Από το περιοδικό Holistic Life
«Η μουσική εκπαίδευση του παιδιού, αρχίζει 9 μήνες πριν από τη γέννησή του. Θεωρείται αποδεδειγμένη η ευαισθησία του εμβρύου σε μουσικά ακούσματα, όπως και η ικανότητα της μητέρας να μεταδίδει στο παιδί της, κατά την διάρκεια της κύησης, μηνύματα συναισθημάτων και αισθημάτων». – Zoltan Kodaly, Ούγγρος συνθέτης
Advertisment
Ρώτησαν τον Yehudi Menuhin, όταν παρουσίαζε στην τηλεόραση ένα παιδί, ταλαντούχο βιολονίστα.
− Σε ποια ηλικία, Δάσκαλε, πρέπει να αρχίσουμε στα παιδιά τη μουσική παιδεία;
− Πριν από τη γέννησή τους, απήντησε!
Advertisment
Διάσημοι μουσικοί όπως οι Yehudi Menuhin, Olivier Messian, Arthuro Rubinstein, όταν ρωτήθηκαν από πότε αισθάνθηκαν την αγάπη για τη μουσική, δήλωσαν δημόσια ότι αυτήν την αγάπη την είχαν ήδη κατά τη γέννησή τους και ότι την όφειλαν στην μητέρα τους, που έπαιζε ή άκουγε μουσική στην εγκυμοσύνη της. Όλες οι μητέρες μας βεβαιώνουν ότι το παιδί και μετά την γέννησή του θυμάται τη μουσική που άκουσε στην κυοφορία του και χαίρεται και ηρεμεί με αυτήν. Ελληνίδα πιανίστα, μας είπε ότι ένα μόνο κονσέρτο έμαθε να παίζει εύκολα απ’ έξω. Ήταν το πρώτο κονσέρτο για πιάνο του Chopin, που η μητέρα της μελετούσε στην εγκυμοσύνη της σ’ αυτήν! Ο Boris Brott, Αμερικανός μαέστρος, διηγείται ότι γνώριζε απ’ έξω, πριν να το κοιτάξει, το μέρος του βιολοντσέλου στο έργο που η μητέρα του, βιολοντσελίστρια, μελετούσε στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της!
Η ακοή του εμβρύου
Έχει αποδειχθεί ότι το έμβρυο ακούει: Μέσα από την ακοή επικοινωνεί με το εξωμήτριο περιβάλλον. Η ευαισθησία της ακοής του είναι άπειρη. Τι ακούει; Τους ήχους της λειτουργίας του σώματος της μητέρας, πρώτα-πρώτα. Ο καρδιακός ρυθμός της μητέρας του, συνδέει το έμβρυο με τον επαναλαμβανόμενο ρυθμό που υπάρχει παντού μέσα στο Σύμπαν.
Άγγλος ιατρός (ο Salk, 1981) ανακάλυψε ότι οι ρυθμικοί, ήρεμοι, κανονικοί χτύποι της καρδιάς της μητέρας ενίσχυαν και ηρεμούσαν το έμβρυο, ενώ οι άτακτοι χτύποι της καρδιάς της, οφειλόμενοι στο στρες της κοινωνικής ζωής, μπορεί να το οδηγήσουν σε φυσικές και ψυχικές ανισορροπίες. Όταν ο γιατρός αυτός έβαλε σε θερμοκοιτίδες, στα πρόωρα βρέφη, να ακούνε το ρυθμό της καρδιάς της μητέρας (μέσα από κασέτα), παρατήρησε γρήγορα αύξηση του βάρους τους…
Το αυτί του εμβρύου ολοκληρώνεται και γίνεται λειτουργικό στους τεσσεράμισι μήνες της κυήσεως. Ο δόκτωρ Α.Tomatis όμως μας εξηγεί ότι κάθε κύτταρο του εμβρύου είναι και ένα αυτί. Το έμβρυο ακούει ήδη μετά τη σύλληψη με όλα του τα κύτταρα, κι αυτή η ακοή του εξωτερικού κόσμου μέσα από την μήτρα της μητέρας του προσδιορίζει και τη μετέπειτα, μετά την γέννησή του, ποιότητα της επικοινωνίας του, τη μαθησιακή του ικανότητα και την ευγλωττία του!
