Άρθρο του ιατρού & ομοιοπαθητικού Δρ Larry Malerba
Η Ομοιοπαθητική αποτελεί αγκάθι για τις φαρμακοβιομηχανίες διότι τα φάρμακά της είναι εγκεκριμένα από τον Οργανισμό Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων των ΗΠΑ (FDA), είναι ασφαλή, φθηνά και δεν κατοχυρώνονται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
Advertisment
Τώρα που η προθεσμία δημόσιου σχολιασμού στον Οργανισμό Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων των ΗΠΑ (FDA) και την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) πλησιάζει επισήμως στο τέλος της, οι υποστηρικτές της Ομοιοπαθητικής περιμένουν να δουν τι μέτρα θα ληφθούν – αν ληφθούν – για την περαιτέρω ρύθμιση της κυκλοφορίας των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Υπό το φως των εξελίξεων αυτών αλλά και άλλων πρόσφατων γεγονότων, ορισμένοι πιστεύουν ότι υπάρχει μια οργανωμένη προσπάθεια δυσφήμισης αυτής της αξιοσέβαστης ιατρικής τέχνης και επιστήμης.
Η Ομοιοπαθητική αποτελεί ένα ολιστικό σύστημα θεραπείας 200 ετών με αξιοσημείωτο ρεκόρ ασφαλείας και τη φήμη παροχής εξαιρετικών αποτελεσμάτων. Περιλαμβάνει μικρές δόσεις φυσικών ουσιών, οι οποίες καθορίζονται σύμφωνα με τον νόμο των ομοίων: η θεραπεία επιλέγεται με βάση την ικανότητα ενός ομοιοπαθητικού φαρμάκου να μιμηθεί τα συμπτώματα των ασθενών. Ωστόσο, οι ενέργειες των FDA και FTC στις ΗΠΑ μαζί με άλλες παρόμοιες εξελίξεις στη Βρετανία, την Αυστραλία και τον Καναδά κάνουν τους υποστηρικτές της Ομοιοπαθητικής να αναρωτιούνται.
Παρά το γεγονός ότι η Ομοιοπαθητική αποτελεί μέρος της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας της Βρετανίας (NHS) από το 1948, οι πρόσφατες πιέσεις από αντιομοιοπαθητικούς ακτιβιστές οδήγησαν στην απόφαση του Τμήματος Υγείας να επανεξετάσει τη χρηματοδότηση της NHS στην Ομοιοπαθητική.
Advertisment
Ο David Fitton, Βρετανός ομοιοπαθητικός γιατρός, σημειώνει το εξής: «Η Ομοιοπαθητική είναι σεβαστή σε αρκετά μεγάλο βαθμό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και ενσωματωμένη σε επίπεδο συμβουλευτικής, αλλά για κάποιον λόγο στη Βρετανία υπάρχει μια ισχυρή αντιομοιοπαθητική στάση που μοιάζει σχεδόν με εκστρατεία». (1)
Εν τω μεταξύ στον Καναδά, οι προσπάθειες ενός καθηγητή από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο για τη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την ομοιοπαθητική θεραπεία παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας συνάντησαν επίσης αντίσταση. Μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον γνωστό ακτιβιστή που μάχεται την ολιστική ιατρική Joe Schwarcz από το Πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ απέστειλε επιστολή στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο ρωτώντας για ποιό λόγο θα ενέκρινε μια μελέτη που βασίζεται σε μια μέθοδο θεραπείας όπως η Ομοιοπαθητική.
Στην απάντηση από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο αναφέρονταν τα παρακάτω: «Αυστηρές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στα συγκεκριμένα προϊόντα και θεραπείες συμπεριλαμβανομένων των ερευνών που διεξήχθησαν από την καθηγήτρια Boon αλλά και το Κέντρο Ολιστικής Ιατρικής βοήθησαν τους ασθενείς και τους φροντιστές τους να κάνουν συνειδητές επιλογές θεραπείας». (2) Συμπτωματικά – ή ίσως όχι – μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (NHMRC) στην Αυστραλία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχουν ασθένειες για τις οποίες να διαθέτουμε αξιόπιστα στοιχεία ότι η Ομοιοπαθητική έχει αποτελέσματα».
