Απόσπασμα από το βιβλίο για τον Αλμπέρ Καμύ, Επιλογή από το έργο του, μετάφραση Ελένη Ποταμιάνου, επιμέλεια σειράς Ν. Μ. Σκουτερόπουλος, εκδ. Στιγμή.
Ο καθένας για να δικαιωθεί επικαλείται το έγκλημα του άλλου. Κυριαρχεί δηλαδή, ο νόμος του αίματος, έτσι ώστε το μόνο που απομένει στον διανοούμενο είναι να πάρει και αυτός στα χέρια του τα όπλα.
Advertisment
Όταν στη βία απαντάς με βία, και μέσα σ’ ένα τέτοιο παραλήρημα καταργείται η γλώσσα της λογικής, ο ρόλος των διανοουμένων δεν μπορεί να είναι εκ του μακρόθεν, όπως το τονίζουμε καθημερινά, να δικαιολογεί τη μία από τις δύο πλευρές και να καταδικάζει την άλλη, πράγμα που έχει διπλό αντίκτυπο, να εξοργίζει μέχρις εσχάτων τον καταδικασμένο τρομοκράτη και να ωθεί σε περισσότερη βία τον εξιλεωμένο τρομοκράτη.
Αν δεν ενωθούν οι ίδιοι οι αγωνιστές, ο ρόλος τους πρέπει να είναι η δουλειά προς την κατεύθυνση του κατευνασμού, έτσι ώστε να ξαναδωθούν στη λογική οι ευκαιρίες της.
Μηδενιστής δεν είναι αυτός που δεν πιστεύει σε τίποτα, αλλά εκείνος που δεν πιστεύει στον εαυτό του. Πολιτική της ισχύος σημαίνει προετοιμασία για πόλεμο. Η προετοιμασία για τον πόλεμο και ακόμη περισσότερο ο ίδιος ο πόλεμος κάνουν ανήμπορη την απελευθέρωση της κοινωνίας.
Advertisment
Μιλώ για ειρήνη. Αυτό σχετίζεται με τη δική μου αισιοδοξία. Κάτι πρέπει να γίνει γι’ αυτήν. Και είναι δύσκολο. Εκεί εντοπίζεται η απαισιοδοξία μου. Έτσι κι αλλιώς, μόνο στα παγκόσμια κινήματα ειρήνης προσχωρώ σήμερα. Σε αυτά βρίσκονται οι πραγματικοί οι ρεαλιστές. Και είμαι μαζί τους.
Το δίκαιο δεν νοείται χωρίς το δικαίωμα, και δεν νοείται δικαίωμα χωρίς την ελευθερία στην έκφραση. Αυτό το δίκαιο, για το οποίο πεθαίνουν ή θανατώνονται οι άνθρωποι, το διακηρύσσουμε σήμερα με τόσο ηχηρό τρόπο ακριβώς επειδή μια χούφτα ελεύθερων πνευμάτων κατέκτησε διαμέσου της ιστορίας, το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης.
Απολογούμαι εδώ εκ μέρους εκείνων τους οποίους αποκαλούν περιφρονητικά διανοούμενους. Ο μακρύς διάλογος ανάμεσα στους ανθρώπους μόλις σταμάτησε. Και φυσικά κάποιον που δεν μπορούμε να τον αντιληφθούμε ως παρουσία, τον φοβόμαστε.
Ισχυρίζεστε ότι για να πάψει να υπάρχει πόλεμος, πρέπει να εξαλειφθεί ο καπιταλισμός. Είμαι μαζί σας. Ωστόσο, για να εξαλειφθεί ο καπιταλισμός, πρέπει να τον πολεμήσετε. Αυτό είναι το παράλογο, και συνεχίζω να σκέπτομαι ότι δεν πολεμάς το κακό με το χειρότερο αλλά με το λιγότερο κακό.
Ο τεχνολογικός πολιτισμός φτάνει στα όρια της κτηνωδίας. Τι θα επιλέξουμε για το προσεχές μέλλον; Την ομαδική αυτοκτονία, ή τη σωστή χρήση των επιστημονικών ερευνών; Εδώ και έναν αιώνα περίπου, ζούμε σε μια κοινωνία, που δεν είναι καν κοινωνία του χρήματος, αλλά κοινωνία των αφηρημένων συμβόλων του χρήματος.
