Γράφει ο Υπάτιος Βαρελάς, ειδικός και δάσκαλος του EFT
Φόβοι και φοβίες. Κρίσεις πανικού. Ξεσπάσματα οργής. Παρατεταμένη και επίμονη θλίψη. Έντονο άγχος. Επίμονη δυσθυμία. Έντονη ανησυχία. Μεγάλη απογοήτευση. Ψυχικός πόνος. Ταχυκαρδία. Πονοκέφαλος. Νευρικός στομαχόπονος. Πόνος στη μέση και στην πλάτη. Δυσκοιλιότητα. Αϋπνία. Αδυναμία να διαχειριστείς συναισθηματικά μία κατάσταση. Και πολλά άλλα, συναισθηματικά και ψυχοσωματικά…
Advertisment
Αν δεν έχεις κάτι από αυτά, και μόνο που τα διαβάζεις ίσως σου έρχεται δυσφορία. Αν έχεις, ιδίως μάλιστα αν έχεις προσπαθήσει να απαλλαγείς και δεν τα κατάφερες, γνωρίζεις τι σημαίνει να εμποδίζει ή να κατευθύνει τη ζωή σου ο συναισθηματικός εγκέφαλός σου, να υποφέρεις από τα επώδυνα ή τοξικά συναισθήματα που διεγείρει.
Μπορεί και να προσπάθησες να ξεπεράσεις το πρόβλημα με την υποστήριξη φίλων ή θεραπευτών, με τη δύναμη της θέλησης, με θετικές σκέψεις, ακόμα και με φάρμακα. Και ίσως κάτι κατάφερες έτσι, αλλά φαίνεται να μην έχει λυθεί το πρόβλημα, ή ενώ φαινόταν ότι λύθηκε, επανέρχεται!
Στην πορεία του χρόνου, ιδίως μάλιστα τους τελευταίους δύο αιώνες, έχουμε βάλει το λογικό εγκέφαλο στη θέση του κυβερνήτη της ζωής μας, πιστεύοντας ότι έχει την απόλυτη δύναμη να ελέγχει ακόμα και τα συναισθήματα και το σώμα μας. Είναι σα να πιστεύουμε ότι ένας ψύλλος (ο λογικός νους) μπορεί να ελέγχει πάντα και με επιτυχία έναν ελέφαντα (το ασυνείδητο, που περιλαμβάνει και το σώμα μας)!
Ο εγκέφαλός μας είναι σχεδιασμένος έτσι ώστε τα δυσάρεστα ή «αρνητικά» συναισθήματα να έχουν μεγάλη ταχύτητα διέγερσης, αφού στοχεύουν στην επιβίωσή μας (ή τουλάχιστον στόχευαν, μέχρι και πριν μερικές χιλιάδες χρόνια που οι πρόγονοί μας αντιμετώπιζαν καθημερινές προκλήσεις επιβίωσης).
Advertisment
Ευτυχώς υπάρχει και ο λογικός εγκέφαλος (κυρίως ο προμετωπιαίος φλοιός), που υποτίθεται ότι μπορεί να σταματήσει την εκδήλωσή τους όταν είναι «περιττά», όμως άλλες φορές τα καταφέρνει μια χαρά, άλλες φορές απλώς τα καταστέλλει (οπότε σωματοποιούνται), και άλλες φορές απλώς συνθλίβεται από αυτά, όταν παθαίνουμε «συναισθηματική πειρατεία» (όπως το ονομάζει ο Daniel Goleman, ψυχολόγος και εφευρέτης του όρου «συναισθηματική νοημοσύνη»).
Ακόμα και προσπάθειες να «ενισχύσουμε» το κέντρο ελέγχου, το λογικό εγκέφαλο, ώστε να αναχαιτίζει τα ανεπιθύμητα συναισθήματα, με ψυχαναλύσεις, ψυχοθεραπείες, κ.λπ. συχνά έχουν προσωρινό ή φτωχό αποτέλεσμα, και αυτό είναι φυσικό αφού προσπαθούν να δυναμώσουν τον ψύλλο και παραβλέπουν τον ελέφαντα. Και όταν ο ελέφαντας υποφέρει, φοβάται ή πονάει πολύ, ο ψύλλος δυσκολεύεται πολύ να τον ηρεμήσει…
Μήπως άραγε υπάρχει ένας διαφορετικός δρόμος για να διώξουμε τα άσχημα συναισθήματα ή, ακόμα καλύτερα, να τα «σβήσουμε» στην πηγή τους, ώστε να μην χρειάζεται να τα ελέγχουμε και να τα καταπνίγουμε ξανά και ξανά;
Τι είναι το EFT;
Το EFT (Emotional Freedom Techniques), ή Τεχνικές Συναισθηματικής Απελευθέρωσης (βλ. www.eft.gr) είναι πρωτοποριακές τεχνικές για την άμεση ανακούφιση ή και πλήρη επίλυση προβλημάτων συναισθηματικής προέλευσης ή υφής, όπως:
• Συναισθηματικές εντάσεις οποιασδήποτε μορφής και έντασης όπως οργή, θλίψη, φόβος, φοβία, πανικός, κ.λπ.
