Η Παγκόσμια Ημέρα Εμμηνόπαυσης τιμάται κάθε χρόνο στις 18 Οκτωβρίου με πρωτοβουλία της Διεθνούς Εταιρείας Εμμηνόπαυσης (IMS) για να προωθήσει την γνώση σχετικά με την εμμηνόπαυση, τον αντίκτυπο από την απώλεια των οιστρογόνων στην υγεία της γυναίκας και τους τρόπους για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της.
Η εμμηνόπαυση ή κλιμακτήριος είναι η χρονική περίοδος κατά την οποία η γυναίκα παύει να έχει έμμηνη ρήση (περίοδο). Eμφανίζεται φυσιολογικά μεταξύ 49ου και 52 έτους της ηλικίας και είναι μια απολύτως φυσιολογική βιολογική διαδικασία, εκτός αν προκύψει ως αποτέλεσμα πρώιμης ανεπάρκειας των ωοθηκών, υστερεκτομής, ακτινοθεραπείας ή χημειοθεραπείας. Αν και συνεπάγεται το τέλος της αναπαραγωγικής ζωής της γυναίκας, η σεξουαλική ζωή μπορεί να παραμείνει υγιής για πολλά χρόνια μετά.
Advertisment
Επισκόπηση
Η εμμηνόπαυση είναι η περίοδος που σηματοδοτεί το τέλος των εμμηνορροϊκών κύκλων σας. Διαγιγνώσκεται αφού περάσουν 12 μήνες χωρίς έμμηνο ρύση. Η εμμηνόπαυση μπορεί να συμβεί στη δεκαετία των 40 ή των 50, αλλά η μέση ηλικία είναι τα 51 έτη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική βιολογική διαδικασία. Αλλά τα σωματικά συμπτώματα, όπως οι εξάψεις, και τα συναισθηματικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο σας, να μειώσουν την ενέργειά σας ή να επηρεάσουν τη συναισθηματική υγεία. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπείες, από προσαρμογές στον τρόπο ζωής μέχρι ορμονοθεραπεία.
Συμπτώματα
Κατά τους μήνες ή τα χρόνια που προηγούνται της εμμηνόπαυσης (περιεμμηνόπαυση), μπορεί να εμφανίσετε αυτά τα σημεία και συμπτώματα:
Advertisment
- Ακανόνιστες περιόδους
- Κολπική ξηρότητα
- Θερμές αναλαμπές
- Ανατριχίλες
- Νυχτερινές εφιδρώσεις
- Προβλήματα ύπνου
- Αλλαγές στη διάθεση
- Αύξηση βάρους και επιβράδυνση του μεταβολισμού
- Αραίωση μαλλιών και ξηρό δέρμα
- Απώλεια της πληρότητας του στήθους
Τα σημεία και τα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στην έμμηνο ρύση, μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των γυναικών. Το πιθανότερο είναι ότι θα παρουσιάσετε κάποια ακανόνιστη περίοδο πριν από τη λήξη της.
Η παράλειψη της περιόδου κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης είναι συνηθισμένη και αναμενόμενη. Συχνά, η έμμηνος ρύση θα παραλείψει έναν μήνα και θα επανέλθει ή θα παραλείψει αρκετούς μήνες και στη συνέχεια θα ξεκινήσει ξανά ο μηνιαίος κύκλος για μερικούς μήνες. Οι περίοδοι τείνουν επίσης να συμβαίνουν σε συντομότερους κύκλους, οπότε είναι πιο κοντά μεταξύ τους. Παρά τις ακανόνιστες περιόδους, η εγκυμοσύνη είναι δυνατή. Εάν έχετε παραλείψει περίοδο αλλά δεν είστε σίγουρη ότι έχετε ξεκινήσει τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, σκεφτείτε να κάνετε ένα τεστ εγκυμοσύνης.
