Παρόλο που μπορεί να φαίνεται καλή ιδέα να συνεργαζόμαστε με άλλα άτομα με σκοπό να θυμόμαστε σημαντικές πληροφορίες, τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό συνήθως δεν συμβαίνει. Η ατομική ανάκληση είναι πιο αποτελεσματική, ενώ η κοινωνική ανάμνηση μειονεκτεί, αναστέλλει τις αναμνήσεις και δημιουργεί εμπόδια. Αλλά τα στοιχεία αυτά προέρχονται κυρίως από «συνεργασίες» με άτομα άγνωστα. Τι συμβαίνει όμως όταν γνωρίζουμε το άλλο άτομο πολύ καλά;
Η Σήλια Χάρις και οι συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο Macquarie αξιολόγησαν πρόσφατα τη νέα τους έρευνα, η οποία είχε προηγουμένως δημοσιοποιηθεί, σχετικά με την κοινωνική ανάμνηση των μακροχρόνια οικείων ζευγαριών. Τα στοιχεία τους έδειξαν ότι για τυπικές εργασίες, όπως η ανάκληση λέξεων από λίστες, τα ζευγάρια που εργάστηκαν μαζί, τα πήγαν το ίδιο καλά όπως και όταν εργάζονταν ατομικά. Αυτό το συμπέρασμα είναι από μόνο του αξιοσημείωτο, αλλά αποτελεί και μια πύλη που οδηγεί σε πιο ενδιαφέρονται ευρήματα.
Advertisment
Σε μια άλλη μελέτη, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι, αν και τα ζευγάρια τα πήγαν χειρότερα στην κοινή ανάκληση διακοπών τους, αυτές οι κοινωνικές συζητήσεις ήταν γεμάτες με καινούριες πληροφορίες και εναλλαγές θέματος που δεν είχαν παραχθεί στις ατομικές συνεδρίες. Αυτό τους ώθησε να απομακρυνθούν από τις δοκιμές για ανακλήσεις αναμνήσεων από καταλόγους λέξεων ή περιστατικών και να εξερευνήσουν σημαντικές πληροφορίες από ποικίλα γεγονότα. Τότε ανακάλυψαν ότι αυτές οι κοινωνικές ανταλλαγές οδηγούσαν σε σαφή οφέλη συνεργατικής μνήμης, η οποία μπορούσε να πάρει τρεις μορφές:
«Νέες πληροφορίες», όπως η ανάκληση του τίτλου μιας ταινίας, χάρη σε μια αλυσίδα αλληλοπροτροπών ανάμεσα στα δύο μέρη
Πλουσιότερες και πιο ζωντανές περιγραφές γεγονότων, συμπεριλαμβανομένων αισθητηριακών πληροφοριών
Πληροφορίες για τα δύο άτομα κάτω από μια καινούρια οπτική
Οι διαφορές μεταξύ των ζευγαριών ήταν ζωτικής σημασίας. Όσοι δόμησαν την προσέγγισή τους μαζί και ήταν περισσότερο διατεθειμένοι να επωφεληθούν ο ένας από τον άλλο, τα πήγαν καλύτερα από εκείνους που ήταν περισσότερο παθητικοί ή κριτικοί. Τα σημαντικά περιστατικά ανακαλούνταν καλύτερα από τα ζευγάρια που είχαν μεγαλύτερη οικειότητα μεταξύ τους.
Advertisment
Οι συγγραφείς τονίζουν ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας τείνουν να αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες της μνήμης με αυτοβιογραφικές πληροφορίες, αντί για αφαιρετικά στοιχεία. Εκεί είναι και το σημείο όπου επωφελήθηκαν τα ζευγάρια από τις κοινές αναμνήσεις, όπως αποδεικνύεται από τις επιδόσεις τους στις περιπτώσεις ανάκλησης γεγονότων με λεπτομέρεια και στα αυθορμήτως πρωτοαναφερθέντα περιστατικά. Είναι πιθανό, καθώς μεγαλώνουμε, να αντισταθμίζουμε την αναξιοπιστία των δικών μας συστημάτων, αντλώντας υποστήριξη από έναν αξιόπιστο συνεργάτη. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί όταν ένα άτομο μεγαλύτερης ηλικίας βιώνει μια πτώση στη γνωστική λειτουργία, σύντομα ακολουθείται από τον σύντροφό του. Τα συστήματα της μνήμης μας είναι περισσότερο «κοινόχρηστα» από ό,τι αντιλαμβανόμαστε.
