Σε σοβαρότερη και πιο ουσιαστική αντιμετώπιση της Ενδοσχολικής Βίας και του bullying αποσκοπεί το υπουργείο Παιδείας, με την παρουσίαση του νέου ειδικού νομοσχεδίου.
Στόχος η εφαρμογή θετικών προτύπων σχέσεων στη σχολική κοινότητα.
Advertisment
Δεν είναι βέβαιο ακόμη το πότε θα τεθεί προς συζήτηση το νέο νομοσχέδιο, δεδομένης και της συνολικής πολιτικής κατάστασης. Ήταν σχεδιασμένο να παρουσιαστεί σε Υπουργικό Συμβούλιο, που αναβλήθηκε, με το αρμόδιο υπουργείο να τονίζει την σημαντικότητα της νέας νομοθετικής αυτής παρουσίασης για τη ρύθμιση συνολικά της σχολικής και όχι μόνο συμπεριφοράς.
Κάποια από τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι:
Η πρόταση του νομοσχέδιο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Ενδοσχολικής Βίας και του Σχολικού Εκφοβισμού, μέσω του προγράμματος «Ζούμε Αρμονικά ΜΑΖΙ, Σπάμε τη Σιωπή!», έρχεται να δώσει ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στις δράσεις που ήδη έχουν εφαρμοστεί από το υπουργείο Παιδείας σε πολλά επίπεδα.
Ενδεικτικά, αναφέρονται
-ο διπλασιασμός αριθμού ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών που υπηρετούν στα σχολεία.
Advertisment
-η θεσμοθέτηση Συμβούλου Σχολικής Ζωής σε κάθε σχολική μονάδα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
-η ενδυνάμωση υποστηρικτικών φορέων -όπως τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ)- με αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού.
-η συνεργασία με αρμόδιους φορείς για στοχευμένες παρεμβάσεις στα σχολεία.
-η εισαγωγή των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα από το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Γυμνάσιο και τα προγράμματα «Ημερολόγια Εκφοβισμού» (για μαθητές Γυμνασίου) και «Σχολική Διαμεσολάβηση: Πρόληψη και Επίλυση της Ενδοσχολικής Βίας» (για μαθητές από ΣΤ’ Δημοτικού και άνω).
-οι επιμορφώσεις σε πάνω από 125.000 εκπαιδευτικούς σε σχετικά θέματα, καθώς και τα 166 Νέα Προγράμματα Σπουδών και τα νέα σχολικά εγχειρίδια που θα τα συνοδεύουν καλλιεργούν το πνεύμα κατά της βίας και των διακρίσεων (π.χ. μέσα από τα κείμενα στα μαθήματα της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας).
Το Πρόγραμμα «Ζούμε Αρμονικά ΜΑΖΙ, Σπάμε τη Σιωπή!» λειτουργεί συμπληρωματικά στις παραπάνω δράσεις, ενώ την ίδια στιγμή είναι σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Παιδείας, «μια πολυπαραγοντική, οργανωμένη και εξειδικευμένη απάντηση του ΥΠΑΙΘ σε φαινόμενα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού».
Από κύκλους του υπουργείου έγινε γνωστό ότι, το πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς και στελέχη εκπαίδευσης. βασικός άξονας η αποτροπή, αντιμετώπιση και προστασία παιδιών και εφήβων από κάθε παραβατικής συμπεριφοράς και σχολικού εκφοβισμού, δημιουργία ασφαλών, συμπεριληπτικών, και υγειών σχολικών κοινοτήτων και εκπαιδευτικών περιβαλλόντων ικανών να προάγουν την αρμονική ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και πρόοδο όλων των μαθητών/τριών και εκπαιδευμένων. Το όλο πρόγραμμα θα καλυφθεί μέσω εθνικών πόρων που έχει δεσμεύσει για τον σκοπό το ΥΠΑΙΘ.
