Όνομα: Κύμινο
Επιστημονική ονομασία: Κούμινον το κύμινον ή Κύμινον το ήμερον – Cuminum cyminum
Advertisment
Οικογένεια: Απιίδες ή Σκιαδοφόρα
Άλλα ονόματα: Λευκό κύμινο, αρτυσία, αρτυσιά, καμούν, τζίρα
Δείτε τον μεγάλο κατάλογο με όλα τα βότανα
Advertisment
Το κύμινο είναι είναι ένα από τα βότανα που μας διατηρούν νέους και μπορεί να χρησιμοποιθεί για πρώτες βοήθειες
Περιγραφή
Το κύμινο προέρχεται από την περιοχή της Μεσογείου, τη Βόρεια Αφρική και τη Δυτική Ασία και καλλιεργείται ως μπαχαρικό από την αρχαιότητα. Σήμερα, καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο, κυρίως όμως στην Ινδία, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Ιράν, την Τουρκία, το Μαρόκο, την Αίγυπτο, τη Συρία, το Μεξικό, τη Χιλή και την Κίνα.
Στην Ελλάδα δεν αυτοφύεται, ενώ καλλιεργείται σε μικρή έκταση στη Χίο. Ευδοκιμεί σε περιοχές με πολύ ήπιο κλίμα και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας. Είναι μονοετές φυτό, με ύψος που φτάνει τα 30 εκατοστά. Τα φύλλα του είναι τριχωτά και τα άνθη του έχουν λευκό χρώμα, ενώ οι καρποί του έχουν σχήμα δρεπανοειδές και φτάνουν τα 5 χιλιοστά.
Οι σπόροι αυτού του λεπτεπίλεπτου φυτού έχουν μια πλούσια γήινη γεύση και είναι το μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό. Οι αποξηραμένοι σπόροι είναι λεπτοί, στενόμακροι, ωοειδείς, καστανοκίτρινοι, με δυνατό και βαρύ άρωμα. Δεν θα πρέπει να μπερδεύονται με τους καρπούς του κάρυ, με τους οποίους μοιάζουν πολύ, μάλιστα σε πολλούς λαούς συγχέονται τελείως τα δυο μπαχαρικά.
Το κύμινο ανθίζει την άνοιξη. Έχει μια σύντομη εποχή ανάπτυξης των 100 – 120 ημερών. Οι θερμοκρασίες για τη βέλτιστη ανάπτυξη, είναι μεταξύ 25° και 30°C. Το Μεσογειακό κλίμα είναι το πλέον κατάλληλο για την ανάπτυξη του καθώς το κύμινο απαιτεί ένα μέτρια δροσερό και ξηρό κλίμα. Η καλλιέργεια του κύμινου, απαιτεί ένα μακρύ, καυτό καλοκαίρι διάρκειας τριών έως τεσσάρων μηνών. Σε χαμηλές θερμοκρασίες, το χρώμα των φύλλων αλλάζει από πράσινο σε μωβ.
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε τους σπόρους του βοτάνου. Ο σπόροι συλλέγονται όταν το φυτό ξεραθεί και πάρουν γκριζοπράσινο χρώμα. Μπορείτε να το σπείρετε σε καλό, υγρό και ηλιόλουστο έδαφος, φροντίζοντας να ποτίζεται καλά, καθώς η ξηρασία μπορεί να εμποδίσει τη δημιουργία σπόρων.
Το κύμινο είναι ένα εύκαμπτο φυτό με λεπτό βλαστό, που μεγαλώνει καλύτερα όταν κρέμεται χαλαρά από ένα υποστηρικτικό πλαίσιο ή ένα ψιλό συρματόπλεγμα. Μπορείτε να μαζέψετε φύλλα όποτε τα χρειάζεστε. Όταν το φυτό αποκτήσει καστανό χρώμα και οι σπόροι ξεραθούν, κόψτε τους βλαστούς και κρεμάστε τους για να αποξηρανθούν πλήρως. Μαζέψτε τους σπόρους καθώς πέφτουν.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι κύμινου. Σημαντικότεροι, εκτός από το λευκό, είναι το πράσινο και το μαύρο. Το μαύρο κύμινο, ή αγριοκύμινο ή κιούμελ καλλιεργείται στο Πακιστάν, την Τουρκία και το Ιράν και έχει πιο γλυκιά γεύση και μικρότερους καρπούς.
