Η ιστορία είναι γεμάτη από σπουδαίους εσωστρεφείς: Από τον Μαχάτμα Γκάντι, τον Μαρσέλ Προυστ και τον Άλμπερτ Αϊνστάιν μέχρι την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, τον Στίβεν Σπίλμπεργκ και τον Γουόρεν Μπάφετ. Και από πολλούς αφανείς αλλά σημαντικούς, όπως τον άντρα σου ή τη γυναίκα σου, το παιδί σου ή τους γονείς σου. Ακόμα και τον ίδιο σου τον εαυτό. Οι εσωστρεφείς είναι παντού.
Τουλάχιστον ένας στους τρεις ανθρώπους που γνωρίζουμε είναι εσωστρεφής. Είναι τα άτομα που προτιμούν να ακούνε παρά να μιλάνε. Να διαβάζουν παρά να ξεφαντώνουν. Καινοτομούν και δημιουργούν, χωρίς να επιδιώκουν την προσωπική τους προβολή. Αποδίδουν καλύτερα όταν σκέφτονται μόνοι τους παρά σε ομάδες. Συχνά περνάνε απαρατήρητοι…
Advertisment
Χωρίς τους εσωστρεφείς, όμως, ο κόσμος θα είχε στερηθεί σημαντικές ανακαλύψεις, μοναδικά έργα τέχνης και πολιτικά κινήματα. Χωρίς αυτούς δεν θα είχε διατυπωθεί ποτέ η θεωρία της σχετικότητας. Δεν θα είχε γραφτεί το 1984. Δεν θα υπήρχαν τα Ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ. Σε ένα βιβλίο γραμμένο με αμεσότητα, βασισμένο σε επαναστατικές έρευνες στην ψυχολογία και στις νευροεπιστήμες, η Susan Cain χαρτογραφεί έναν δρόμο αποδοχής, κατανόησης και ανάπτυξης για τους εσωστρεφείς σε έναν κόσμο που δεν σταματάει να μιλάει.
Η Δύναμη των Εσωστρεφών απενοχοποιεί τους ήσυχους και εγκεφαλικούς ανθρώπους που δεν πληρούν το «Ιδανικό της Εξωστρέφειας». Επίσης, προσφέρει συμβουλές που κάνουν πιο ουσιαστική την επικοινωνία μεταξύ εσωστρεφών και εξωστρεφών στις προσωπικές σχέσεις, στον χώρο εργασίας και στην οικογένεια. Πώς θα ευτυχήσεις με έναν εξωστρεφή σύντροφο; Πώς θα στηρίξεις το εσωστρεφές παιδί σου; Πώς θα αντιμετωπίσεις τον επιθετικό εργοδότη σου; Πώς θα αξιοποιήσεις τον λιγομίλητο συνεργάτη σου;
Το πολυσυζητημένο αυτό best seller αλλάζει μια και καλή το πώς βλέπουμε τους εσωστρεφείς και, κυρίως, το πώς αντιλαμβάνονται οι εσωστρεφείς τον εαυτό τους.
Advertisment
Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο της Susan Cain Η Δύναμη των Εσωστρεφών που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books:
Πολλοί εσωστρεφείς κρύβονται ακόμα κι από τον εαυτό τους, και αυτό έχει μια λογική. Ζούμε σε ένα σύστημα αξιών που θα το αποκαλέσω Ιδανικό της Εξωστρέφειας – μια διαδεδομένη πεποίθηση ότι ο ιδανικός εαυτός είναι μέλος μιας αγέλης, σε ρόλο αρχηγού και άνετος μόλις πέσουν τα φώτα πάνω του. Ο αρχετυπικός εξωστρεφής προτιμάει να δρα αντί να στοχάζεται, να ριψοκινδυνεύει αντί να διστάζει, να έχει βεβαιότητες αντί να αμφιβάλλει. Ποντάρει στις γρήγορες αποφάσεις, ακόμα και με κίνδυνο να κάνει λάθος. Δουλεύει καλά σε γκρουπ και κοινωνικοποιείται σε ομάδες.
Μας αρέσει να νομίζουμε ότι εκτιμάμε την ατομικότητα, αλλά πολύ συχνά αυτό που θαυμάζουμε είναι ένας τύπος ατόμου – αυτός που άνετα ≪θα βγάλει τον εαυτό του στη φόρα≫. Βέβαια, σ’ εκείνους τους μοναχικούς τύπους με ταλέντο στην τεχνολογία που ξεκινάνε τις εταιρείες τους στα γκαράζ επιτρέπουμε να έχουν όποια προσωπικότητα θέλουν, αλλά αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα, και η ανοχή μας αφορά κυρίως εκείνους που αποκτούν μυθικά πλούτη ή θα τα κυνηγήσουν όπως μας υποσχέθηκαν.
