Τα 12 δώρα της αρχαίας Ελλάδας σε ολόκληρο τον κόσμο
Άρθρο της Alena Hall
Advertisment
Είναι γεγονός ότι εύκολα ξεχνάμε πόσα πολλά οφείλουμε στο λαμπρό πνεύμα της αρχαίας Ελλάδας. Σε αυτό βασίζονται πολλά από τα πρώτα βήματα του κόσμου σε τομείς όπως η γλώσσα, η πολιτική, η παιδεία και οι επιστήμες, γι’ αυτό λοιπόν είναι σημαντικό έστω και περιστασιακά να κοιτάζουμε πίσω στο παρελθόν, στις ρίζες μας και να εκτιμούμε τις ιδέες που συνέβαλλαν στην πρόοδο με το πέρασμα των αιώνων.
Ας ρίξουμε μια ματιά στα 12 πολυτιμότερα δώρα που η αρχαία Ελλάδα έδωσε στον κόσμο και που εξακολουθούν να μας επηρεάζουν μέχρι και σήμερα.
Ήταν η πατρίδα του πρώτου αναγνωρισμένου ιστορικού της ανθρωπότητας
Η αποστολή του Ηροδότου, επίσης γνωστού ως ο «πατέρας της Ιστορίας», ήταν για να κατοχυρώσει ότι «τα ανθρώπινα επιτεύγματα θα καταφέρουν να γλιτώσουν από τη φθορά του χρόνου, αλλά και ότι οτιδήποτε σπουδαίο και εντυπωσιακό και όλη η δόξα αυτών των κατορθωμάτων που επηρέασαν τους Έλληνες και τους βαρβάρους εξίσου θα διατηρούνταν αναλλοίωτα στον χρόνο. Επιπλέον – το πιο σημαντικό – ήταν να εξηγήσει τις αιτίες που τους οδήγησαν στον πόλεμο». Ο Ηρόδοτος γεννήθηκε γύρω στο 484 π.Χ. στην Αλικαρνασσό και είχε εξοριστεί από την πατρίδα του από τον τύραννο Λύγδαμη. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του ταξιδεύοντας και συλλέγοντας τις ιστορίες των άλλων ανθρώπων προτού επιστρέψει. Ήταν ένας από τους πρώτους συγγραφείς που όχι μόνο συνέλεγε ιστορίες από την αρχαία Ελλάδα, αλλά τις διατήρησε με σκοπό να τις διαβάσουν κι άλλοι.
Advertisment
Είναι η πατρίδα παγκοσμίου φήμης μαθηματικών
Τα πρώτα μαθηματικά θεωρήματα, όπως το θεώρημα του Θαλή και το θεώρημα τομής, προήλθαν από το έργο του Θαλή του Μιλήσιου, ο οποίος έχει αναγνωριστεί ως ο πρώτος από τους 7 σοφούς της αρχαίας Ελλάδας. Το θεώρημα του Θαλή, σύμφωνα με το οποίο κάθε εγγεγραμμένη γωνία που βαίνει σε ημικύκλιο είναι ορθή, βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε είδους γεωμετρίας στη σύγχρονη εποχή. Ύστερα από τον Θαλή, ο Πυθαγόρας ο Σάμιος εφηύρε τη λέξη «μαθηματικά», που σημαίνει «αυτό που μπορεί να μαθευτεί». Το Πυθαγόρειο θεώρημα πήρε το όνομά του από εκεί.
Διαβάστε: 45 αποφθέγματα σοφίας από τον πρώτο σοφό της αρχαιότητας, Θαλή τον Μιλήσιο
Αποτελεί το θεμέλιο της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης
Ο Πυθαγόρας επίσης είναι δημιουργός της λέξης «φιλοσοφία», που σημαίνει «αγάπη για τη σοφία». Κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου, κορυφαίοι στοχαστές στην αρχαία Ελλάδα άρχισαν να ψάχνουν για την αιτία δημιουργίας του κόσμου πέρα από τη σφαίρα της μυθολογίας μέσω της λογικής και της εμπειρίας. Από τον Σωκράτη μέχρι τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, οι Έλληνες ανακάλυψαν ένα καινούριο πεδίο έρευνας και συζήτησης σχετικά με τον ρόλο της γνώσης, τις ικανότητες των ανθρώπινων αισθήσεων και τον τρόπο που ο άνθρωπος υπάρχει μέσα στον κόσμο. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία είχαν άμεσο αντίκτυπο στη διαμόρφωση της δυτικής σκέψης όπως την γνωρίζουμε σήμερα.
Από εκεί προήλθε η αρχική έννοια της δημοκρατίας
Οι Αμερικανοί γνωρίζουν καλά την περίφημη περιγραφή της δημοκρατικής διακυβέρνησης από τον Αβραάμ Λίνκολν, «μια κυβέρνηση του λαού, από τον λαό και για τον λαό». Είναι λιγότερο γνωστό ότι η λέξη «δημοκρατία» έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα.