• Ψυχοσωματικά προβλήματα όπως πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, εντάσεις και χρόνιοι πόνοι στους μύες, ταχυπαλμίες, άσθμα, κ.λπ.
• Αρνητικές/περιοριστικές πεποιθήσεις που προέρχονται από τα βιώματα της ζωής και επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας, τις σκέψεις μας, τις προσπάθειές μας, ακόμα και την ευτυχία μας.
Το EFT χρησιμοποιείται από:
• Οποιονδήποτε θέλει να ξεπεράσει κάποιο προσωπικό του πρόβλημα (αυτοβοήθεια και αυτοθεραπεία) ή θέλει να βοηθήσει κάποιον δικό του άνθρωπο να ανακουφιστεί.
• Επαγγελματίες, για τη θεραπεία, υποβοήθηση και υποστήριξη ανθρώπων με τέτοια προβλήματα. Για παράδειγμα ψυχοθεραπευτές, ψυχίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί σύμβουλοι ψυχικής υγείας, εναλλακτικοί θεραπευτές, προπονητές, προσωπικοί καθοδηγητές/σύμβουλοι (coaches), εκπαιδευτικοί κ.ά.
Το EFT επικεντρώνεται στις συναισθηματικές συνιστώσες των προβλημάτων, αποφορτίζοντας, «σβήνοντας» τα αρνητικά συναισθήματα που διεγείρονται στο συναισθηματικό εγκέφαλο (αμυγδαλή κ.λπ.), όταν εικόνες, ήχοι, αισθήσεις, σκέψεις του παρόντος ενεργοποιούν συναισθηματικές αντιδράσεις με βάση κυρίως τα δυσάρεστα, επώδυνα ή και τραυματικά βιώματα του παρελθόντος μας.
Πώς λειτουργεί το EFT;
Η αποφόρτιση γίνεται με «επέμβαση» στο ενεργειακό σύστημα του ανθρώπου, το σύστημα των ενεργειακών καναλιών που διατρέχουν το σώμα (και που χρησιμοποιούν πολλές πρακτικές υγείας και θεραπείας της Ανατολής όπως ο βελονισμός). Εδώ υπάρχει η θεωρία ότι διαταράξεις στην ομαλή ροή της ενέργειας (εξαιτίας π.χ. των βιωμάτων μας) ενεργοποιούνται και οδηγούν στην εκδήλωση δυσάρεστων ή και επώδυνων συναισθημάτων ή αισθήσεων στο σώμα, συχνά μάλιστα πολύ έντονων όπως ναυτία, πονοκέφαλος, ταχυκαρδία, αναπνευστική δυσκολία, κ.λπ.
Η «επέμβαση» με το EFT συνίσταται σε ανώδυνα, απαλά κτυπήματα με τα δάκτυλα σε συγκεκριμένα σημεία διέγερσης των ενεργειακών καναλιών του σώματος, με ταυτόχρονη εστίαση σε αυτό που ενεργοποιεί τη διατάραξη, για να επαναφέρει γρήγορα τη φυσιολογική ροή της ενέργειας.
Αυτό, παράλληλα, λειτουργεί ως «ηρεμιστικό» στο συναισθηματικό εγκέφαλο και επιπλέον, αν γίνει σωστά, αφήνει μόνιμο αποτέλεσμα σε αυτόν! Έτσι, μειώνονται δραματικά ή και εξαφανίζονται πλήρως τα συμπτώματα των συναισθημάτων, όχι μόνο στην αντίληψη (στον «ψύλλο»), αλλά και στη σωματική τους εκδήλωση (στον «ελέφαντα»). Έτσι, καταργείται η ανάγκη ελέγχου και καταστολής από το λογικό εγκέφαλο, που μπορεί να ασχολείται πλέον πιο εύκολα με τα υπόλοιπα «καθήκοντά» του…
Πέρα από την ίδια την επέμβαση με τα κτυπηματάκια, τη βασική τεχνική του, το EFT περιλαμβάνει και τεχνικές για τον εντοπισμό και την ανάδυση πτυχών (συναισθηματικών κομματιών) του προβλήματος, την απομόνωση και εστίαση σε συναισθήματα και σωματικές αισθήσεις, τον ενδελεχή έλεγχο και επιβεβαίωση του αποτελέσματος της επέμβασης, την αποφόρτιση χωρίς άμεση συσχέτιση, κ.ά.
