Γράφει η Ρένα Τριανταφύλλου για την Εναλλακτική Δράση
Το μέγα μυστήριο: O «Θύτης» και το «Θύμα»… Το «Θύμα» του «Θύτη»… Ο «Θύτης» του «Θύματος»… Το «Θύμα», του «Θύματος», ω «Θύμα»…
Advertisment
Μελέτη Περίπτωσης (Case study).
Η Ελένη είναι μια 30χρονη γυναίκα, πολύ κοινωνική και με καλή επαγγελματική πορεία. Θεωρείται πολύ αγαπητή στον κύκλο της , γιατί είναι δοτική και πάντα διαθέσιμη στο να προσφέρει τη βοήθεια της. Σπεύδει πάντα να ανταποκριθεί στις κλήσεις γνωστών, φίλων, συγγενών και συναδέλφων που της ζητάνε συμβουλές, χάρες ή βοήθεια. Ωστόσο, συχνά εκφράζει παράπονα για το ότι οι εκάστοτε άλλοι δεν είναι τόσο διαθέσιμοι όσο η ίδια σε ανάλογες περιπτώσεις. Μισεί τους καυγάδες και όταν αυτοί προκύπτουν, πράγμα το οποίο απεύχεται και αποφεύγει συστηματικά, τείνει να υποχωρεί, καθώς είναι υπεράνω τέτοιων καταστάσεων». Μετά από πιθανές διαμάχες, κλείνεται στον εαυτό της και εμφανίζει ψυχοσωματικά προβλήματα. Στις σχέσεις της με τους άντρες «αυτοχαρακτηρίζεται» άτυχη, καθώς θεωρεί ότι δεν έχει βρεθεί ο «κατάλληλος» και αρκετά «ώριμος», ο οποίος θα εκτιμήσει όσα η ίδια προσφέρει.
Οι σύντροφοί της «τυγχάνει» να έχουν παρόμοια μεταξύ τους απορριπτική συμπεριφορά προς το τέλος της σχέσης και εκείνη αγωνιά και καταρρέει ψυχολογικά. Όταν δεν εγκαταλείπεται, εγκαταλείπει, καθώς δεν βρίσκει πλέον ενδιαφέρον. Στο μεταξύ υποφέρει από κρίσεις πανικού και αντιμετωπίζει επίμονα προβλήματα υγείας. Τα motto της Ελένης είναι, «ο καλός καλό δεν βλέπει»
Πόσο «θύμα» είναι λοιπόν η Ελένη; Πόσο «θύτες» είναι όλοι εκείνοι οι συγγενείς, οι φίλοι, οι συνάδελφοι και οι σύντροφοι της που φαίνονται τόσο ανάξιοι της υπερδοτικότητάς της ; Η απάντηση είναι τόσο, ώστε να εκφράζουν την παθολογία της. Επιλέγουμε υποσυνείδητα ανθρώπους που μπορούν να «κουμπώνουν» με εμάς. Τους κάνουμε συνοδοιπόρους και οδό και αν πληγωνόμαστε, θυμώνουμε και ματαιοπονούμε. Τους έχουμε έλξει και μας καθρεπτίζουν. Καθρεπτίζουν το εγώ μας, το είδωλο μας με τις επάρκειες και ανεπάρκειες του. Επιδιδόμαστε σε ατέλειωτα παιχνίδια εξουσίας με το θύτη μας υποφέροντας από ένα συνεχές αίσθημα αδικίας και αποκαρδίωσης. Μισούμε το βασανιστή, αλλά δεν μπορούμε να πορευτούμε χωρίς αυτόν. Συνεπώς ο «θύτης» και το «θύμα» αποτελούν ένα αχώριστο δίδυμο ανταλλαγής εξουσίας και ενέργειας, «παθητικής» και «ενεργητικής» αλληλεπίδρασης.
Advertisment
Άλλωστε, «it takes two to tango»… Το θύμα σαφώς δεν αυτοκαθορίζεται. Φοβάται τα σφάλματα, δεν παίρνει αποφάσεις και δεν αναλαμβάνει ευθύνες, παραχωρώντας έτσι στους άλλους την δυνατότητα να καθορίζουν εκείνη την αξία του.
Επιλέγοντας να βλέπει τον εαυτό του ως «μάρτυρα», νιώθει να σηκώνει στους ώμους του δυσβάσταχτα βάρη. Το μόνο βάρος που οφείλει, εντούτοις, να σηκώσει, είναι εκείνο της ατομικής ευθύνης για τις επιλογές του.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα ταυτιστεί με τον τόσο ελκυστικό ρόλο, ας θέσει τα όρια στη χειριστική «υπερδοτικότητα» του, που τόσο τον εξουθενώνει. Ας μάθει να μοιράζεται και να προσφέρει μονάχα όσο αντέχει, γιατί στο μοίρασμα, στέρηση και ανταλλάγματα δεν υφίστανται. Και αν σε κάποιον οφείλουμε όντως κάτι, αυτός είναι ο εαυτός μας. Ας ξεπληρώσουμε αρχικά τα χρέη στο εγώ και ας κρατήσουμε στη συνέχεια την περίσσια ενέργεια μας για τους άλλους. Μόνο έτσι μπορούμε να σχετιστούμε με πιο υγιή τρόπο. «Σ ’αυτούς που αγαπάς γίνεσαι θύμα και σε αυτούς απ’ όπου αγαπιέσαι γίνεσαι θύτης. Αν αγαπάς και αγαπιέσαι ταυτόχρονα όμως, δεν υπάρχει ούτε εγωισμός, ούτε πληγή». (M. Gandhi).
Ας αγκαλιάσουμε και ας συγχωρήσουμε τους ανθρώπους στη ζωή μας, αφού πρώτα αποδεχτούμε και συγχωρέσουμε τον εαυτό μας… Και τότε μόνο θα χαμογελάσει το παιδί μέσα μας… Σκεφτείτε την Ελένη, θυμηθείτε το παιδικό τραγούδι, κοιτάξτε τον ήλιο και αποχαιρετήστε ό,τι σας κρατά μακριά από τη χαρά της ζωής…
«Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει γιατί δεν την παίζουν οι φιλενάδες της. Σήκω επάνω τα μάτια κλείσε τον ήλιο κοίτα και αποχαιρέτησε».
