Η ψυχολογία έχει οδηγήσει το ανθρώπινο γένος ένα βήμα μπροστά, γεγονός που μας επέτρεψε να ρίξουμε φως στο μεγάλο μυστήριο του μυαλού και των σκέψεών μας. Λόγω της εξέλιξης που έχει σημειωθεί στην επιστήμη του νου, είμαστε πλέον σε θέση να επιλύσουμε πολλά από τα προβλήματα της ζωής μας και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Δεν βρισκόμαστε πια στο σκοτάδι σχετικά με το αν μπορούμε ή όχι να επηρεάσουμε τις σκέψεις και τη συμπεριφορά. Πειράματα και ευρήματα που αποτελούν ορόσημο επιβεβαιώνουν όλα τα θαύματα του ανθρώπινου μυαλού και τις τεράστιες δυνατότητές του. Και μέσω αυτής της έρευνας και των επιστημονικών ευρημάτων μπορέσαμε να κάνουμε ό,τι έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα. Ακολουθούν τρεις από τις πιο όμορφες μελέτες της ψυχολογίας πάνω στο νου και στη ζωή…
Αυτό που νομίζουμε απέχει πολύ από το τι συμβαίνει πραγματικά στο μυαλό μας αυτή τη στιγμή.
Advertisment
Είμαι εξωστρεφής ή εσωστρεφής;
Ο φημισμένος και λαμπρός ψυχολόγος Carl Jung δημιούργησε το γνωστό σύστημα ελέγχου της προσωπικότητας του ατόμου με τις έννοιες εξωστρέφεια – εσωστρέφεια στη δεκαετία του 1920. Κατά τα τέλη του 1900 προέκυψε μια παρανόηση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης διαιώνισαν τη στερεότυπη πεποίθηση ότι όλοι οι εσωστρεφείς άνθρωποι είναι ντροπαλοί ενώ όλοι οι εξωστρεφείς είναι θορυβώδεις και τους αρέσει να βρίσκονται με πολύ κόσμο. Στη συνέχεια, οι άνθρωποι άρχισαν να κατατάσσουν τον εαυτό τους είτε στη μία είτε στην άλλη ομάδα. Το πρόβλημα με αυτές τις παρανοήσεις είναι ότι όλα τα παραπάνω βασίζονται σε λανθασμένες βασικές αρχές, που δεν έχουν σχέση με το αρχικό σύστημα ταξινόμησης του Carl Jung. Ο Jung ποτέ δεν προέτρεψε κανέναν να αποκαλεί τον εαυτό του μόνο εσωστρεφή ή μόνο εξωστρεφή. Εξάλλου, στην πραγματικότητα ένας άνθρωπος ποτέ δεν μπορεί να είναι μόνο το ένα ή μόνο το άλλο αλλά και αν ήταν θα κατέληγε σε ψυχιατρικό άσυλο. Το 1999, οι νευροεπιστήμονες εξέτασαν τον εγκέφαλο εσωστρεφών και εξωστρεφών ανθρώπων για να ανακαλύψουν τι ακριβώς συμβαίνει πίσω από αυτές τις ταξινομήσεις.
Χρησιμοποίησαν στους ασθενείς τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ scan), ενώ άφησαν το μυαλό τους να σκέφτεται ελεύθερα. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν περίεργο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εσωστρεφείς στην πραγματικότητα παρουσίαζαν μεγαλύτερη νευρική δραστηριότητα στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονταν με τη μάθηση και τη συνείδηση ενώ ο προκινητικός φλοιός διεγείρονταν με ταχύτερο ρυθμό. Αυτό σημαίνει ότι ο Jung είχε δίκιο όταν στην αρχική θεωρία του ισχυριζόταν ότι η προσοχή των εσωστρεφών εστιάζεται προς τα μέσα ενώ των εξωστρεφών προς τα έξω. Επίσης, οι εξωστρεφείς έχουν μικρότερη νευρωνική δραστηριότητα στον εγκέφαλό τους και αυτός είναι ο λόγος που ζητούν εξωτερικές απολαύσεις. Τώρα λοιπόν ξέρετε ότι όλα σχετίζονται με το πόσο ευαίσθητοι είστε στα ερεθίσματα και όχι με το αν είστε ντροπαλοί ή σας αρέσει να συναναστρέφεστε με άλλους ανθρώπους.
Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείτε να κάνετε πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
Όταν βιάζεστε να φτάσετε στη δουλειά το πρωί ή να πάτε τα παιδιά σας στο σχολείο, μπορεί την ίδια στιγμή να οδηγείτε, να πίνετε τον καφέ σας και να κάνετε ερωτήσεις στο παιδί σας σχετικά με το τεστ Ιστορίας που πρόκειται να γράψει. Αυτά φαίνονται σαν ένας καταιγισμός από διάφορες δραστηριότητες που συμβαίνουν ταυτόχρονα και ίσως και να είστε σε θέση να τις φέρετε εις πέρας, όμως είναι γεγονός ότι δεν γίνονται όλα 100%. Δύο νευροεπιστήμονες από το Παρίσι, ο Etienne Koechlin και ο Sylvain Charron του γαλλικού Ινστιτούτου Βιοϊατρικής Έρευνας INSERM, ερεύνησαν τους εγκεφάλους ανθρώπων ενώ προσπαθούσαν να επιτελέσουν ταυτόχρονα πολλές εργασίες. Για την εξέταση χρησιμοποίησαν μαγνητική τομογραφία (MRI). Στο πείραμα κλήθηκαν 16 γυναίκες και 16 άντρες να συμμετάσχουν σε ένα περίπλοκο παιχνίδι ταιριάσματος γραμμάτων. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, οι εθελοντές έπρεπε να υπολογίσουν αν 2 γράμματα εμφανίζονταν με την ίδια σειρά όπως εμφανίζονταν στη λέξη «tablet». Το περίπλοκο ήταν ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσουν κεφαλαία και πεζά γράμματα και στη συνέχεια να τα ταιριάξουν σε όλες τις κεφαλαίες και πεζές λέξεις. Τα αποτελέσματα ήταν συναρπαστικά: οι νευροεπιστήμονες ανακάλυψαν ότι όταν οι εθελοντές είχαν αναλάβει μόνο το παιχνίδι ταιριάσματος γραμμάτων υπήρχε δραστηριότητα και στα 2 τμήματα του εγκεφάλου τους. Μόλις τους ζητήθηκε να κάνουν παράλληλη επεξεργασία, οι εγκέφαλοί τους διαίρεσαν αμέσως τις δραστηριότητες – η αριστερή πλευρά (προμετωπιαίος φλοιός) ανέλαβε την πρώτη εργασία και η δεξιά πλευρά τη δεύτερη. Εν κατακλείδι, οι Γάλλοι νευροεπιστήμονες μας διαβεβαιώνουν ότι όταν κάνουμε παράλληλη επεξεργασία στην πραγματικότητα δεν διπλασιάζουμε την πνευματική μας δραστηριότητα, αλλά αντιθέτως τη διαιρούμε.
Advertisment
Μήπως όταν είστε ευγενικοί με τους άλλους στην πραγματικότητα γίνονται αλλαγές στον εγκέφαλό σας;
Αν έχετε κάνει ποτέ κάτι ευγενικό για κάποιον, π.χ πήγατε έναν φίλο στο σπίτι με το αυτοκίνητό σας ή θυμηθήκατε να φέρετε φαγητό στην αδελφή σας, συνήθως μετά αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί το μυαλό σας καταγράφει μια ανιδιοτελή πράξη ως θετική για την επιβίωσή σας αλλά και για τη συνολική καλή σας κατάσταση; Αυτό συμβαίνει επειδή όταν κάνετε μια πράξη αλτρουισμού ενεργοποιείται το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την κατανόηση των απόψεων και των συναισθημάτων των άλλων. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης στην Ελβετία επιβεβαίωσαν αυτή τη θεωρία στο περιοδικό «Neuron». Ο Ernst Fehr, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, εξηγεί ότι η περιοχή του εγκεφάλου που βρέθηκε επανειλημμένα ότι εμπλέκεται σε δραστηριότητες που απαιτούν την ικανότητα κατανόησης των άλλων είναι η κροταφοβρεγματική σύνδεση. Η ομάδα ερευνητών πραγματοποίησε ένα πείραμα για να στηρίξει αυτή τη θεωρία χρησιμοποιώντας 30 εθελοντές και 2 παιχνίδια. Στα παιχνίδια, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αποφασίσουν πόσα χρήματα θα έδιναν ο ένας στον άλλο. Η μαγνητική τομογραφία έδειξε ότι η κροταφοβρεγματική σύνδεση στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου ήταν απίστευτα μεγάλη. Επίσης, η φαιά ουσία σε αυτή την περιοχή ήταν περισσότερη από ό,τι στον μέσο άνθρωπο. Το συμπέρασμα ήταν ότι όσοι διακατέχονται από αισθήματα φιλαλληλίας έχουν όντως πιο ανεπτυγμένες περιοχές εγκεφάλου και περισσότερη φαιά ουσία σε σχέση με όσους δεν κάνουν ποτέ οποιαδήποτε αλτρουιστική πράξη.