Γιατί το EFT υπερτερεί στην απαλλαγή από αρνητικά συναισθήματα;
Πολλές τεχνικές αυτοβοήθειας και θεραπείας στηρίζονται σε αλλαγές στο συνειδητό και στο υποσυνείδητο νου, ώστε να ενισχυθεί ο λογικός εγκέφαλος για να ελέγχει καλύτερα τα ανεπιθύμητα συναισθήματα μετά τη διέγερσή τους στο συναισθηματικό εγκέφαλο (που πάντα είναι πιο γρήγορος, όπως έχει αποδείξει η νευροεπιστήμη). Για παράδειγμα η τροποποίηση της σκέψης, οι θετικές σκέψεις, η «δύναμη της θέλησης», η γνωσιακή θεραπεία, η ψυχανάλυση, η ύπνωση, πολλές τεχνικές του NLP, κ.ά.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του EFT, στην παραδοσιακή του μορφή (γιατί υπάρχουν και πολλές παραλλαγές αμφίβολης αποτελεσματικότητας), είναι ότι επιδρά στο συναισθηματικό εγκέφαλο, εκεί όπου διεγείρονται τα ανεπιθύμητα συναισθήματα, και όχι στο λογικό εγκέφαλο που είναι το κέντρο αντίληψης και ελέγχου αυτών. Για αυτό και οδηγεί σε εσωτερική αρμονία και μείωση του στρες, αφού μειώνεται η προσπάθεια του λογικού να ελέγξει το θυμικό.
Για το λόγο αυτό επίσης «συχνά έχει αποτελέσματα εκεί που τα άλλα αποτυγχάνουν», όπως λέει ο δημιουργός του Gary Craig. Μετά από δέκα χρόνια επαγγελματικής εφαρμογής και διδασκαλίας του EFT στην Ελλάδα, αυτή ακριβώς είναι και η προσωπική μου πείρα και αίσθηση.
Ακόμα και εκεί όπου τεχνικές ενίσχυσης του λογικού εγκεφάλου, ελέγχου των συναισθημάτων ή «αποστασιοποίησης» φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα, με το EFT μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα πιο γρήγορα, πιο εύκολα, πιο μόνιμα και πιο ωφέλιμα για την υγεία (και χωρίς καταπίεση ή απώθηση συναισθημάτων, που θα οδηγούσε σε σωματοποίηση), εφόσον γίνεται σωστά. Και είναι δυνατός ακόμα και ο συνδυασμός του EFT με παραδοσιακές μεθόδους και σχολές ψυχοθεραπείας (π.χ. γνωσιακή, προσωποκεντρική, ψυχανάλυση) αλλά και εναλλακτικές θεραπείες (π.χ. ομοιοπαθητική).
Το EFT μπορεί να το εφαρμόσει κάποιος μόνος του (καλύτερα μετά από εκπαίδευση και όχι απλά με τις αποσπασματικές πληροφορίες που υπάρχουν στο Διαδίκτυο ή σε κάποια βιβλία) ή με καθοδήγηση (σε μία συνεδρία). Σε σοβαρές ή δύσκολες περιπτώσεις, όπως και σε περιπτώσεις ψυχοπαθολογίας (π.χ. διαταραχές συναισθηματικής φύσης, όπως χρόνιο γενικευμένο άγχος, έντονες ή πολλαπλές φοβίες, κ.λπ.) καλό είναι να εφαρμόζεται από κατάλληλα εκπαιδευμένο και έμπειρο ειδικό.
- Τα πιο ύπουλα εμπόδια στη ζωή τα «βάζουμε» εμείς και είναι… οι συνήθειές μας! - 19 Μαρτίου 2023
- Να αποχωρείς με χάρη και χαρά και να κοιτάς μπροστά… - 17 Μαΐου 2022
- Τι κάνεις; Πώς είσαι; Καλά; Ή μήπως όχι; - 12 Νοεμβρίου 2021