Η δημοκρατία, που ετυμολογικά σημαίνει «ισχύς του λαού», γεννήθηκε στην Αθήνα τον 7ο αιώνα π.Χ.. Αφού η ολιγαρχία εκμεταλλεύτηκε τους πολίτες της πόλης-κράτους και δημιούργησε οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα, οι Αθηναίοι εμπνεύστηκαν την ιδέα από το επιτυχημένο, ημι-δημοκρατικό πρότυπο της Σπάρτης. Στράφηκαν λοιπόν στον νομοθέτη Σόλωνα, ο οποίος προσπάθησε να δώσει εξουσία στην πλειοψηφία του λαού χωρίς όμως να βάζει σε μειονεκτική θέση τους λίγους πλούσιους. Έδωσε σε κάθε Αθηναίο το δικαίωμα ψήφου και τη δυνατότητα να εκλέξει τους βουλευτές, να περάσει νόμους και να έχει άποψη για τις δικαστικές υποθέσεις.
Για πρώτη φορά υιοθετήθηκε στα δικαστήρια το σύστημα δίκης με ενόρκους
Στην Αθήνα γεννήθηκε επίσης το σύστημα δίκης με ενόρκους. Ενώ κάθε πολίτης μπορούσε να απαγγείλει κατηγορίες εναντίον κάποιου άλλου στο αρχαίο ελληνικό δικαστήριο, δεν είχε τη δυνατότητα να επιλέξει τους ενόρκους για τη δική του δίκη. Οι δίκες τους περιλάμβαναν πολύ περισσότερα άτομα απ’ όσα σήμερα. Μάλιστα, δεν ήταν ασυνήθιστο να χρησιμοποιούνται μέχρι και 500 πολίτες για οποιαδήποτε περίπτωση ή ακόμη και πάνω από 1.500 όταν η δίκη αφορούσε την καταδίκη σε θάνατο, την εξορία και την κατάσχεση περιουσίας. Κάθε απόφαση λαμβανόταν μέσω της πλειοψηφίας με σκοπό να είναι όσο το δυνατόν πιο λογική. Η παράδοση της ημερήσιας αμοιβής των ενόρκων προήλθε επίσης από την αρχαία Ελλάδα.
Η μυθολογία της αποτέλεσε έναν τρόπο επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας
Στο θέμα της συναρπαστικής αφήγησης, οι αρχαίοι Έλληνες ήταν πραγματικά ασυναγώνιστοι. Οι μυθολογία τους χρησίμευσε στο να μαθαίνουν οι άνθρωποι για τους θεούς, τους ήρωες, τη φύση καθώς και τον λόγο που η θρησκεία τους λειτουργούσε με τον συγκεκριμένο τρόπο. Οι αφηγήσεις τους χάραξαν την πορεία του κόσμου και προσέφεραν καινούριες περιπέτειες και αλήθειες για τη ζωή σε όποιον ήταν πρόθυμος να τις ακούσει. Από τον Αχιλλέα και τον Ποσειδώνα μέχρι τον Ηρακλή και την Αθηνά, αυτές οι ιστορίες διατήρησαν τα πιο ζωηρά κι ενδιαφέροντα στοιχεία της ελληνικής ιστορίας ζωντανά μέχρι και σήμερα.
Στην αρχαία Ελλάδα έχει τις ρίζες της η τέχνη του θεάτρου
Το αρχαίο ελληνικό θέατρο ξεκίνησε από τις γιορτές προς τιμήν του θεού Διονύσου και τελικά εξελίχθηκε σε μία ξεχωριστή τέχνη, από τη στιγμή που περισσότερα από ένα άτομα είχαν τη δυνατότητα να ανέβουν στη σκηνή σε κάποια δεδομένη στιγμή. Μετά την εκτέλεση της πρώτης ανάγνωσης δραματικής ποίησης πάνω στη σκηνή, ο Θέσπις αναγνωρίστηκε ως ο πρώτος Έλληνας ηθοποιός και θεμελιωτής της τραγωδίας. Το είδος της κωμωδίας εισήχθη λίγο μετά από τους Έλληνες και βασίστηκε κυρίως στη μίμηση. Ο Αριστοφάνης, για παράδειγμα, είναι πιο γνωστός για τη συγγραφή κωμικών έργων, από τα οποία τα 11 έχουν σωθεί μέχρι σήμερα. Το σατυρικό δράμα αφορά περιστατικά της μυθολογίας με διασκεδαστικές ανατροπές.
