Αίνιγμα αποτελούσε για χρόνια η περίπτωση των Εσκιμώων, οι οποίοι αν και τρέφονται με λιπαρό κρέας, δεν προσβάλλονται από καρδιοπάθειες. Η LDL χοληστερόλη τους, η κακή χοληστερόλη, είναι χαμηλή, ενώ η HDL χοληστερόλη τους, η καλή χοληστερόλη, είναι υψηλή. Το αίνιγμα αυτό θα παρέμενε άλυτο αν δεν γνωρίζαμε σήμερα τις καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων EPA και DHA που περιέχουν τα λιπαρά ψάρια του ψυχρού ωκεανού (σολομός, σαρδέλα κλπ), που μπορούμε επίσης να λάβουμε και από το ιχθυέλαιο και το μουρουνέλαιο, (το ιχθυέλαιο και το μουρουνέλαιο δεν είναι το ίδιο όπως πιστεύει πολύς κόσμος).
Και τι σχέση έχει το κρέας που τρώνε οι ιθαγενείς της Γροιλανδίας με τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα;
Advertisment
Οι ιθαγενείς της Γροιλανδίας τρώνε κρέας και λίπος από φώκιες και μικρές φάλαινες. Τα θηλαστικά όμως αυτά τρέφονται αποκλειστικά με ψάρια του ψυχρού νερού, στα οποία υπάρχουν μεγάλες ποσότητες ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.
Οι Εσκιμώοι καταναλώνουν καθημερινά 7-10gr ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, όταν οι Αμερικανοί καταναλώνουν μόλις 0,12gr. Στους Εσκιμώους οι καρδιοπάθειες είναι ανύπαρκτες, ενώ στις ΗΠΑ (αλλά και στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο) έχουν γίνει επιδημία.
Η υψηλή ποσότητα ιχθυέλαιου που καταναλώνουν οι Εσκιμώοι τους προστατεύει από τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι αποδείξεις για την ευεργετική δράση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων ΕΡΑ και DΗΑ επί της ανθρώπινης υγείας είναι τόσο συντριπτικές, που ο FDA (ο οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων της Αμερικής) πρόσφατα ανακοίνωσε ότι η δράση τους μέσω του ιχθυέλαιου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα λιπαρά οξέα ΕΡΑ και DΗΑ βοηθούν ώστε τα αιμοπετάλια του αίματος να μην συσσωρεύονται μεταξύ τους και έτσι αποτρέπουν το σχηματισμό θρόμβων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή.
Advertisment
Αξιοσημείωτο είναι ότι σύμφωνα με μια πρόσφατη επιθεώρηση που δημοσιεύτηκε στο Achives of Internal Medicine (M.Studer, M.Briel, B.Leimenstoll, T.R.Glass, H.C.Bucher. “Effect of different antilipidemic agents and diet on mortality: a systematic review” Απρίλιος 2005, 11, 1657:725-730), τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα του ιχθυέλαιου μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά πιο σημαντικά από ότι οι στατίνες (τα φάρμακα της συμβατικής ιατρικής για τη μείωση της χοληστερίνης). Η έρευνα αυτή που περιλάμβανε 275.000 άτομα έδειξε ότι οι στατίνες μείωσαν τον κίνδυνο για θνησιμότη- τα από καρδιαγγειακά σε ποσοστό 22% ενώ τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μείωσαν τον κίνδυνο αυτό σε ποσοστό 33%. Οι στατίνες μείωσαν τη γενική θνησιμότητα σε ποσοστό 13% ενώ τα ωμεγα-3 λιπαρά οξέα στο 23%. Επιπλέον τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν ευεργετική δράση σε πιο ευρύ πεδίο, επί του καρδιαγγειακού συστήματος.
Διάφορες μελέτες υποστηρίζουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και στην αποτροπή των αρρυθμιών και των θρομβώσεων (D.J.Holub, B.J. Holub “Omega-3 fatty acids from fish oils and cardiovascular disease” Mol Cell Biochem Αύγ. 2004, 263 1-2: 217-725) παράλληλα με τη με τη μείωση των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης,της LDL και των τριγλικεριδίων (A. Lewis, S.Loovinland, RL.Beckstrand, M.E. Tiedman. “Treatment of hypertrigliceridemia with omega-3 fatty acids: a systematic review” J.Am. Acad. Nurse Pract. Sept. 2004, 16,9: 384- 395). Σπάνια όμως -αν όχι ποτέ- ένας καρδιολόγος θα μας συστήσει την κατανάλωση συμπληρωμάτων ιχθυέλαιου.
Η θεραπευτική δράση του ιχθυέλαιου δεν περιορίζεται στο καρδιαγγειακό σύστημα. Έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για όσους πάσχουν από αρθρίτιδα. Στην πραγματικότητα το ιχθυέλαιο μπορεί να αντικαταστήσει τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs), τα οποία οδηγούν χιλιάδες ανθρώπους στο θάνατο κάθε χρόνο και προκαλούν σε εκατομμύρια ανθρώπους γαστρεντερικές αιμορραγίες. Το Ιχθυέλαιο μειώνει τον πόνο και αυξάνει την ευκολία της κίνησης. Ουσιαστικά μειώνει τα “κακά” εικοσανοειδή, που προκαλούνται από την υπερκατανάλωση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Είναι ασφαλές και μη τοξικό, χωρίς τις παρενέργειες των μη στερεοειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, αλλά βέβαια δεν δρα τόσο γρήγορα, όπως αυτά.