Αν και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, σύμφωνα με ανεπίσημη ενημέρωση από το υπουργείο Παιδείας:
1. Δημιουργούνται ομάδες δράσεις για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας.
Σε κάθε σχολείο όλων των βαθμίδων, ο Διευθυντής θα ορίζει έναν εκπαιδευτικό και μαζί με αυτόν (στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση) ή τον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής (στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) θα είναι οι κύριοι επιτηρητές του προγράμματος Αντιμετώπισης της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού, θα λειτουργούν ως σημείο αναφοράς και ενημέρωσης για θέματα σχολικού εκφοβισμού, θα υλοποιούν εκπαιδευτικές δράσεις και προγράμματα ευαισθητοποίησης στη σχολική μονάδα τους και θα ασχολούνται με περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, θα βρίσκονται σε άμεση επικοινωνία με την τετραμελή Ομάδα Δράσης της Διεύθυνσης στην οποία υπάγονται.
Σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, θα λειτουργήσουν τετραμελείς Ομάδες Δράσης, στις οποίες θα είναι ο Διευθυντής Εκπαίδευσης, ένας Σύμβουλος Εκπαίδευσης, ένας Ψυχολόγος και ένας Κοινωνικός Λειτουργός. Από τις Ομάδες Δράσεις θα συντάσσονται ετήσιες εκθέσεις με τις παρατηρήσεις, τα συμπεράσματά τους και τις προτάσεις τους για τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας, και θα τις καταθέτουν στον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης ο οποίος θα ενημερώνει το ΥΠΑΙΘ, εξασφαλίζοντας τη χάραξη μελλοντικής πολιτικής ενάντια στην ενδοσχολική βία βάσει δεδομένων.
Σε κεντρικό επίπεδο, θα συγκροτηθεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων που έχει την ευθύνη για την εποπτεία και την επιμέλεια του προγράμματος, καθώς και τη συναγωγή σχετικών συμπερασμάτων. Η επιτροπή θα αναλάβει την εκπόνηση ειδικών πρωτοκόλλων πρόληψης και χειρισμού φαινομένων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η επιστημονική αρτιότητα του προγράμματος.
Τέλος, το νομοσχέδιο προβλέπει την θεσμική κατοχύρωση δυνατότητας συνεργασίας μεταξύ φορέων και δομών που δραστηριοποιούνται κατά της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
2. Αναπτύσσεται πλατφόρμα για αναφορές περιστατικών βίας με την δυνατότητα και ΑΝΩΝΥΜΗΣ αναφοράς
Η πλατφόρμα έχει αναπτυχθεί από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων (ΙΤΥΕ) ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ σε συνεργασία με την κεντρική επιτροπή εμπειρογνωμόνων. Στην πλατφόραμ, οι μαθητές συμπληρώνοντας την ειδική φόρμα θα μπορούν να αναφέρουν περιστατικά ΑΝΩΝΥΜΑ ή επώνυμα, ενώ οι γονείς θα μπορούν να αναφέρουν περιστατικά επώνυμα. Θα δοθεί έτσι η δυνατότητα σε περισσότερα θύματα σχολικού εκφοβισμού να μιλήσουν και να υποστηριχθούν. Θα απαιτείται η σύνδεση με κωδικούς Πανελληνίου Σχολικού Δικτύου (για μαθητές) ή Taxis (για γονείς).
Η πλατφόρμα θα περιέχει επίσης πρωτόκολλα διαχείρισης περιστατικών, καλές πρακτικές, καθώς και στοχευμένο ενημερωτικό υλικό προς ενημέρωση της εκπαιδευτικής κοινότητας, τους γονείς και το ευρύτερο κοινό, λειτουργώντας έτσι ως κεντρικός ψηφιακός κόμβος του ΥΠΑΙΘ κατά της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού.
Η αναφορά θα αποστέλλεται στην:
– Ομάδα Δράσης όπου αποδέκτες των αναφορών θα είναι οι Υπεύθυνοι Αντιμετώπισης της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού της οικείας σχολικής μονάδας που θα μπορούν να επιληφθούν αμέσως των περιστατικών αυτών,
– Ομάδα Δράσης της αρμόδιας Δ/νση Εκπαίδευσης.