Η φωνή της μητέρας είναι το πιο σημαντικό άκουσμα του εμβρύου. Το έμβρυο συνδέεται ψυχικά με τη μητέρα αλλά και τον πατέρα του, προπαντός μέσα από τη φωνή τους. Αν αυτή η φωνή εκφράζει την αγάπη τους προς το παιδί, αποτελεί γι’ αυτό την πιο συγκλονιστική θετική εμπειρία.
Ο ιατρός A. Tomatis, ο οποίος έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με την προγεννητική ακοή, θεραπεύει παιδιά και ενηλίκους από τις τραυματικές προγεννητικές εμπειρίες βάζοντάς τους να ακούσουν τη φωνή της μητέρας τους, όπως την άκουγαν στο υδάτινο περιβάλλον της μήτρας. Το κύτταρο έχει μνήμη, όπως εξηγεί ο βιολόγος Robert Debré. Το έμβρυο απομνημονεύει τους ήχους, τις εντυπώσεις, τα λόγια και τις σκέψεις της μητέρας του.
Η ακουστική μνήμη υπάρχει και στο ζωϊκό βασίλειο. Συναρπαστικό είναι το πείραμα του Άγγλου βιολόγου Negus: Πήρε αυγά ωδικών πτηνών (αηδονιών) και τα έβαλε να τα κλωσήσει μια μη ωδική κλώσα. Τα πουλιά που γεννήθηκαν δεν ήταν ωδικά, δεν τραγουδούσαν… Δεν μπορούσαν να τραγουδήσουν, επειδή δεν άκουσαν το τραγούδι της μητέρας τους στην διάρκεια του κλωσσήματος, αντίστοιχου με την κυοφορία, και δεν μπόρεσαν να δεχθούν αυτό το πρώτο μάθημα της γλώσσας τους! Είναι γνωστή η επίδραση της μουσικής στο έμβρυο. Αγαπάει τη μουσική και μάλιστα, μας λένε, αγαπάει την απαλή κλασική μουσική – ιδίως του Mozart και του Vivaldi – ενώ ενοχλείται από την έντονη μουσική του Beethoven, του Stravinsky, του Wagner και αρρωσταίνει από τη μοντέρνα “σκληρή” μουσική.
Ο ίδιος επιστήμων, A. Tomatis, μετά από πειράματα ετών, αναφέρει ότι τα έργα του Mozart είναι ιδιαίτερα εποικοδομητικά για την αρμονική εμβρυϊκή ανάπτυξη, εξηγώντας τη θαυμαστή αυτή ευνοϊκή επίδραση της μουσικής του, με το γεγονός ότι ο Mozart είχε την τύχη να κυοφορηθεί και να γεννηθεί από μια ιδιαίτερα «ευφορική» μητέρα. Η μητέρα του Mozart, Αυστριακή από το Saltzburg, που τραγουδούσε τα εύθυμα λαϊκά τραγούδια της πατρίδας της, κι ο πατέρας Leopold, μουσικός κι αυτός, εξασφάλισαν στον Mozart μια πρώτη αρμονική, γαλήνια, ηχητική επίδραση, που επηρέασαν για πάντα την ψυχή του και τον διέπλασαν μοναδικό μουσικό!
Γνωρίζοντας τους βίους των κλασικών μουσικών, παρατηρούμε ότι όλοι έζησαν στην πατρική τους οικογένεια σ’ ένα έντονο μουσικό περιβάλλον. Ίσως σ’ αυτό το μουσικό περιβάλλον, παρόν ήδη και κατά την κυοφορία τους, πρέπει να αποδοθεί, σ’ ορισμένους απ’ αυτούς, η συνέχιση της μουσικής ιδιοφυΐας επί τόσες γενιές (παράδειγμα ο Bach).