Αυτή η μάλλον γενικευμένη και εκπληκτικά τολμηρή καταδίκη της Ομοιοπαθητικής ήρθε σε αντίθεση με μια προηγούμενη ανάλυση που χρηματοδοτήθηκε από την ελβετική κυβέρνηση και που κατέληξε στο αντίθετο συμπέρασμα. Η μελέτη αυτή δικαίωσε την Ομοιοπαθητική χαρακτηρίζοντάς την αποτελεσματική, ασφαλή και οικονομικά συμφέρουσα. Πρότεινε μάλιστα να συμπεριληφθεί στο εθνικό πρόγραμμα υγείας της Ελβετίας.
Η Αμερικανική Ένωση Ομοιοπαθητικών Φαρμακοποιών (AAHP) απάντησε στην αυστραλιανή αναθεώρηση: «Η AAHP θεωρεί ότι αυτό το συμπέρασμα αποτελεί μια καθολική και αβάσιμη γενίκευση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων όλων των ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Αυτή η υπερβολική ανακοίνωση αποτελεί κακό σύμβουλο για τους ασθενείς και τα συστήματα υγείας σε όλο τον κόσμο». (3)
Μια κριτική της μελέτης από το Ινστιτούτο Ερευνών Ομοιοπαθητικής της Αυστραλίας επεσήμανε τα εξής: «…υπάρχουν σημαντικά μειονεκτήματα στον τρόπο που το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (NHMRC) ανέλυσε τις αποδείξεις που αφορούσαν την Ομοιοπαθητική. Αυτό εγείρει ερωτήματα…που οδηγούν σε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία αυτού του κυβερνητικού φορέα». (4)
Οι υποστηρικτές της Ομοιοπαθητικής είναι εξοικειωμένοι με τα συνήθη επιχειρήματα των αντιομοιοπαθητικών που τους αρέσει να αυτοαποκαλούνται «σκεπτικιστές». Επιμένουν ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν την Ομοιοπαθητική κι επαναλαμβάνουν αυτόν τον αβάσιμο ισχυρισμό παρά τα αυξανόμενα στοιχεία για το αντίθετο.
Προσφάτως αποκαλύφθηκε ότι η Sense About Science, μια γνωστή σκεπτικιστική οργάνωση η οποία κάνει εκστρατείες κατά της Ομοιοπαθητικής στη Βρετανία, σύμφωνα με πληροφορίες έλαβε κάποιο χρηματικό πόσο από την Coca-Cola για να παραπληροφορήσει το καταναλωτικό κοινό υποβαθμίζοντας τους κινδύνους των ζαχαρούχων ποτών. Η υπεύθυνη Επιστήμης και Υγείας της Coca-Cola έχασε αμέσως τη θέση της αφότου το ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press έβγαλε στο φως την απάτη. (5)
Η δρ Iris Bell είναι απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και διευθύντρια ερευνών του Προγράμματος Ολιστικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αριζόνα κι έχει δημοσιεύσει πάνω από 100 άρθρα κατόπιν ομότιμης αξιολόγησης. Σε απάντηση των ισχυρισμών των επικριτών που θεωρούν ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν την Ομοιοπαθητική, η δρ Bell σημειώνει ότι οι εν λόγω ισχυρισμοί…
«…βασίζονται σε ένα μικρό ποσοστό μετα-αναλύσεων της Ομοιοπαθητικής που περιέχουν μεθοδολογικά σφάλματα κι έχουν υποστεί αυστηρή κριτική ενώ αγνοούν συγκεκριμένα έγκριτα επιστημονικά στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί από πλήθος ανεξάρτητων εργαστηρίων και δείχνουν ότι τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι βιολογικά ενεργά στη γονιδιακή έκφραση, τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και τη βιολογική σηματοδότηση. Επίσης, αγνοούν τα δεδομένα από διάφορες μελέτες που δείχνουν ότι τα ομοιοπαθητικά φάρμακα έχουν ευεργετικά αποτελέσματα σε μεμονωμένους ασθενείς και σε ζώα. Tα αποτελέσματα αυτά διαφέρουν από τις επιδράσεις του εικονικού φαρμάκου».