Σε περίπτωση αδυναμίας επίλυσης του ζητήματος σε επίπεδο σχολείου, η σχολική ομάδα δράσης καταφεύγει στην αρμόδια ομάδα της Δ/νσης Εκπαίδευσης για υποστήριξη.
Τέλος, θα δίνεται η δυνατότητα στον αναφέροντα να παρακολουθήσει την πορεία της αναφοράς του μέσω της ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας.
3. Συστηματικές επιμορφώσεις εκπαιδευτικών
Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) θα αναπτύξει νέο και εμπλουτισμένο υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. ‘Αμεσος στόχος είναι η επιμόρφωση των Ομάδων Δράσης των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και των Υπεύθυνων Αντιμετώπισης της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού των σχολικών μονάδων μέσα στο πρώτο έτος λειτουργίας του προγράμματος.
Βασικοί λόγοι: Διαφορετικότητα, διαφορετική εθνικότητα, σεξουαλική ταυτότητα και νοητική ικανότητα
Μερικά από τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί για το φαινόμενο καταδεικνύουν τη σημασία στοχευμένων δράσεων ήδη από τις πρώτες σχολικές τάξεις.
Στοιχεία που απορρέουν από Πανελλαδική έρευνα που έγινε για του Χαμόγελο του Παιδιού (2022), καταγράφηκαν οι κύριοι παράγοντες σε ποιους παράγοντες οι έφηβοι (16-20 ετών) αποδίδουν το φαινόμενο του εκφοβισμού με τα αποτελέσματα να είναι η διαφορετικότητα και συγκεκριμένα η διαφορετική εθνικότητα (85%), η σεξουαλική ταυτότητα (82%) και η νοητική ικανότητα (82%).
Από την έρευνα αυτή επίσης προκύπτει ότι, το 40% όσων δέχθηκαν εκφοβισμό σε παιδική ηλικία το ανέφεραν, σε ποσοστό 18% στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς μόλις το 6%.
Η προφορική επίθεση και η συναισθηματική βία αποτελούν τις σκέψεις που έρχονται στο μυαλό στο άκουσμα του όρου «εκφοβισμός» για 8 στους 10 Έλληνες.
Η Εθνική Έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ για διαδικτυακές συνήθειες (2021-2022), μόνο το 35% των παιδιών που έπεσε θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού ζήτησε την βοήθεια από κάποιον ενήλικα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η UNESCO αναφέρει για το θέμα:
Παγκοσμίως, 1 στους 3 μαθητές έχει υπάρξει θύμα σχολικού εκφοβισμού από συμμαθητές του τον τελευταίο μήνα. Ειδικότερα την Ευρώπη, το η αναλογία είναι 1 στους 4 μαθητές.
Παγκοσμίως, το ποσοστό μαθητών που υφίσταται σχολική βία μειώνεται με την ηλικία, με τα μεγαλύτερα ποσοστά ωστόσο να καταγράφονται μεταξύ 10-15 ετών.
Μόνο σε 5 χώρες έχει μειωθεί το ποσοστό των μαθητών που είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού και σωματικής βίας.
Μεταξύ του 2015 και του 2018, παρατηρήθηκε άνοδος στα περιστατικά στον αριθμό παιδιών που δέχθηκαν σχολικό εκφοβισμό σε ποσοστό 4%, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Επίσης με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα αγόρια έχουν περισσότερο την τάση να εκφοβίζουν άλλους περισσότερο από τα κορίτσια, ενώ περίπου 1 στα 12 αγόρια (8%) δήλωσε ότι είχαν εκφοβίσει άλλους τουλάχιστον 2-3 φορές τους τελευταίους δύο μήνες, σε σύγκριση με 1 στα 20 κορίτσια (5%).
