Εγκυκλοπαιδεια, Φυσική Ζωή, Φυτά

Αγριμόνιο: Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις

Οι εξαιρετικές ιδιότητες του αγριμόνιου και τρόποι παρασκευής και χρήσης.

Εναλλακτική Δράση

Όνομα: Αγριμόνιο

Επιστημονική ονομασία: Αγριμόνιο το Ευπατόριο – Agrimonia Eupatoria

Advertisment

Οικογένεια: Ροδοειδών

Άλλα ονόματα: Ασπροζάκι, φωνόχορτο, αγριμαία

Περιγραφή

Το Αγριμόνιο πήρε το όνομά του από τη λέξη «αγρός» και το ρήμα «μένω» δηλαδή, αυτό που μένει στους αγρούς. Είναι ιθαγενές φυτό του Βορείου ημισφαιρίου. Είναι ευρέως διαδεδομένο στην Ευρώπη, τη Μικρά Ασία και τη Βόρεια Αφρική. Πρόκειται για ένα πολυετές φυτό, που φτάνει τα 70cm με βλαστό κοκκινωπό και χνουδωτό.

Advertisment

Τα φύλλα του είναι ελλειψοειδή, εναλλάσσονται με πριονωτά και οξύληκτα χείλη πράσινου χρώματος ενώ τα άνθη του είναι αστεροειδή, κίτρινου χρώματος, που φέρονται σε μακριά ανθικά στελέχη κατά ταξιανθία.

Το συναντάμε συνήθως σε φράκτες, σε μονοπάτια, στις παρυφές του δάσους και σε σκιερά μέρη. Πρόκειται για φυτό που ανήκει στην οικογένεια της τριανταφυλλιάς. Μπορεί να καλλιεργηθεί παντού. Ανθίζει από Ιούνιο-Φθινόπωρο.

Χρησιμοποιείται όλο το ανθισμένο φυτό, ξεραμένο. Συλλέγεται όταν είναι ανθισμένο και αν είναι δυνατόν, πριν από τον Αύγουστο και ξηραίνεται σε σκιά, κάτω από τους 40ο C.

Συστατικά

Τα υπέργεια τμήματα του φυτού περιέχουν τανίνες, συμπεριλαμβανομένων και των κατεχινών, αλλά και φλαβονοειδή όπως πχ η λουτεολίνη. Το φυτό περιέχει επίσης, ρητίνη και λίγο αιθέριο έλαιο, κουμαρίνες και πολυσακχαρίτες. Όταν το φυτό είναι πρόσφατο, έχει οσμή ελαφρά αρωματική και γεύση υπόπικρη και στυπτική.

Το υδατώδες έγχυμά του μαυρίζει με την προσθήκη θειικού σιδήρου. Το νερό και το οινόπνευμα εξάλλου, διαλύουν τα κύρια συστατικά του.

Ιστορία και παράδοση

Σύμφωνα με την παράδοση, το φυτό πήρε την ονομασία του από το γνωστό για τις βοτανολογικές του γνώσεις βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη Ευπάτορα, που πέθανε το 63π.χ

Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν για προβλήματα ματιών, οι Αγγλοσάξονες το χρησιμοποιούσαν για να γιατρεύουν δαγκώματα από φίδια και οι Ινδιάνοι για προβλήματα πυρετού.

Ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσε για τη θεραπεία του έλκους.

Ο Γάλλος Ρallas εξάλλου το χρησιμοποιούσε ως ανθελμινθικό στα κατοικίδια ζώα ενώ ο Ηusard το συνιστούσε για τον καθαρισμό των ιχωρωδών και χοιραδικών ελκών και ο Ηοrtius ως σπουδαίο φάρμακο (το αφέψημα) κατά της υδρωπικίας.

Ο Forestius έδινε το οινώδες (ή με ξίδι) αφέψημα του φυτού κατά των φλεγμονών των όρχεων, ενώ ο Fleticmann συνιστούσε γαργάρες με το αφέψημά του εναντίον της φλεγμονής του φάρυγγα και των φωνητικών χορδών.

Αργότερα, αποτελούσε κύριο συστατικό του «νερού του αρκεβούζιου», ενός γιατρικού για τις πληγές από πυροβόλο όπλο στο πεδίο της μάχης.

Λόγω της στυπτικότητάς του, η οποία οφείλεται στις τανίνες που περιέχει, ο δρ Reutter το σύστηνε κατά της αιμόπτυσης σε ασθενείς που έπασχαν από φυματίωση.

Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις

-Το φυτό είναι στυπτικό και επουλωτικό σε πληγές, πρηξίματα, μώλωπες και διαστρέμματα.

