Όταν οι «καλλιτέχνες» της παλαιολιθικής εποχής ζωγράφιζαν στα τοιχώματα του σπηλαίου Σοβέ στη Νότια Γαλλία, προτιμούσαν να αποτυπώνουν τις μορφές μεγάλων και εντυπωσιακών ζώων, όπως είναι τα άλογα. Τα φυτά δεν ήταν παρά το φυσικό περιβάλλον των πλασμάτων αυτών και δεν αποτελούσαν σε καμιά περίπτωση πηγή ενδιαφέροντος.
Σήμερα, μπορεί η επιστήμη της βοτανολογίας να εξετάζει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τον θαυμαστό κόσμο των φυτών, όμως η πλειοψηφία των ανθρώπων συνεχίζει να θεωρεί τα φυτά όμορφα μα παθητικά, απαραίτητα μα ανόητα. Τις συγκεκριμένες αντιλήψεις όμως έρχεται να ανατρέψει το βιβλίο του Βρετανού συγγραφέα Richard Mabey «Cabaret of Plants: Forty Thousand Years of Plant Life and the Human Imagination» (Καμπαρέ των Φυτών: Σαράντα Χιλιάδες Χρόνια Χλωρίδας και η Ανθρώπινη Φαντασία).
Advertisment
Σε συνέντευξη που έδωσε ο ίδιος στο National Geographic, εξηγεί ότι τα φυτά έχουν κατά καιρούς αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλά έργα τέχνης και μυθιστορήματα. Πολλά από αυτά μάλιστα δεν είναι μονάχα όμορφα, αλλά έξυπνα και επικοινωνιακά.
Διαβάστε: Τα φυτά «αντιδρούν» όπως τα ζώα όταν βρίσκονται υπό πίεση
«Μπορούν να μεγαλώσουν ακόμα και εάν το 90% του κορμού τους έχει φαγωθεί. Μπορούν να κάνουν σεξ εξ αποστάσεως και να επικοινωνούν με 20 περισσότερες αισθήσεις από ένα ζώο. Πρόκειται για ρεαλιστικά επιχειρήματα. Όμως πιστεύω ότι έχουν αξία απλώς επειδή υπάρχουν. Τείνουμε να κρίνουμε τα φυτά όχι ως αυτόνομους οργανισμούς, αλλά με βάση τη χρησιμότητά τους σε εμάς. Όμως είναι υπέροχα με τον δικό τους τρόπο και αξίζουν το ίδιο ηθικό στάτους με τα ζώα», εξηγεί ο Mabey.
Advertisment
Διαβάστε: Το εκπληκτικό φαινόμενο των φυτών που τραγουδούν
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα φυτά έχουν νοημοσύνη. Μπορεί τα καρότα να μην κλαίνε όταν τα ξεριζώνουν, όπως πίστευαν πολλοί την δεκαετία του 1970, όμως πολλά φυτά έχουν αναπτύξει πολύπλοκους μηχανισμούς που φανερώνουν κάποιο είδος νοημοσύνης. Η Monica Gagliano, επιστήμονας που ασχολείται με τη φυσιολογία των φυτών, είχε ανακαλύψει επί παραδείγματι ότι πολλά φυτά έχουν μνήμη μεγαλύτερη από πολλών ζώων και μαθαίνουν να ανταποκρίνονται στα ερεθίσματα που λαμβάνουν από το περιβάλλον.
Διαβάστε: Η μαγική – πολύπλοκη ζωή των δέντρων
Η Gagliano, η οποία αυτοαποκαλείται «νευροβιολόγος των φυτών», είχε διεξάγει ένα πείραμα με το αποκαλούμενο «ευαίσθητο φυτό», τη μιμόζα. Η ίδια είχε φυτέψει σε γλάστρες μιμόζες, τις οποίες έγειρε με τα χέρια της προς το έδαφος. Παρόλο που η συγκεκριμένη κίνηση δεν ήταν επικίνδυνη για τα φυτά, οι μιμόζες ξαφνιάστηκαν και έκλεισαν τα φύλλα τους. Όταν η Gagliano τα έγειρε ξανά προς το έδαφος, λιγότερα φυτά έκλεισαν το φύλλωμά τους. Μετά από μια σειρά τέτοιες ενέργειες, όλα τα φυτά έμαθαν πως η συγκεκριμένη κίνηση δεν συνιστά απειλή και σταμάτησαν να αντιδρούν κλείνοντας τα φύλλα τους.
Διαβάστε: Τα φυτά είναι έξυπνα
Οι μιμόζες όχι μόνο είχαν εκπαιδευτεί στο να μην αντιδρούν στο λύγισμα, αλλά κατάφεραν να κρατήσουν στη μνήμη τους την συγκεκριμένη πληροφορία -ότι η συγκεκριμένη κίνηση δεν συνιστά απειλή- για μήνες. Μάλιστα, τα φυτά ήταν ικανά να διαχωρίζουν τα διαφορετικά αγγίγματα, αντιδρώντας με φόβο όταν κάποιος τα γράπωνε με τη χούφτα του.
Διαβάστε: Τα φυτά έχουν τις ίδιες αισθήσεις με εμάς: Έχουν όσφρηση, αφή, όραση, ακοή και γεύση…
Σύμφωνα με τον Mabey, τα φυτά εκτός από έξυπνα είναι και επικοινωνιακά. Μπορεί να τα βλέπουμε να στέκονται ακίνητα και σιωπηλά, όμως κάτω από το έδαφος λαμβάνουν χώρα… μεγάλες συζητήσεις. Επί παραδείγματι, τα δέντρα που βρίσκονται σε μεγάλα δάση τείνουν να προειδοποιούν το ένα το άλλο για επικείμενες απειλές, ενώ μεταφέρουν και θρεπτικά συστατικά στα αδύναμα δέντρα.