Ο ψυχίατρος και ομοιοπαθητικός Bernardo Merizalde αναφέρει ότι οι σκεπτικιστές κάνουν λάθος: «Ο ισχυρισμός ότι δεν υπάρχουν στοιχεία δεν ισχύει. Διακόσια χρόνια ιστορίας και χιλιάδες επαγγελματίες αποτελούν από μόνα τους την απόδειξη. Πέντε μετα-αναλύσεις βρήκαν έναν σημαντικό αριθμό μελετών υψηλής ποιότητας αποδεικνύοντας ότι τα ομοιοπαθητικά φάρμακα έχουν βιολογικές επιπτώσεις που δεν μπορούν να εξηγηθούν με τη μορφή εικονικού φαρμάκου».
Στις ΗΠΑ, η Ομοιοπαθητική εγκρίθηκε από τον FDA από τότε που ψηφίστηκε η Oμοσπονδιακή Νομοθεσία Τροφίμων, Φαρμάκων και Καλλυντικών το 1938. Ο φαινομενικός λόγος της αναθεώρησης του κανονιστικού πλαισίου από τον FDA οδήγησε σε μια εκπληκτική αύξηση των πωλήσεων των ομοιοπαθητικών φαρμάκων χωρίς συνταγή γιατρού. Παρ’ όλο που ο FDA εκτιμά ότι η αύξηση αυτή φτάνει τα 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια, η Αμερικανική Ένωση Ομοιοπαθητικών Φαρμακοποιών ανέφερε ότι πλησιάζει τα 800 εκατομμύρια. Φυσικά πρόκειται για σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με τα 374 δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανήθηκαν για τα συμβατικά φάρμακα το 2014.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τις ενέργειες του FDA, ο δρ Ronald Whitmont, πρόεδρος του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ομοιοπαθητικής (ΑΗ), δήλωσε: «Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί για πάνω από 200 χρόνια και είναι ιδιαίτερα ασφαλή. Η πλειοψηφία των ομοιοπαθητικών προϊόντων συμμορφώνονται με τις οδηγίες του FDA. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ομοιοπαθητικής συνεχίζει να συνεργάζεται με άλλες ομοιοπαθητικές οργανώσεις για να βοηθήσει τον FDA στη διαδικασία επανεξέτασης».
Σε νομικό πλαίσιο, τον Σεπτέμβριο του 2015 ένας δικαστής απέρριψε μια αγωγή κατά 12 ομοιοπαθητικών προϊόντων που παρασκευάζονται από την εταιρεία Hylands Inc. Χρησιμοποιώντας γλώσσα όμοια με αυτή που χρησιμοποιείται από τους σκεπτικιστές, οι ενάγοντες απέτυχαν να δυσφημίσουν την ομοιοπαθητική ιατρική με τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για «ψευδοεπιστήμη». Ο δικαστής χρειάστηκε λιγότερο από 1 ημέρα για να απορρίψει τους ισχυρισμούς των εναγόντων. (6)
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Ομοιοπαθητική έχει συναντήσει αντίσταση ταυτοχρόνως από πολλαπλά μέτωπα, πολλοί αναρωτιούνται αν πρόκειται για οργανωμένη προσπάθεια. Ο δρ Larry Malerba, ο οποίος ασκεί την ομοιοπαθητική ιατρική για περισσότερα από 25 χρόνια, λέει ότι ποτέ δεν έχει ξαναδεί τόσο μεγάλη απέχθεια εναντίον της: «Αν λάβουμε υπόψη το ευρύ φάσμα των πρόσφατων αντι-ομοιοπαθητικών δράσεων σε διεθνές επίπεδο, θα ήταν αφελές να υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει κάποιο κοινό κίνητρο. Ίσως θα έπρεπε να αναρωτηθούμε ποιός θα μπορούσε να ωφεληθεί περισσότερο από αυτό το κυνήγι μαγισσών».
