σχήμα της γίνεται διαφορετικό από το σύνηθες. Υπέθεσαν λοιπόν ότι αν χορηγήσουν με το εμβόλιο μία βήτα-αμυλοειδή πρωτεΐνη στο ίδιο σχήμα, τότε ο οργανισμός θα ενεργοποιηθεί θέλοντας να την εξουδετερώσει. Έτσι θα εκπαιδευτεί να αντιμετωπίσει και την πρωτεΐνη που προκαλεί τη ζημιά στον εγκέφαλο.
Ορισμένα εμβόλια κατά της άνοιας βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια κλινικών δοκιμών για τη μελέτη της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειάς τους:
- ένα ρινικό εμβόλιο κατά της νόσου Αλτσχάιμερ από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s στη Βοστώνη εισήλθε στο στάδιο κλινικής δοκιμής φάσης 1
- μια κλινική δοκιμή φάσης 2 βρίσκεται σε εξέλιξη για το εμβόλιο της νόσου Αλτσχάιμερ της Araclon Biotech με στόχο τη βήτα-αμυλοειδή
- Η βιοφαρμακευτική εταιρεία AC Immune SA, με έδρα την Ελβετία, έχει ένα υποψήφιο εμβόλιο για τη νόσο Αλτσχάιμερ σε κλινική δοκιμή φάσης 1B / 2A.
Το ρινικό εμβόλιο χρησιμοποιεί μια ουσία που ονομάζεται Protollin, η οποία διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ουσία Protollin έχει σχεδιαστεί για να ενεργοποιεί τα λευκά αιμοσφαίρια που βρίσκονται στους λεμφαδένες, στα πλάγια και στο πίσω μέρος του λαιμού, για να μεταναστεύσουν στον εγκέφαλο και να απομακρύνουν τις πλάκες της βήτα-αμυλοειδούς πρωτεΐνης.
Επίσης, το Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής (IMM) στην Καλιφόρνια αναπτύσσει ένα εμβόλιο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Βασίζεται στην τεχνολογία MultiTEP. Αυτή η τεχνολογία διεγείρει τη μνήμη και τα βοηθητικά Τ-κύτταρα, τα οποία με τη σειρά τους ενεργοποιούν τα Β κύτταρα για την παραγωγή αντισωμάτων με πολύ υψηλότερο ρυθμό – έως και 10 φορές – από τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σήμερα σε κλινικές δοκιμές.
Με μεγάλο αριθμό παραγόμενων αντισωμάτων, ο στόχος είναι η πρόληψη και καταστολή της συσσώρευσης της βήτα-αμυλοειδούς ή/και της πρωτεΐνης Ταυ (που επίσης εμπλέκεται στην εμφάνιση της νόσου) και η διακοπή ή τουλάχιστον η καθυστέρηση της εμφάνισης της νόσου.
Όσον αφορά τη χρήση αυτών των εμβολίων οι ειδικοί συμφωνούν ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, τουλάχιστον μερικά χρόνια. Ορισμένοι όμως εμφανίζονται απαισιόδοξοι για το αν θα μπορέσουν οι μέχρι τώρα πειραματισμοί να αποφέρουν ένα αποτελεσματικό εμβόλιο σε μία τόσο «δυσπρόσιτη» νόσο.