Πότε να επισκεφθείτε γιατρό
Συνεχίστε τις τακτικές επισκέψεις στο γιατρό σας για προληπτική φροντίδα υγείας και τυχόν ιατρικές ανησυχίες. Συνεχίστε να έχετε αυτά τα ραντεβού κατά τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση.
Η προληπτική φροντίδα υγείας καθώς μεγαλώνετε μπορεί να περιλαμβάνει συνιστώμενες εξετάσεις ελέγχου υγείας, όπως κολονοσκόπηση, μαστογραφία και έλεγχο τριγλυκεριδίων. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει και άλλες εξετάσεις και ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων των εξετάσεων θυρεοειδούς, αν αυτό προτείνεται από το ιστορικό σας, και των εξετάσεων μαστού και πυέλου.
Ζητάτε πάντα ιατρική συμβουλή εάν έχετε αιμορραγία από τον κόλπο σας μετά την εμμηνόπαυση.
Αιτίες
Η εμμηνόπαυση μπορεί να προκύψει από:
Φυσική μείωση των αναπαραγωγικών ορμονών. Καθώς πλησιάζετε στα τέλη της δεκαετίας των 30, οι ωοθήκες σας αρχίζουν να παράγουν λιγότερα οιστρογόνα και προγεστερόνη – τις ορμόνες που ρυθμίζουν την έμμηνο ρύση – και η γονιμότητά σας μειώνεται.
Στη δεκαετία των 40, οι έμμηνοι ρύσεις σας μπορεί να γίνουν μεγαλύτερες ή μικρότερες, βαρύτερες ή ελαφρύτερες και περισσότερο ή λιγότερο συχνές, μέχρι τελικά – κατά μέσο όρο, στην ηλικία των 51 ετών – οι ωοθήκες σας να σταματήσουν να απελευθερώνουν ωάρια και να μην έχετε πλέον περίοδο.
Χειρουργική επέμβαση που αφαιρεί τις ωοθήκες (ωοθηκεκτομή). Οι ωοθήκες σας παράγουν ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, που ρυθμίζουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ωοθηκών σας προκαλεί άμεση εμμηνόπαυση. Η περίοδός σας σταματά και είναι πιθανό να έχετε εξάψεις και να εμφανίσετε άλλα σημεία και συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Τα σημάδια και τα συμπτώματα μπορεί να είναι σοβαρά, καθώς οι ορμονικές αλλαγές συμβαίνουν απότομα και όχι σταδιακά σε διάστημα αρκετών ετών.
Η χειρουργική επέμβαση που αφαιρεί τη μήτρα σας αλλά όχι τις ωοθήκες σας (υστερεκτομή) συνήθως δεν προκαλεί άμεση εμμηνόπαυση. Παρόλο που δεν έχετε πλέον περίοδο, οι ωοθήκες σας εξακολουθούν να απελευθερώνουν ωάρια και να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Αυτές οι θεραπείες για τον καρκίνο μπορεί να προκαλέσουν εμμηνόπαυση, προκαλώντας συμπτώματα όπως εξάψεις κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά την πορεία της θεραπείας. Η διακοπή της εμμήνου ρύσεως (και της γονιμότητας) δεν είναι πάντα μόνιμη μετά τη χημειοθεραπεία, οπότε τα μέτρα ελέγχου των γεννήσεων μπορεί να εξακολουθούν να είναι επιθυμητά. Η ακτινοθεραπεία επηρεάζει τη λειτουργία των ωοθηκών μόνο εάν η ακτινοβολία κατευθύνεται στις ωοθήκες.
Η ακτινοθεραπεία σε άλλα μέρη του σώματος, όπως ο ιστός του μαστού ή η κεφαλή και ο λαιμός, δεν επηρεάζει την εμμηνόπαυση.