-Είναι διουρητικό, χρησιμοποιείται για το σάκχαρο και το σακχαροδιαβήτη, κατάλληλο βότανο για νεφρά, σπουδαίο για πονόλαιμο και λαρυγγίτιδα.

-Είναι πολύτιμο και ευεργετικό για τις ασθένειες του λαιμού και του στόματος.

-Συμβάλλει στην πέψη.

-Έχει εξαιρετική αντιδιαρροϊκή δράση και χρησιμοποιείται με επιτυχία σε πεπτικές διαταραχές που συνοδεύονται από διάρροια, σε παθήσεις του εντέρου (εντερίτιδα) αλλά και σε χρόνιες παθήσεις του ήπατος.

-Ανακουφίζει από τον πόνο και ρίχνει τον πυρετό ενώ παρέχει και ανοσοενισχυτικές ιδιότητες.
Χρόνια οι βοτανολόγοι το συστήνουν για την αντιμετώπιση κρυολογημάτων γρίπης και άλλων παθήσεων.

-Είναι στηπτικό και βοηθάει στην επούλωση των πληγών.

-Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στη θεραπεία της χρόνιας φαρυγγίτιδας (απώλεια φωνής) σε τραγουδιστές ή σε ανθρώπους που μιλούν συχνά σε κοινό.

-Ο λαός χρησιμοποιούσε το αγριμόνιο ανέκαθεν εναντίον της χρόνιας βλεννόρροιας, κατά των αιμορραγιών και σε γαργάρες, κατά των κρίσεων της αμυγδαλίτιδας.

-Οι έλληνες και ξένοι χωρικοί το χρησιμοποιούν επίσης σαν τσάι, για το ωραίο του άρωμα αλλά και σαν γιατρικό κατά της ημικρανίας.

-Είναι αποτελεσματικό κατά των κολικών, των εμετών, κατά του βήχα, ενώ το αφέψημά του είναι χρήσιμο στους ασθματικούς, κατά της νεφρίτιδας, του χρόνιου πνευμονικού κατάρρου, της καχεξίας, της αιματουρίας, των δερματικών παθήσεων, της βρογχίτιδας και των ρευματισμών.

-Ενισχύει τα λευκά αιμοσφαίρια για να αντιμετωπίσουν τα μικρόβια, καμιά φορά μάλιστα όπως δείχνουν οι μελέτες, καλύτερα και από την εχινάκεια, γεγονός που δεν μπορεί κανείς να το περάσει απαρατήρητο.

-Τα φύλλα του είναι εξαιρετικά και για την αναιμία.

Άλλες χρήσεις

Μερικά φύλλα αγριμονίου στο μπάνιο μας , ανακουφίζουν ένα πονεμένο και με μεγάλη κούραση σώμα.

Παρασκευή – δοσολογία

-1 κουταλάκι του γλυκού σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό. Κάθε κουταλάκι βότανο αντιστοιχεί με ένα ποτήρι νερό. Το αφήνουμε να μουλιάσει 10 λεπτά, το σκεπάζουμε και μετά αφού το σουρώσουμε το πίνουμε. Ποτέ καυτό αλλά χλιαρό. Μπορούμε να πίνουμε μέχρι και τέσσερα φλιτζάνια την ημέρα.

-Για γαργαρισμούς με το αφέψημα του φυτού χρησιμοποιούμε 100 γρ. ξερά φύλλα σε 1 λίτρο νερό, το βράζουμε μέχρι να μείνει το 1/3 και προσθέτουμε 50 γρ. μέλι.

Αφέψημα

Το τσάι των φύλλων του είναι κατά της ημικρανίας, της δυσπεψίας και της διάρροιας. Επίσης με αφέψημα του αγριμονίου προτείνονται οι γαργάρες για τον καθαρισμό της φωνής. Βράζουμε 30 με 50 γραμμάρια σε ένα λίτρο νερό και πίνουμε τρεις φορές την μέρα από ένα φλυτζάνι ανάμεσα στα γεύματα.

-Αν αφήσουμε την ρίζα του να μουλιάσει σε νερό φέρνει ανακούφιση στην δυσκοιλιότητα και τονώνει το συκώτι.

-Εξωτερικά, το έγχυμά του χρησιμοποιείται σαν λοσιόν για το μολυσμένο βλεννογόνο του στόματος και του λάρυγγα και για τοπικές εφαρμογές σε πληγές.

Κατάπλασμα

Σε περιπτώσεις με πρηξίματα, στραμπούληγμα ή μώλωπες, μπορεί να παρασκευασθεί μία πάστα με ξίδι, πίτουρα και φύλλα αγριμονίου.