Ειδικότερα η Ομοιοπαθητική αποτελεί αγκάθι για τις φαρμακοβιομηχανίες λόγω του ότι τα μοναδικά της φάρμακα είναι εγκεκριμένα από τον FDA, ασφαλή, φθηνά και δεν μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Ο δρ Malerba αναρωτιέται: «Μήπως το πρόβλημα είναι ότι τα μέσα ενημέρωσης παραβλέπουν μια σημαντική παράμετρο, δηλαδή ότι ένα ισχυρό ιατρικό μονοπώλιο επιδιώκει να καταστρέψει έναν από τους πιο επιτυχημένους ανταγωνιστές της;».
Στην Ινδία, όπου η Ομοιοπαθητική έχει τεράστια δημοτικότητα, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 250 χιλιάδες ομοιοπαθητικοί γιατροί. Ο δρ Sreevals G Menon από την Ινδία συμφωνεί ότι συμβαίνει κάτι ύποπτο. Προσφάτως έγραψε: «Η καινούρια και πιο έντονη επίθεση εναντίον της αποτελεσματικότητας της Ομοιοπαθητικής ως μέθοδος θεραπευτικής αγωγής από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης διεθνώς δεν είναι παρά ένα απειλητικό πογκρόμ που προέρχεται από τις ισχυρές φαρμακευτικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο». (7)
Η Sharyl Attkisson, ακτιβίστρια των μέσων ενημέρωσης και πρώην ανταποκρίτρια του προγράμματος CBS News, ασχολήθηκε με το θέμα της χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης σε μια πρόσφατη ομιλία στη μη κερδοσκοπική οργάνωση TED. Η ίδια χρησιμοποίησε τον όρο «astroturfing» για να περιγράψει τα ψεύτικα λαϊκά κινήματα που χρηματοδοτούνται από εταιρείες προκειμένου να ελέγχουν και να διαστρεβλώσουν τα μηνύματα των μέσων ενημέρωσης.
Οι υποστηρικτές της Ομοιοπαθητικής έχουν υποψιαστεί από καιρό ότι οι φαρμακοβιομηχανίες χρηματοδοτούν κρυφά τους σκεπτικιστικούς οργανισμούς. Φαίνεται ότι οι φαρμακοβιομηχανίες εκμεταλλεύονται τις σκεπτικιστικές οργανώσεις που διατηρούν ισχυρές αντι-ολιστικές απόψεις ενθαρρύνοντάς τις να διαδώσουν ψευδείς πληροφορίες σχετικά με την Ομοιοπαθητική.
Τα ερωτήματα όμως παραμένουν. Μήπως αυτό αποτελεί μια αντιδημοκρατική επίθεση κατά της ελευθερίας της ιατρικής επιλογής; Μήπως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν χειραγωγηθεί από τα συμφέροντα των εταιρειών και δίνουν ψευδείς πληροφορίες στους καταναλωτές; Γιατί μια όλο και πιο δημοφιλής ιατρική θεραπεία που είναι γνωστή για την ιδιαίτερα ασφαλή χρήση της ξαφνικά λαμβάνει τόση αρνητική προσοχή;
Σε αντίθεση με ορισμένα φάρμακα που έχουν αποσυρθεί από την αγορά αφού προκάλεσαν πολλές βλάβες, η Ομοιοπαθητική δεν έχει προκαλέσει κανένα κακό. Πολλοί πιστεύουν ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη των επιχειρήσεων συνωμοτούν για να στερήσουν από τους ικανοποιημένους καταναλωτές την ελευθερία τους να συνεχίσουν τη θεραπεία της επιλογής τους. Ίσως η αλήθεια μπορεί να βρεθεί μόνο αν ενώσουμε όλα τα κομμάτια του παζλ.
[toggle title="Πηγές"]
[/toggle]
