Σε στιγμές αμηχανίας, περισυλλογής, ανίας ή ακόμη και δυσφορίας, μουντζουρώνουμε ασυναίσθητα το πρώτο χαρτί που θα βρεθεί μπροστά μας. Έχουμε, όμως, αναρωτηθεί ποτέ μήπως αυτές οι πρόχειρες μουντζούρες κρύβουν κάτι που μας διαφεύγει;
Καθώς μια ακόμη αργόσυρτη επαγγελματική σύσκεψη εξελίσσεται, καθώς ο καθηγητής αγορεύει στο… ντουμανιασμένο αμφιθέατρο ή περιμένοντας σε κάποιο θάλαμο αναμονής, προσπαθούμε, ορισμένες φορές, να «τραγανίσουμε» το χρόνο μουντζουρώνοντας χαρτιά. Τα πρόχειρα αυτά σκιτσάκια, που γίνονται σχεδόν αυτόματα και μοιάζουν να μην έχουν την παραμικρή σημασία, αποκαλύπτουν, στην πραγματικότητα, πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε.
Advertisment
Ο Γάλλος ψυχολόγος Francois Sulger στο πρόσφατο βιβλίο του «La Vιri tι sur vos gribouillis» (εκδόσεις Grancher) αποκωδικοποιεί τις συνηθέστερες μουντζούρες και μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το τι κρύβει η καθεμία τους.
Υπόθεση πολύ προσωπική…
Έχουμε, άραγε, σκεφτεί τι είναι εκείνο που μας ωθεί να τσαλακώνουμε και να πετάμε στο καλάθι των αχρήστων το χαρτί που μόλις μουντζουρώσαμε; Αυτό συμβαίνει γιατί «βγάλαμε τα εσώψυχά μας» πάνω στο χαρτί (χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε…), κι έτσι σπεύδουμε ασυναίσθητα να… εξαφανίσουμε κάτι που διαισθανόμαστε πως είναι πολύ προσωπικό και δεν πρέπει να το ξέρει κανείς άλλος.
Advertisment
Το μουντζούρωμα του χαρτιού είναι η έκφραση μιας εσωτερικής πίεσης και η εξωτερίκευση μιας συναισθηματικής κατάστασης. Πρόκειται για ένα διάλογο που κάνουμε με τον εαυτό μας και δεν αφορά σε κανέναν άλλο παρά μόνο σ’ εμάς τους ίδιους. Με τη βοήθειά τους, «σχολιάζουμε» μια περίσταση που μας απασχολεί, αποστασιοποιούμαστε από μια (δυσάρεστη) πραγματικότητα, επικοινωνούμε καλύτερα με το βαθύτερο «εγώ» μας. Ας δούμε, λοιπόν, τι αποκαλύπτουν οι… διασημότερες μουντζούρες…
Το κρυμμένο νόημα…
Το δίχτυ
Εκφράζει άγχος και αίσθημα ανασφάλειας ή μειωμένης αυτοπεποίθησης. Το δίχτυ, που μπορεί να εκληφθεί και σαν συρματόπλεγμα, εγκλωβίζει ή απομονώνει, λειτουργεί δηλαδή σαν ένα σύμβολο αποκλεισμού. Το υποκείμενο δυσκολεύεται πολύ στην επικοινωνία του με τους άλλους, συναντά εμπόδια και εισπράττει άρνηση από το εξωτερικό περιβάλλον.
Το «πέπλο»
Θέλουμε να εξαφανίσουμε αυτό που μας απασχολεί ή μας δυσαρεστεί, είτε πρόκειται για πρόσωπο είτε για κατάσταση. Το «πέπλο» αυτό ισοδυναμεί με μια κίνηση διαγραφής. Επιθυμούμε να διαγράψουμε και να μη βλέπουμε πια μπροστά μας αυτό που μας στενοχωρεί και μας προβληματίζει.
Τα σπιράλ
Διακρίνουμε δύο τύπους σπιράλ. Στο πρώτο η κίνηση εξελίσσεται προς τα αριστερά. Παραπέμπει σε μια νοοτροπία όπου πρυτανεύει η λογική, καθώς η όλη κίνηση διέπεται από μια αξιοθαύμαστη ισορροπία. Απηχεί, ωστόσο, και μια βαθύτερη επιθυμία για επιστροφή στο παρελθόν, καθώς και μια δυσπιστία απέναντι στους άλλους. Στο δεύτερο, το σπιράλ κινείται προς τα δεξιά. Το άνοιγμα προς τα έξω δείχνει μια στροφή προς την κοινωνικότητα και σηματοδοτεί ότι το υποκείμενο κουράστηκε πια από τη μοναξιά και προτίθεται να δοκιμάσει κάποιες εναλλακτικές λύσεις. Πάντως, και στους δύο τύπους σπιράλ, η επαφή με την πραγματικότητα συμβαίνει λίγο-πολύ απότομα.
Το τετράγωνο ή το παραλληλόγραμμο
Εδώ, η κατάσταση αντιμετωπίζεται ρεαλιστικά. Και τα δύο σχήματα είναι κλειστά, πράγμα που δείχνει ότι δεν υπάρχει περιθώριο ή διάθεση για σημαντικές αλλαγές. Κυριαρχούν η αίσθηση μιας σταθερότητας σχεδόν… στατικής και μια διάθεση για πολύ «προσγειωμένες» και πρακτικές λύσεις, προσανατολισμένες στην υλική, χειροπιαστή πλευρά της πραγματικότητας.
Το οδοντωτό
Φανερώνει επιθετικότητα και, επίσης, ένα αίσθημα εχθρότητας. Τα περιθώρια για βελτίωση είναι μάλλον ελάχιστα. Το άτομο πρέπει ν’ αλλάξει συνολικά την κοσμοαντίληψή του και ν’ αρχίσει να βλέπει τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία.
Οι αστερίσκοι
Λόγω των ακτίνων τους, θυμίζουν περίπου πυροτέχνημα. Υπάρχουν η επιθυμία για προσωπική ανάπτυξη και, συγχρόνως, η θέληση για απόκτηση φήμης. Ελεύθερο από προκαταλήψεις, το υποκείμενο θέλει να επεκταθεί προς όλες τις κατευθύνσεις και να… λάμψει.
Το σύννεφο
Δηλώνει ανεπτυγμένη φαντασία αλλά και διάθεση για ονειροπόληση. Ίσως να είναι, όμως, ενδεικτικό και μιας παθητικότητας, μιας τάσης φυγής από την πραγματικότητα, μιας άρνησης. Σηματοδοτεί, επιπλέον, μια προσπάθεια απόκρυψης, μια προτίμηση να προχωρήσουμε μπροστά χωρίς ν’ αποκαλύπτουμε στους άλλους τα μέσα και τους στόχους μας.