Πρωτογενής ωοθηκική ανεπάρκεια. Περίπου το 1% των γυναικών εμφανίζουν εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 40 ετών (πρόωρη εμμηνόπαυση). Η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να προκύψει από την αδυναμία των ωοθηκών σας να παράγουν φυσιολογικά επίπεδα αναπαραγωγικών ορμονών (πρωτοπαθής ωοθηκική ανεπάρκεια), η οποία μπορεί να προέρχεται από γενετικούς παράγοντες ή αυτοάνοσα νοσήματα. Συχνά όμως δεν μπορεί να βρεθεί καμία αιτία πρόωρης εμμηνόπαυσης.
Για τις γυναίκες αυτές, συνήθως συνιστάται ορμονοθεραπεία τουλάχιστον μέχρι τη φυσική ηλικία της εμμηνόπαυσης, προκειμένου να προστατευθούν ο εγκέφαλος, η καρδιά και τα οστά.
Επιπλοκές
Μετά την εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος εμφάνισης ορισμένων ιατρικών καταστάσεων αυξάνεται. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:
Καρδιακές παθήσεις και παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων (καρδιαγγειακά νοσήματα). Όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων σας μειώνονται, ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου αυξάνεται. Οι καρδιακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες. Επομένως, είναι σημαντικό να γυμνάζεστε τακτικά, να τρώτε υγιεινά και να διατηρείτε φυσιολογικό βάρος. Ζητήστε από το γιατρό σας συμβουλές για το πώς να προστατεύσετε την καρδιά σας, όπως για παράδειγμα πώς να μειώσετε τη χοληστερόλη ή την αρτηριακή σας πίεση, αν είναι πολύ υψηλή.
Οστεοπόρωση. Η πάθηση αυτή προκαλεί εύθραυστα και αδύναμα οστά, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών μετά την εμμηνόπαυση, μπορεί να χάσετε την οστική πυκνότητα με ταχείς ρυθμούς, αυξάνοντας τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με οστεοπόρωση είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε κατάγματα της σπονδυλικής στήλης, των ισχίων και των καρπών τους.
Ακράτεια ούρων. Καθώς οι ιστοί του κόλπου και της ουρήθρας χάνουν την ελαστικότητά τους, μπορεί να εμφανίζετε συχνές, ξαφνικές, έντονες παρορμήσεις για ούρηση, που ακολουθούνται από ακούσια απώλεια ούρων (ακράτεια λόγω παρόρμησης) ή απώλεια ούρων με το βήχα, το γέλιο ή την ανύψωση (ακράτεια λόγω πίεσης). Μπορεί να έχετε συχνότερα λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Η ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους με ασκήσεις Kegel και η χρήση ενός τοπικού κολπικού οιστρογόνου μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της ακράτειας. Η ορμονοθεραπεία μπορεί επίσης να είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για τις εμμηνοπαυσιακές αλλαγές στο ουροποιητικό σύστημα και τον κόλπο που μπορεί να οδηγήσουν σε ακράτεια ούρων.
Σεξουαλική λειτουργία. Η κολπική ξηρότητα από τη μειωμένη παραγωγή υγρασίας και την απώλεια ελαστικότητας μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και ελαφρά αιμορραγία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Επίσης, η μειωμένη αίσθηση μπορεί να μειώσει την επιθυμία σας για σεξουαλική δραστηριότητα (λίμπιντο).
Οι κολπικές ενυδατικές κρέμες και τα λιπαντικά με βάση το νερό μπορεί να βοηθήσουν. Εάν ένα κολπικό λιπαντικό δεν είναι αρκετό, πολλές γυναίκες επωφελούνται από τη χρήση τοπικής κολπικής θεραπείας με οιστρογόνα, που διατίθεται ως κολπική κρέμα, δισκίο ή δακτύλιο.
Αύξηση βάρους. Πολλές γυναίκες παίρνουν βάρος κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση και μετά την εμμηνόπαυση, επειδή ο μεταβολισμός επιβραδύνεται. Μπορεί να χρειαστεί να τρώτε λιγότερο και να ασκείστε περισσότερο, μόνο και μόνο για να διατηρήσετε το σημερινό σας βάρος.
Πηγές
