Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των προηγούμενων δεκαετιών ήταν το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής λόγο της τρύπας του όζοντος. Ο φόβος αυτός, φαίνεται να έχει εκλείψει σύμφωνα με μια πρόσφατη ανάλυση των στοιχείων του ΟΗΕ, που σημαίνει και την λήξη της υπαρκτής επικινδυνότητας χαρακτηρίζοντας την μάλιστα, ως μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ανθρωπότητας και ελπίζοντας ότι δεν θα είναι και η τελευταία. Επιτυχία που βασίστηκε επάνω σε συγκεκριμένες δράσεις και αποφάσεις.
Ο κίνδυνος έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία, τείνει να εκλείψει εντελώς μέχρι το 2040 σε ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά στους πόλους, ίσως θα χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι το 2045 στην Αρκτική, ώστε να εξαφανιστεί τελείως ο κίνδυνος που είχε υπάρξει με την λέπτυνση του στρώματος του όζοντος στους πόλους. Στην Ανταρκτική αυτό αναμένεται να συμβεί το 2066.
Advertisment
Για το φαινόμενο της τρύπας του όζοντος, όπως είχε αναφερθεί από τους επιστήμονες που είχαν επισημάνει τον άμεσο κίνδυνο, η κύρια ευθύνη φαίνεται να είναι οι χλωροφθοράνθρακες (CFC), των οποίων ο περιορισμός και απαγόρευση στην χρήση σε συσκευές ψύξης αλλά και ως διαλυτικά, συμφωνήθηκε στο Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, μια διεθνή συμφωνία που άρχισε να υλοποιείται την δεκαετία του 80.
Τα αέρια του θερμοκηπίου, όπως αναφέρει ο ΟΗΕ, στα οποία ανήκουν και τα CFC θα μπορούσαν αν δεν υπήρχε άμεσος περιορισμός στην χρήση τους, να ανεβάσουν την θερμοκρασία του πλανήτη κατά 1 βαθμό κελσίου, δημιουργώντας πολλά προβλήματα στο κλίμα του πλανήτη, ο οποίος έτεινε να εξελιχθεί ως αφιλόξενος για τον άνθρωπο, ζωικό βασίλειο, αλλά και φυτά.
Η προσπάθεια όμως πρέπει να έχει συνέχεια.
Εξαιρετικά σημαντικό είναι, το γεγονός ότι «η δράση για το όζον αποτελεί υπόδειγμα κλιματικής δράσης», όπως τόνισε ο Πέτερι Ταάλας, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού που αποκάλυψε την έκθεση για την πρόοδο, η οποία δημοσιεύεται κάθε τέσσερα χρόνια. «Η επιτυχία μας στην εξάλειψη των χημικών που βλάπτουν το όζον, μας δείχνει τι μπορούμε και πρέπει να κάνουμε άμεσα για να αφήσουμε πίσω μας τα ορυκτά καύσιμα, να μειώσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου και να περιορίσουμε την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας».
Advertisment
Από την πλευρά του ο επιστήμονας της NOOA – National Oceanic and Atmospheric Administration- Ντέιβιντ Φάχι τόνισε, «μπορεί να θεωρηθεί η πλέον επιτυχημένη περιβαλλοντική συνθήκη στην ιστορία και μας επιτρέπει να ελπίσουμε, ότι οι χώρες μπορούν να ενωθούν και να αποφασίσουν τι πρέπει να γίνει και να το κάνουν» για την συμφωνία του Μόντρεαλ για τον περιορισμό της χρήσης των χλωροφθορανθράκων
Δυσκολίες
Δυστυχώς, η πολύ πετυχημένη πορεία περιορισμού χρήσης των CFC δεν είχε την ίδια συμμετοχή από όλες τις χώρες και έτσι για παράδειγμα το 2018, διαπιστώθηκε και πάλι μια αύξηση στις τιμές του στην ατμόσφαιρα, κάτι για το οποίο ήταν υπεύθυνη η Κίνα. Άλλη μια εναλλακτική ήταν η χρήση υδροφλωρανθράκων, αλλά το γεγονός ότι ανήκουν και αυτοί στην κατηγορία των αερίων του θερμοκηπίου, δεν ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική και έτσι με μια νέα συμφωνία, αυτή στο Κιγκάλι, αποφασίστηκε ο περιορισμός της χρήσης τους.
Ο Φάχι τόνισε ότι, ακόμη και στην περίπτωση της άμεσης κλιματικής δράσης απέναντι στους χλωροφθοράνθρακες, τα χημικά παραμένουν στην ατμόσφαιρα περίπου για έναν αιώνα μετά τη χρήση τους. Η πρόκληση στην περίπτωση των αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, είναι ακόμη μεγαλύτερη, πρόσθεσε, καθώς παραμένουν για ακόμη περισσότερο καιρό στην ατμόσφαιρα και, σε αντίθεση με τα CFC που παράγονταν από μερικές μόνο εταιρείες, οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα είναι ασυγκρίτως πιο εκτεταμένες και προκαλούνται σχεδόν από κάθε καθημερινή δραστηριότητα.
Ο ρόλος της γεωμηχανικής και η σχέση της με τον ήλιο.
Ο ΟΗΕ, συνεχίζει να παραμένει σκεπτικός απέναντι στις μεθόδους της γεωμηχανικής και τις επιπτώσεις της στο συνολικό κλίμα της γης. Η γεωμηχανική, είναι μια αντανακλαστική παρέμβαση στην ηλιακή ακτινοβολία, που γίνεται με την χρήση χημικών και ψεκάζονται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, ώστε να ελέγξει την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη από την ηλιακή ακτινοβολία. Η πρακτική αυτή, δεν είναι σίγουρο τι θα μπορούσε να προκαλέσει σε επίπεδο τρύπας του όζοντος.
Η πρακτική αυτή θα πρέπει να διερευνηθεί σε βάθος από την αμερικανική κυβέρνηση, όπου ναι θα μπορούσε μεν να μειώσει τη θερμοκρασία, αλλά επίσης να έχει και «ανεπιθύμητες επιπτώσεις, μεταξύ άλλων και επί του όζοντος», σύμφωνα με την έκθεση, η οποία όμως αναγνωρίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν «πολλά γνωστικά κενά και αβεβαιότητες που δεν επιτρέπουν καλύτερη αξιολόγηση αυτή τη στιγμή».
Ο Φάχι, σημείωσε τον κίνδυνο και πρόσθεσε ότι, η προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων θείου στη στρατόσφαιρα θα μπορούσε να μειώσει το όζον, αν και πιθανότατα κατά λιγότερο από 10%, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα οδηγούσε σε «κατάρρευση» του στρώματος του όζοντος.
«Αυτού του είδους οι κλιματικές παρεμβάσεις αποτελούν ευαίσθητο θέμα επειδή αποτελούν πλέγματα ηθικής και διακυβέρνησης, αντί να αφορούν καθαρά την επιστήμη», παρατήρησε. «Θα υπήρχαν, ωστόσο, πράγματι επιπτώσεις επί του όζοντος αν απελευθερώναμε αρκετό θείο στην ατμόσφαιρα. Θα ήταν αναπόφευκτο».