Μουσική και Λόγος
Σπουδαία εργαλεία για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου και της οργάνωσης της μουσικής του ευαισθησίας H πολύχρονη έρευνα συνεργασίας του γνωστού Ιάπωνα μουσικοπαιδαγωγού Suzuki με το Eastman School of Music και του καθηγητή L. Dalzell της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Rochester αναφέρει σπουδαία, ευεργετικότατη επιρροή των μουσικών και λεκτικών ερεθισμάτων στο έμβρυο για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του (της νοημοσύνης του) και του ακουστικού του συστήματος.
Συχνά είχαμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε ότι Έλληνες επαγγελματίες μουσικοί, διαπλάσθηκαν μουσικοί από τις εκπαιδευτικούς μητέρες τους. Είναι γνωστό πως μια δασκάλα ή καθηγήτρια μιλάει στην τάξη με δυνατή, τονισμένη φωνή και παραδίδει το μάθημα απαγγέλλοντας, πλάθοντας συγχρόνως έτσι κατά την εγκυμοσύνη της, μουσικό το αυτί του παιδιού της!
Ο λόγος, όταν χρωματίζεται και απαγγέλλεται νοηματικά, αποτελεί αληθινή μουσική εμπειρία για το έμβρυο και εξίσου όπως και η μουσική, δομεί το μουσικό ακουστικό του όργανο, το κεντρικό νευρικό του σύστημα και την νοημοσύνη του.
Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι η μουσική έχει άμεση σχέση με την ψυχοπνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις, σπουδαίων Ελλήνων μουσικών ακούμε πως ανατράφηκαν σ’ ένα μουσικό περιβάλλον, το οποίο βέβαια υπήρχε ήδη κατά την εμβρυϊκή τους ηλικία, στην εγκυμοσύνη της μητέρας… Γι’ αυτό και τα παιδιά αυτά από πολύ μικρή ηλικία έχουν εκδηλώσει την μουσική τους ευαισθησία και την ικανότητά τους να επαναλαμβάνουν με τη φωνή ή όργανο πιστά τους ήχους.
Μουσικό είναι επίσης το περιβάλλον της φύσης στα ελληνικά χωριά, όπου άμεση επαφή έχουν οι άνθρωποι με τη βροχή και το ρυθμικό της παλμό, με το κελάηδημα των πουλιών, το κουδούνισμα της αγέλης των προβάτων και κατά τις Κυριακές, τις γιορτές και κατά τα πρωινά και τα απογεύματα με τις απαράμιλλες βυζαντινές μελωδίες και τα παραδοσιακά όργανα και τα τραγούδια.
Αυτών των ήχων η επίδραση είναι μοναδική για τη διάπλαση του ανθρώπου. Οι λαϊκοί μας συνθέτες, σπουδαίας μουσικής ιδιοφυΐας, έχουν προπαντός διαπλασθεί σ’ ένα τέτοιο μουσικό περιβάλλον, που συνήθως μάλιστα τους περνάει απαρατήρητο … Τόσο, ώστε αν κανείς τους ρωτήσει «που οφείλουν το ταλέντο τους» αγνοούν αυτήν τη συγκλονιστική πηγή … Θυμούνται ωστόσο ότι ένας παππούς, μια γιαγιά, έπαιζαν ακορντεόν, κιθάρα ή κλαρίνο!