Η εσωστρέφεια –μαζί με τα ξαδέλφια της, την ευαισθησία, τη σοβαρότητα και τη συστολή– έχει γίνει πια ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας δευτεροκλασάτο, κάτι μεταξύ απογοητευτικού και παθολογικού. Οι εσωστρεφείς που ζουν σ’ έναν κόσμο όπου κυριαρχεί το Ιδανικό της Εξωστρέφειας είναι σαν τις γυναίκες σ’ έναν κόσμο φτιαγμένο για άντρες: τους υποτιμάνε εξαιτίας ενός χαρακτηριστικού που αφορά τον πυρήνα της ύπαρξής τους. Η εξωστρέφεια ως τύπος προσωπικότητας είναι εξαιρετικά γοητευτική, την έχουμε όμως μετατρέψει σε καταπιεστικό δεδομένο, με το οποίο οι περισσότεροι νιώθουμε πως οφείλουμε να συμμορφωθούμε.
Το Ιδανικό της Εξωστρέφειας έχει τεκμηριωθεί σε πολλές μελέτες, αν και οι ερευνητές δεν χρησιμοποίησαν όλοι τον ίδιο όρο. Για παράδειγμα, όσοι είναι ομιλητικοί αξιολογούνται ως εξυπνότεροι, ομορφότεροι, πιο ενδιαφέροντες και πιο επιθυμητοί ως φίλοι. Η ταχύτητα της ομιλίας μετράει και ως ένδειξη υπεροχής: όσους μιλάνε γρήγορα τους αξιολογούμε ως πιο ικανούς και πιο αρεστούς συγκριτικά με όσους μιλάνε αργά.
Η ίδια δυναμική ισχύει και στις ομάδες, όπου οι έρευνες δείχνουν ότι οι φλύαροι θεωρούνται εξυπνότεροι από τους λιγομίλητους – έστω κι αν δεν έχει βρεθεί καμία συσχέτιση ανάμεσα στο χάρισμα του λόγου και στις καλές ιδέες. Ακόμα και η λέξη εσωστρεφής έχει στιγματιστεί – σε μια άτυπη μελέτη η ψυχολόγος Λόρι Χέλγκοου διαπίστωσε ότι οι εσωστρεφείς περιέγραψαν τη σωματική τους εμφάνιση με γλαφυρή γλώσσα (≪γαλαζοπράσινα μάτια≫, ≪εξωτική≫, ≪έντονα μήλα προσώπου≫), όταν όμως τους ζήτησαν να περιγράψουν γενικά κάποιον εσωστρεφή έδωσαν μια εικόνα θολή και αντιπαθητική (≪άχαρος≫, ≪ουδέτερα χρώματα≫, ≪δερματικάπροβλήματα≫).
Ωστόσο, θα κάναμε σοβαρό λάθος αν δεχόμασταν τόσο απερίσκεπτα το Ιδανικό της Εξωστρέφειας. Κάποιες από τις σπουδαιότερες ιδέες μας, τα μεγαλύτερα έργα τέχνης και οι σημαντικότερες εφευρέσεις μας –από τη θεωρία της εξέλιξης μέχρι τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ και τον προσωπικό υπολογιστή– προήλθαν από ήσυχους και εγκεφαλικούς ανθρώπους που ήξεραν πώς να επικοινωνήσουν με τον εσωτερικό τους κόσμο και τους κρυμμένους θησαυρούς του. Χωρίς τους εσωστρεφείς ο κόσμος θα είχε στερηθεί:
- τη θεωρία της βαρύτητας
- τη θεωρία της σχετικότητας
- το ποίημα Η Δευτέρα Παρουσία του Γέιτς
- τα Νυχτερινά του Σοπέν
- το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Προυστ
- τον Πίτερ Παν
- το 1984 και τη Φάρμα των ζώων του Όργουελ
- το καρτούν Cat in the Hat
- τον Τσάρλι Μπράουν
- τη Λίστα του Σίντλερ, τον Ε.Τ.
- και τις Στενές επαφές τρίτου τύπου
- την Google
- τον Χάρι Πότερ
Όπως γράφει ο Γουίνφρεντ Γκάλαχερ, δημοσιογράφος σε θέματα επιστήμης: «Η ψυχική προδιάθεση που σταματάει για να εξετάσει τα ερεθίσματα αντί να βιαστεί να εμπλακεί σε αυτά έχει δοξαστεί ανά τους αιώνες για τα διανοητικά και καλλιτεχνικά επιτεύγματα με τα οποία συνδέθηκε. Ούτε το E=mc2 ούτε ο Χαμένος Παράδεισος του Μίλτον ξεπήδησαν μονομιάς από κάποιον που θεωρούνταν πάρτι άνιμαλ».
Ακόμα και σε ασχολίες που μοιάζουν λιγότερο εσωστρεφείς, όπως τα χρηματοοικονομικά, η πολιτική και ο ακτιβισμός, κάποια από τα μεγαλύτερα άλματα προόδου έγιναν από εσωστρεφείς. Στο βιβλίο αυτό θα δούμε μορφές σαν την Έλινορ Ρούζβελτ, τον Αλ Γκορ, τον Γουόρεν Μπάφετ, τον Γκάντι –και τη Ρόζα Παρκς– που πέτυχαν ό,τι πέτυχαν όχι σε πείσμα της εσωστρέφειάς τους αλλά λόγω αυτής.