Διαβάστε ακόμη – Τα 147 δελφικά παραγγέλματα: Η ιερή κληρονομιά των αρχαίων Ελλήνων
Εκεί δημιουργήθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες
Η μαγευτική πόλη της Ολυμπίας είναι η γενέτειρα μίας από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες παγκόσμιες αθλητικές παραδόσεις. Περισσότερα από 3.000 χρόνια πριν, οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να διοργανώνουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες κάθε 4 χρόνια προς τιμήν του θεού Δία. Αυτό συνεχίστηκε για σχεδόν 12 αιώνες μέχρι που ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε αυτό το τελετουργικό «παγανιστικής λατρείας» το 393 μ.Χ. Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν στην Αθήνα το 1896.
Εισήγαγε την καλαίσθητη αρχιτεκτονική
Με τη θρησκεία να κυριαρχεί στην αρχαία ελληνική κοινωνία, οι πολίτες έπρεπε να κατασκευάσουν ναούς που να αντανακλούν αυτή τους την αφοσίωση. Ο Παρθενώνας και το Ερέχθειο είναι δύο μόνο από τα πολλά εντυπωσιακά παραδείγματα της αρχαίας αρχιτεκτονικής γνώσης και πρακτικής που προκαλούν θαυμασμό ακόμα και σήμερα. Με περίτεχνες κολόνες και ωραία σχέδια, οι ναοί έχουν χτιστεί με ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο όλα τα στοιχεία συνδέονται μεταξύ τους. Η ακρίβεια και η δεξιότητα χάρη στις οποίες χτίστηκαν οι συγκεκριμένοι ναοί αποτέλεσαν την έμπνευση για τις μετέπειτα αρχιτεκτονικές ιδέες που μετατράπηκαν σε σημεία αναφοράς σε όλο τον σύγχρονο κόσμο.
Μοιράστηκε με όλο τον κόσμο μια εξαιρετική συλλογή από γλυπτά και κεραμικά αγγεία
Οι αρχαίοι Έλληνες είναι επίσης γνωστοί για τα επιτεύγματά τους στον τομέα της γλυπτικής. Χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά όπως το μάρμαρο, ο ασβεστόλιθος και ο χαλκός, δημιούργησαν τις μορφές διαφόρων θεών και ηρώων, καθώς και αναπαραστάσεις σημαντικών ιστορικών γεγονότων και κυρίαρχα στοιχεία του πολιτισμού τους. Παρ’ όλο που η αγγειοπλαστική ανακαλύφθηκε κυρίως για καθημερινή χρήση και όχι για λόγους προβολής, πολλά βάζα, κανάτες και δοχεία ήταν διακοσμημένα με παρόμοιο θέμα ζωγραφικής και ήταν τόσο καλαίσθητα που μπορούσαν να εκτεθούν στις προθήκες των μουσείων.
Εξήγησε την έννοια της πραγματικής γαλήνης
Η συγγραφέας Arianna Huffington, στο τελευταίο βιβλίο της με τίτλο «Thrive: The Third Metric To Redefining Success And Creating A Life Of Well-being, Wisdom, And Wonder», γράφει τα εξής: «Από την κατάσταση της αταραξίας, όπως την ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες, μπορούμε να επιφέρουμε την αλλαγή πολύ πιο αποτελεσματικά». Τη λέξη χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο φιλόσοφος Επίκουρος στις διάσημες βασικές αρχές του. Πίστευε ότι για να επιτευχθεί μια κατάσταση εσωτερικής γαλήνης δεν πρέπει να προσπαθούμε να μεγιστοποιήσουμε την αίσθηση της ευχαρίστησης, αλλά αντιθέτως να εξαλείψουμε τις περιττές επιθυμίες. Οι απλές πτυχές της ζωής είναι εκείνες που μας κρατούν σε μια διαρκή κατάσταση γαλήνης.
Έδωσε την πιο ολοκληρωμένη και ουσιαστική λέξη για την έννοια της «ευτυχίας»
Η λέξη «ευδαιμονία», ένας όρος που εισήχθη από τον Αριστοτέλη στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια» και από ένα μέρος του αρχαίου ελληνικού συστήματος για την αρετή, είναι ένας απλούστερος τρόπος να εκφραστεί μια πραγματική, πλήρης αίσθηση της ευτυχίας που περιλαμβάνει κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό μας. Αυτή η ηθική φιλοσοφία διερευνά τον τρόπο που οι σοφές αποφάσεις στη ζωή μπορούν να οδηγήσουν σε μια κατάσταση ευημερίας που ωφελεί όχι μόνο εμάς αλλά και τον κόσμο γύρω μας.
Η ευτυχία και το νόημά της γίνονται ένα και το αυτό καθώς προχωράμε στην καθημερινότητά μας, χρησιμοποιούμε την πρακτική σοφία μας, επιλύουμε όλες τις συγκρούσεις και τελικά φτάνουμε σε μια κατάσταση που αναγνωρίζεται ως καλή ζωή. Η ευδαιμονία είναι το ιδανικό το οποίο όλοι προσπαθούμε να επιτύχουμε.
