Το πρήξιμο ή οίδημα στα πόδια είναι ιδιαίτερα συχνό στον πληθυσμό. Σύμφωνα με μελέτες όλοι οι άνθρωποι θα εμφανίσουν τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους πρήξιμο ποδιών.
Γιατί έχω πρήξιμο στα πόδια;
Το πρήξιμο μπορεί να είναι εστιακό ή γενικευμένο, ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο, να αφορά μόνο τις αρθρώσεις να συνοδεύεται ή όχι από άλλα συμπτώματα όπως πυρετό, ερυθρότητα, δύσπνοια. Η περιοχή του άκρου ποδός είναι η συχνότερη εντόπιση του πρηξίματος που γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή ως τοπική διόγκωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις απλά αίτια όπως η παρατεταμένη ορθοστασία, τα ακατάλληλα υποδήματα είναι η αιτία του φαινομένου. Ενίοτε ωστόσο το πρήξιμο μπορεί να είναι σημείο σοβαρότερης διαταραχής.
Advertisment
Κατά την ιατρική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο με κλινική εμπειρία, είναι σημαντικό να διερευνηθεί εάν το πρήξιμο είναι εστιακό ή γενικευμένο, εάν έχει δηλαδή αυστηρά τοπικό χαρακτήρα ή παρουσιάζει συστηματικά χαρακτηριστικά με πιο γενικευμένες εστίες. Το γενικευμένο πρήξιμο, μπορεί να μην είναι αντιληπτό από τον ασθενή (π.χ. πολλές περιπτώσεις οιδήματος με συστηματικά χαρακτηριστικά έχουν ως μόνο σημείο, ένα μικρό εντύπωμα δέρματος που αφήνει το ιατρικό στηθοσκόπιο, μετά την ανασήκωσή του από τον θώρακα του ασθενούς).
Η διερεύνηση των χαρακτηριστικών του πρηξίματος είναι πολύ σημαντική, γιατί τα νοσήματα και οι καταστάσεις που υποκρύπτονται διαφοροποιούνται σημαντικά στις δύο αυτές περιπτώσεις. Ορισμένες φορές απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος. Υπάρχουν πολυάριθμες υποδιαιρέσεις των οιδημάτων ανάλογα με τη συστηματικότητα ή όχι του νοσήματος που το προκαλεί, ανάλογα με την χρονιότητα ή την οξύτητα της εγκατάστασης κ.λπ. Με βάση τον παθοφυσιολογικό μηχανισμό που το προκαλεί το οίδημα διαιρείται σε δύο κατηγορίες
1. Πρήξιμο στα πόδια προκαλούμενο από συσσώρευση υγρών
Στην περίπτωση αυτή υπάρχει αυξημένη συσσώρευση υγρών ως αποτέλεσμα ρήξης της ισορροπίας υδροστατικών-κολλοειδωσμωτικών πιέσεων, αλλοίωσης λεμφικής αιματικής κυκλοφορίας των υγρών, ανεπάρκειας των ομοιοστατικών μηχανισμών του σώματος, αλλοίωσης της σύστασης ιστών. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να έχουν αυστηρά τοπικό ή γενικευμένο χαρακτήρα.
Advertisment
Παράγοντες που σχετίζονται με την τοπική ή γενικευμένη συσσώρευση υγρών στα πόδια περιλαμβάνουν (ενδεικτική αναφορά):
- Την οξεία νεφρική ανεπάρκεια
- Την καρδιακή ανεπάρκεια
- Την κίρρωση ήπατος
- Την ορμονοθεραπεία
- Το λεμφοίδημα (απόφραξη του λεμφικού συστήματος)
- Τις παρενέργειες από φάρμακα όπως αναστολείς ασβεστίου
- Την εγκυμοσύνη
- Την φλεβική ανεπάρκεια
- Την παρατεταμένη ακινησία , όπως συμβαίνει κατά την διάρκεια των αεροπορικών πτήσεων
2. Πρήξιμο ποδιών προκαλούμενο από φλεγμονή
Η φλεγμονή μπορεί να είναι μια «φυσιολογική απάντηση» του οργανισμού σε τραυματισμό ή μπορεί να οφείλεται σε τοπική ή συστηματική φλεγμονώδη διαταραχή. Συνήθως στην περίπτωση της φλεγμονής συνυπάρχει πόνος ή ερυθρότητα.
Παράγοντες που προκαλούν φλεγμονή είναι (αναφέρονται ενδεικτικά):
- Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα
- Η κύστη του Baker
- Το τοπικό κάταγμα
- Η αύξηση του ουρικού οξέος του αίματος
- Το ερυσίπελας
- Η οστεοαρθρίτιδα
- Τα νοσήματα του κολλαγόνου
- Η ρευματοειδής αρθρίτιδα
Σε αρκετές περιπτώσεις ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός είναι μεικτός (π.χ. φλεβική ανεπάρκεια με θρομβοφλεβίτιδα). Το πρήξιμο στην περιοχή των κάτω άκρων είναι ιδιαίτερα συχνό στη σύγχρονη εποχή, σε νέα άτομα χωρίς υποκείμενα νοσήματα.
Μια σειρά από παράγοντες, ευθύνονται για το φαινόμενο:
- Η καθιστική ζωή, η ακινησία, τα στενά σφιχτά παπούτσια, τα υψηλά τακούνια που κάνουν το αίμα να λιμνάζει στις φλέβες, δημιουργώντας κακή κυκλοφορία στα κάτω άκρα.
- Η παρατεταμένη ορθοστασία και η παραμονή σε σταθερή στάση για μεγάλο χρονικό διάστημα, που εμποδίζουν την φλεβική επιστροφή και δημιουργούν πρήξιμο.
- Η χρήση φαρμάκων (π.χ. οιστρογόνα).
- Το υπερβολικό βάρος που παρακωλύει την ομαλή κυκλοφορία και την φλεβική επιστροφή του αίματος.
Ορισμένα άτομα πάσχουν από ιδιοσυγκρασιακό, οφειλόμενο σε γενετικούς παράγοντες οίδημα. Το ιδιοσυστασιακό οίδημα εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες, προκαλεί μεγάλες διακυμάνσεις βάρους μη εξαρτώμενες από την λήψη τροφής. Μπορεί να συνδέεται ή όχι με την φάση της έμμηνης ρήσης ή με μεταβολές σε παραμέτρους όπως η υγρασία και θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οφείλεται σε ιδιοσυστασιακή κατακράτηση υγρών και άλατος.
Έχει καταχωρηθεί στην διεθνή εγκυκλοπαίδεια WHO IS WHO.
- Αναιμία: Η πιο συχνή παθολογική αιτία χρόνιας κόπωσης - 25 Δεκεμβρίου 2017
- Πονόλαιμος: Αιτίες και μέτρα αντιμετώπισης - 27 Νοεμβρίου 2017
- Κρυολόγημα, ίωση και γρίπη: Κοινές και λανθασμένες αντιλήψεις - 24 Νοεμβρίου 2017
