Είναι εδώ και δεκαετίες γνωστό από την ανθρωπιστική ψυχολογία, ότι η αίσθηση αυτοπραγμάτωσης των ατόμων έχει καθοριστική σημασία στην ποιότητα της ζωής τους. Η ανάγκη της δημιουργίας, της έκφρασης του εαυτού με προσωπική ιδιαιτερότητα και αυθεντικότητα, συγκαταλέγεται στις βασικές ανθρώπινες ανάγκες.
Πολλές φορές, ωστόσο, δυσκολευόμαστε να διοχετεύσουμε τη δημιουργικότητά μας είτε επειδή δεν βρίσκουμε δραστηριότητες που να μας ταιριάζουν ή να μας ικανοποιούν, είτε επειδή θεωρούμε πως οι συνθήκες της ζωής μας δε μας το επιτρέπουν.
Advertisment
Για να αξιολογήσει κάποιος αν νιώθει αυτό που εννοούμε όταν λέμε “αυτοπραγμάτωση”, αρκεί να εκτιμήσει αν βιώνει στην καθημερινότητά του “ψυχολογική ροή”. Πρόκειται για έναν όρο του κλάδου της θετικής ψυχολογίας, που περιγράφει τη συνθήκη που βιώνουν τα άτομα όταν ασχολούνται με μία ευχάριστη σε αυτά δραστηριότητα και την περιγράφουν ως μία κατάσταση στην οποία νιώθουν απόλυτα απορροφημένοι από το έργο που εκτελούν.
Στην κατάσταση αυτή ενώ το άτομο βρίσκεται απόλυτα στο “εδώ και τώρα” (ή με άλλα λόγια είναι γειωμένο) και έχει πλήρως την αίσθηση αυτού που συμβαίνει, πάραυτα χάνει την αίσθηση του χώρου και του χρόνου, δεν αισθάνεται κόπωση και τίποτα δεν αποσπά την προσοχή του από το εκτελούμενο έργο. Πρόκειται για ένα συνηθισμένο βίωμα σε καλλιτέχνες και αθλητές, αλλά αφορά όλους μας, αφού όλοι έχουμε κατά καιρούς αισθανθεί “ροή” σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό.
Η εμπειρία αυτή συμβαίνει όταν τα άτομα λειτουργούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους και μπορεί να γίνει αντιληπτή όταν νιώσουν ότι αξιοποιούν τις δυνατότητές τους περισσότερο από ότι στο παρελθόν. Έτσι προκύπτει μια πληθώρα θετικών συναισθημάτων, που προσδίδουν στα άτομα ενέργεια, ικανοποίηση, αίσθηση σκοπού και αυτοπραγμάτωσης.
Advertisment
Ο Csikszentmihalyi (1990) αναφέρει πως στη συνέχεια τα άτομα επιδιώκουν να εμπλέκονται στην ίδια δραστηριότητα ακριβώς για να νιώσουν την απόλαυση που τους προσφέρει μέσω των θετικών συναισθημάτων που αποκομίζουν και χωρίς την προοπτική μελλοντικής ανταμοιβής, αφού από μόνο του αυτό το βίωμα δημιουργεί την αίσθηση πληρότητας.
Επομένως, πρόκειται για μία συνθήκη που δημιουργεί θετικότητα στην καθημερινότητα, απόλαυση της ζωής και αίσθηση αυτοπραγμάτωσης στο “εδώ και τώρα”, άρα και αίσθηση ελέγχου της ζωής μας, αφού η ευτυχία βιώνεται στο παρόν και εσωτερικά. Είναι μια συνθήκη ζωής που αξίζουμε όλοι και με αφορμή τον νέο χρόνο ίσως οφείλουμε στον εαυτό μας να επαναξιολογήσουμε τις συνθήκες της καθημερινότητάς μας, την εργασία, τις καθημερινές δραστηριότητες και τις σχέσεις μας και να δώσουμε την ευκαιρία στις ζωές μας να κυλάνε με θετική “ροή” σε ένα αυθεντικό ταξίδι αυτοπραγμάτωσης!
Καλή χρονιά!
Αναστασία Καστραντά, – Ψυχολόγος Msc-Ειδίκευση στη θεραπεία Gestalt