Συστατικά
Το κυμένιο και τα τερπενοειδή είναι τα κύρια πτητικά συστατικά του κύμινου. Όλα τα βλαστικά όργανα του κύμινου περιέχουν αιθέρια 
έλαια όπως η κουμινόλη, στην οποία οφείλεται η έντονη μυρωδιά, όταν τρίψουμε το φυτό.
Οι σπόροι του βοτάνου περιέχουν αιθέριο έλαιο με βασικό συστατικό τις κουμινικές αλδεϋδες, κουμινική αλκοόλη, μυρκίνη, λιμονίνη, πικρές ουσίες, μέταλλα και σταθερό έλαιο.
Οι σπόροι έχουν οσμή δυνατή και ευχάριστη, ενώ έχουν γεύση όξινη, καυστική, διεγερτική και αρωματική.
Σύμφωνα με το USDA, μία κουταλιά της σούπας από το μπαχαρικό κύμινο περιέχει:
22 kcal (92 kJ) της ενέργειας των τροφίμων
134 g (4,7 oz) του λίπους
263 g (9,3 oz) των υδατανθράκων
06 g (0,21 oz) των ινών και
107 g (3,8 oz) της πρωτεΐνης.
Ιστορία και παράδοση
Το όνομα κύμινο, προέρχεται από το αραβικό Kamūn. Λέγεται ότι η λέξη προέρχεται από την πόλη της Περσίας Kerman, που κατά την αρχαιότητα ήταν μεγάλο κέντρο παραγωγής κύμινου. Το κύμινο είναι ένα μπαχαρικό γνωστό από τους αρχαίους χρόνους. Αναφορές του γίνονται σε πινακίδες της Γραμμικής Β που ήταν γνωστή από το 2000 π.Χ στην Εγγύς Ανατολή.
Οι αρχαίοι Έλληνες διατηρούσαν το κύμινο στο τραπέζι, σε δικό του περιέκτη (όπως συχνά διατηρείται και σήμερα το πιπέρι) και αυτή η πρακτική ακόμα συνεχίζεται στο Μαρόκο.
Ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος το αναφέρουν. Οι Ρωμαίοι επίσης, γνώριζαν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και το χρησιμοποιούσαν στην κουζίνα τους.
Η χρήση του στη Βόρεια Ευρώπη ξεκίνησε το Μεσαίωνα και έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή καρυκεύματα , ενώ στη λαϊκή ιατρική, χρησιμοποιούσαν το κατάπλασμα από πολτό σπόρων για ανακούφιση της ορχίτιδας και τις χιονίστρες. Στην Αμερική εισήχθη από τους Ισπανούς και Πορτογάλους αποίκους.
Το έγχυμα των σπόρων του βοτάνου το χρησιμοποιούσαν για πλύσεις σε πρόβλημα βαρηκοΐας. Οι Αιγύπτιοι έβαζαν κύμινο στους τάφους των Φαραώ και το χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο για τη θεραπεία των πνευμονικών παθήσεων. Το κύμινο αναφέρεται στην Αγία Γραφή, τόσο στην Παλαιά Διαθήκη όσο και στην Καινή Διαθήκη.
Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις
-οι καρποί του κύμινου είναι χωνευτικοί και γαλακταγωγοί.
-τονώνει την καρδιά και συμβάλλει στη μείωση της ταχυπαλμίας, ενώ δρα σπασμολυτικά σε πόνους κολικού
-Δρα θετικά ως χολαγωγό μέσο, στις ασθένειες της χολής και του παγκρέατος
-καθαρτικό, διουρητικό, ορεκτικό και ευστόμαχο, σπασμολυτικό, εμμηναγωγό και αντιφυσητικό.