Η αλήθεια είναι ότι μουσικός δεν γίνεται αυτός που δεν έχει παλμοδονηθεί σε επαναλαμβανόμενα μουσικά ακούσματα στην εμβρυϊκή αρχή της ζωής, τότε που διαπλάθεται το όργανο του ήχου. Η μεγάλη διαπλαστική δύναμη της μουσικής στην εμβρυϊκή περίοδο και η σημαντική επίδρασή της στο σώμα και στην ψυχή του κυοφορούμενου, εξερευνήθηκε επίσης από την Γαλλίδα μουσικό Marie-Louise Aucher.
Η Marie-Louise Aucher, Γαλλίδα δασκάλα του τραγουδιού, παρατήρησε ότι οι μαθήτριές της – έγκυοι – πριμαντόνες που ασκούνταν καθημερινά στην εγκυμοσύνη τους, γεννούσαν παιδιά με το επάνω μέρος του σώματος τους καλά αναπτυγμένο και μια πρόωρη ευφυΐα! Όταν ο πατέρας ήταν μπάσος και τραγουδούσε κατά την εγκυμοσύνη της γυναίκας του, το παιδί γεννιόταν με το κάτω μέρος του σώματός του καλά αναπτυγμένο, ήταν ακούραστο στο περπάτημα και διατηρούσε αυτήν την ικανότητα και στην κατοπινή ζωή του! Η πρωτοπόρος αυτή μουσικός και ερευνήτρια κατέστρωσε τέσσερις μουσικές κλίμακες και απέδειξε ότι η κάθε κλίμακα συνδεόταν μ’ ένα συγκεκριμένο μέρος του ανθρώπινου σώματος.
Η χαμηλή κλίμακα, όπου κινείται η φωνή του μπάσου, συνδέεται με τα πόδια του ανθρώπου και η κάθε νότα της κλίμακας αυτής έχει μια συγκεκριμένη επιρροή στο όλο σύστημα των ποδιών. Οι μεσαίες κλίμακες του τενόρου και της μεσόφωνου συνδέονται με τον κορμό, από την λεκάνη κι όλη την σπονδυλική στήλη. Η κάθε νότα επηρεάζει ένα συγκεκριμένο σπόνδυλο και όργανο του μέσου σώματος. Ενώ η υψηλή κλίμακα, όπου κινείται η φωνή της υψιφώνου, έχει μια σπουδαία διαπλαστική ιδιότητα στον ανθρώπινο εγκέφαλο και στα χέρια!
Ίδρυσε το σωματείο της ψυχοφωνίας και έκανε σπουδαίες επιστημονικές ανακοινώσεις για την επίδραση του ήχου στο σώμα και στην ψυχή του ανθρώπου. Η μέθοδός της κατετέθη στην Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού. Αυτές οι ανακαλύψεις ετέθησαν αμέσως σε εφαρμογή για χάρη των μελλόντων γονέων και των μελλογέννητων! Σε πολλά μαιευτήρια ιδρύθηκαν χορωδίες για μέλλοντες γονείς, όπου άνδρες και γυναίκες τραγουδούσαν σε τετραφωνία, ώστε τα μελλογέννητα να εμποτίζονται μες στο πλούσιο, αρμονικό ηχητικό κύμα και να διαπλάθουν αρμονικά όλα τα όργανα του σώματος και της ψυχής τους!
Η Επιστήμη, αιώνες μετά τον Ορφέα που γαλήνευε με τη μουσική του τα άγρια θηρία και θεράπευε τις ταραγμένες ψυχές των ανθρώπων, ανακάλυψε τη μεγάλη δύναμη των ήχων και της αρμονίας να διαπλάθουν αρμονικά το σώμα και την ψυχή των νέων γενεών!
Μέλλουσες Μητέρες, Μέλλοντες γονείς, τραγουδήστε στο παιδί σας πριν από τη γέννησή του, βάλτε του ωραία μουσική και θα γίνει ευαίσθητος άνθρωπος, θα αγαπάει τη μουσική, την τέχνη και θα έχει αρμονικό σώμα και ειρηνική ψυχή!
Ιωάννα Μαρή, – Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προγεννητικής Αγωγής