Μην έχετε την εντύπωση ότι θα πάρετε μία ή δύο κάψουλες και θα έχετε άμεση ανακούφιση από τον πόνο. Χρειάζεται χρόνος για να δράσει το ιχθυέλαιο. Το κέρδος όμως, για όσους έχουν υπομονή είναι η ανακούφιση από τον πόνο. Το ιχθυέλαιο είναι επίσης ευεργετικό για όσους πάσχουν από κολίτιδα και τη νόσο του Crohn.
Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για ασθένειες του δέρματος. Μια ανισορροπία στην παραγωγή αντιφλεγμονωδών ορμονών στο δέρμα μπορεί να προκαλέσει μεταξύ άλλων ατοπικό έκζεμα και ακμή. Το ιχθυέλαιο μπορεί να βοηθήσει σε αυτές τις περιπτώσεις. Είναι επίσης ιδιαίτερα αποτελεσματικό κατά της ψωρίασης και μάλιστα η δράση του είναι πολύ γρήγορη. Όταν σε ένα γερμανικό πείραμα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα δόθηκαν με έγχυση, είκοσι ασθενείς με οξεία περίπτωση ψωρίασης είχαν σημαντική βελτίωση μόλις σε μία βδομάδα (Ε. Grimminger et al. “Clinical Investigator”, 1993:71:634-43).
Τα λιπαρά οξέα EPA και DHA ηρεμούν τους πνεύμονες και τους βοηθούν να δουλέψουν καλύτερα. Το ιχθυέλαιο έχει χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με άσθμα με πολύ καλά αποτελέσματα. ¨Όσοι ασθενείς με άσθμα έπαιρναν ιχθυέλαιο είχαν λιγότερες κρίσεις. Το ιχθυέλαιο είναι επίσης αποτελεσματικό και για προβλήματα των νεφρών καθώς και για το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης. Καταπολεμά την κατάθλιψη και έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία ακόμα και για την διπολική κατάθλιψη (την μανιοκατάθλιψη). Είναι επίσης ιδιαίτερα ευεργετικό κατά των αυτοάνοσων νοσημάτων όπως ο λύκος, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.α. Στα αυτοάνοσα νοσήματα το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε μέρη του οργανισμού μας, με μορφή εισβολέα. Tα λιπαρά οξέα EPA και DHA μπορούν να καταστείλουν αυτή την αυτοκαταστροφική διαδικασία σε σύντομο χρονικό διάστημα, μέσα σε τρεις βδομάδες.
Εύλογα όμως θα αναρωτηθείτε: Είναι ανάγκη να λαμβάνουμε συμπληρώματα ιχθυέλαιου; Δεν μπορούμε να προμηθεύσουμε τον οργανισμό μας με τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τρώγοντας ψάρια;
Για να έχουμε όλα τα προαναφερθέντα ευεργετήματα για την υγεία μας θα πρέπει να καταναλώνουμε μεγάλες δόσεις ωμέγα-3 λιπαρών οξέων από ιχθυέλαιο, κάτι που δεν μπορούμε να καταφέρουμε τρώγοντας μόνο ψάρια του ψυχρού ωκεανού (σαρδέλες, βακαλάος κ.α.). Αλλά και αν τρώγαμε πολλά τέτοια ψάρια την εβδομάδα, πάλι δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι τα ψάρια που τρώμε περιέχουν αρκετές ποσότητες EPA και DHA για να εξασφαλίσουμε στο μέγιστο τις ευεργετικές επιδράσεις του ιχθυέλαιου.
Το πιο σημαντικό όμως που θα πρέπει να τονίσουμε είναι ότι αν τρώμε πολλά τέτοια ψάρια υπάρχει οι κίνδυνος να μολυνθούμε από υδράργυρο, καθώς και από άλλες τέτοιες τοξίνες που περιέχονται σε αυτά τα ψάρια. Αυτό είναι και ο λόγος που δίνεται η συμβουλή στις γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη και στα μικρά παιδιά να μην τρώνε τέτοια ψάρια. Έτσι, είναι προτιμότερο να λαμβάνουμε συμπληρώματα ιχθυέλαιου.
Βιβλιογραφία
1. Udo Erasmus,“Fats that heal, fats that kill: The complete guide to Fats, Oils, Cholesterol and Human Health” 1995.
2. Jonathan Goodman, “The Omega solution: Unlease the amazing scientifically based healing power of Omega-3 & -6 fatty acids”, 2000
3. Garry Gordon, Herb Juiner-bey, “The Omega-
3 miracle: The Icelandic Longevity secret that offers super protection against heart disease, cancer, diabetes, athritis, premature aging and deadly inflamation” 2003
4. Patric Holford, “Say No to Heart Disease”, 1998
5. R. Passwater, “Fish Oil update”, 1999
6. Andrew L.Stoll, “The Omega-3 Connection: The Grounbreaking Anti-depression Diet and Brain Program”, 2002
Μάριος Δημόπουλος, Κλινικός Διατροφολόγος
ETRA PUBLISHING ©2006
- Τα συμπληρώματα διατροφής με αντιοξειδωτικά δεν αντιδοτούν τη χημειοθεραπεία και την ακτινοβολία - 12 Σεπτεμβρίου 2017
- Αντιμετωπίστε την ψωρίαση με διατροφή, βιταμίνες και βότανα - 24 Μαρτίου 2016
- Πώς σχηματίζονται οι χολόλιθοι: Διαλύστε τους με φυσικές μεθόδους - 11 Ιανουαρίου 2016