-μασώντας τους σπόρους, λειτουργούν σαν ορεκτικό
-κατά των σπασμών του στομάχου
-Είναι ιδιαίτερα αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδες
-καλό για τους πόνους της περιόδου
-το αιθέριο έλαιό του βοηθά στα αέρια του στομάχου
-Ανακουφίζει από συσπάσεις στην κοιλιά σε περιπτώσεις διάρροιας και δυσμηνόρροιας
Άλλες χρήσεις
-το συναντάμε σε διάφορα τυριά, ολλανδέζικα, γαλλικά αλλά και ιταλικά
-Στην ελληνική κουζίνα αρωματίζει σάλτσες και συνταγές με κιμά, όπως τα σουτζουκάκια
-αποτελεί βασικό άρτυμα σε πολλές κουζίνες, ιδιαίτερα στις κουζίνες της Νότιας Ασίας, της Βόρειας Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής
-χρησιμοποιείται ως συστατικό σε μερικά τουρσιά και γλυκά
-Στην Κύπρο, το χρησιμοποιούν όπως χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα το πιπέρι
Παρασκευή – δοσολογία
Έγχυμα
Σε περίπτωση βαρηκοϊας, χρησιμοποιούμε 2-4 γρ. σπόρους μέσα σε 1 λίτρο βραστό νερό, το αφήνουμε 10-15 λεπτά, το σουρώνουμε, το αφήνουμε να κρυώσει μέχρι να γίνει χλιαρό και με αυτό κάνουμε πλύσεις.
Αφέψημα
Βράζουμε 1 κ.γ σπόρους μέσα σε νερό για 2-3 λεπτά και αφού σβήσουμε τη φωτιά, το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 λεπτά ακόμη. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα.
Διάλυμα
Διαλύουμε ένα τέταρτο κουταλάκι του γλυκού σκόνη κύμινου σε λίγο νερό.
Ενδιαφέροντα
-Το αιθέριο λάδι του χρησιμοποιείται ως άρωμα για ποτά, παγωτά, γλυκά και τσίχλες.
-Οι Ολλανδοί το βάζουν μέσα στο τυρί γκούντα, ενώ οι Γερμανοί στα λουκάνικα.
-Χρησιμοποιείται φαρμακευτικά κυρίως στην κτηνιατρική.
-Στα Σανσκριτικά, το κύμινο είναι γνωστό ως “jira ή jeera” “αυτό που βοηθά την πέψη”. Στο σύστημα Αγιουρβέδα, αποξηραμένοι σπόροι κύμινου χρησιμοποιούνται για ιατρικούς σκοπούς.
-Στη νότια Ινδία, δημοφιλή ποτά όπως στην Κεράλα και στην Ταμίλ Ναντού, ονομάζονται “νερό jira” και γίνονται με το βρασμό σπόρων κύμινου.
-Οι Ahmad Reza Gohari και Soodabeh Saeidnia έχουν εξετάσει την φυτοχημεία των σπόρων του κύμινου και τα πρότυπά του. Έχουν αναφέρει πολλές φαρμακολογικές επιδράσεις όπως αντι-διαβητικές, ανοσολογικές, αντι-επιληπτικές, αντι-καρκινικές και αντιμικροβιακές δραστηριότητες. Μια μελέτη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Mysore της Ινδίας αναφέρουν τις πιθανές αντι-διαβητικές ιδιότητες του κύμινου.
Προφυλάξεις
Σε μεγάλες δόσεις, το αιθέριο έλαιό των καρπών του μπορεί να προκαλέσει νευρικές διαταραχές. Καλό είναι να αποφεύγεται η κατάχρηση στην κατανάλωσή του, όπως και σε όλα τα βότανα.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις.
[toggle title="Πηγές"]
“Βότανα & Μυρωδικά Από τη γλάστρα στο τραπέζι σας” εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ
“Φύση & Υγεία” εκδόσεις Κωσταρά
[/toggle]
