«Αν δεν σταματήσεις να τρως τόση πολλή πίτσα, θα αρχίσεις να μοιάζεις σαν πίτσα». Ήταν μια συνηθισμένη προειδοποίηση που άκουγα ως παιδί, αφού η πίτσα ήταν το αγαπημένο μου φαγητό και το μόνο που ήθελα να τρώω. Φυσικά η δήλωση ήταν ένα γελοίο ψέμα, όμως ήμουν τόσο μικρή, που ο εγκέφαλός μου είχε αρχίσει σοβαρά να ανησυχεί μήπως αρχίσω να μεταμορφώνομαι σε πίτσα.
Είναι πολύ συνηθισμένο οι γονείς να λένε τέτοιου ή παρόμοιου είδους μικρά ψέματα στα παιδιά: «Αν δεν βάλεις τα παπούτσια σου αμέσως, θα φύγω και θα σε αφήσω εδώ», «θα λείψω μόνο για 2 λεπτά», «Αν συνεχίσεις να τραβάς τα μαλλιά της αδερφής σου, θα πέσουν τα δικά σου».
Advertisment
Μπορεί να θεωρείτε ότι τα μικρά αθώα ψέματα σε μικρά παιδιά δεν είναι και σπουδαίο πρόβλημα, ειδικά αν έχουν καλή πρόθεση, όπως το να ενθαρρύνουν μια καλή συμπεριφορά ή να αποθαρρύνουν μια κακή. Αλλά σύμφωνα με μια νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό Journal of Experimental Child Psychology, λέγοντας ψέματα στα παιδιά μας, τα διδάσκουμε ορισμένες αρνητικές κοινωνικές συνήθειες.
Οι επιστήμονες ζήτησαν από 379 ενήλικες να θυμηθούν τα ψέματα των γονιών τους, ύστερα εξέτασαν το πώς και αν αυτοί πια έλεγαν ψέματα ως ενήλικες στους γονείς τους, αλλά και άλλες κοινωνικές τους συμπεριφορές. Βρήκαν ότι όσοι είχαν ακούσει ψέματα από τους γονείς τους ως παιδιά συχνά έλεγαν και οι ίδιοι ψέματα στον εαυτό τους. Δυσκολεύονταν επίσης να αντιμετωπίσουν ψυχολογικές και κοινωνικές προκλήσεις: ήταν πιο ανήσυχοι, εγωιστές και πιο χειριστικοί, ένιωθαν όμως και περισσότερη ντροπή και τύψεις και είχαν περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς.
Μπορεί τα ψέματα να φαίνεται πως μας εξασφαλίζουν χρόνο ως γονείς και αυτός φαίνεται να είναι ο βασικός λόγος. Όταν όμως οι γονείς λένε στα παιδιά ότι η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη τακτική, αλλά επιδεικνύουν ανειλικρίνεια μέσα από τα ψέματα, μια τέτοια συμπεριφορά στέλνει αλληλοσυγκρουόμενα μηνύματα στα παιδιά. Η ανειλικρίνεια των γονιών βλάπτει την εμπιστοσύνη των παιδιών.
Advertisment
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα ψέματα μπορούν επίσης να επηρεάσουν την αίσθηση αυτονομίας και αξίας στα παιδιά, επειδή όταν τους λέμε ψέματα τα υποβαθμίζουμε, υπονοώντας ότι δεν θα καταλάβουν την αλήθεια. Φυσικά, ένα τέτοιο συναίσθημα πληγώνει τα παιδιά και έχει κόστος για την ψυχική τους ανάπτυξη.
Αντί να λέμε ψέματα, μπορούμε να χρησιμοποιούμε εναλλακτικούς τρόπους ώστε να καταλάβουν. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί 4 ετών ρωτήσει από πού έρχονται τα μωρά, δεν χρειάζεται να φτιάξουμε φανταστικά σενάρια. Μπορούμε απλά να πούμε ότι τα μωρά μεγαλώνουν στην κοιλιά της μαμάς μέχρι να είναι έτοιμα να γεννηθούν και οι υπόλοιπες λεπτομέρειες μπορούν να αναφερθούν όταν το παιδί μεγαλώσει λίγο.
Η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη τακτική – και ως γονείς, είναι σημαντικό να είμαστε πρότυπα συμπεριφοράς γι’ αυτά καθώς μεγαλώνουν και χτίζουν τη δική τους συμπεριφορά και προσωπικότητα.
Πηγή: www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S002209651830540X?via%3Dihub
