Γράφει η Δρ Αναστασία Μοσχοβάκη
H έκκριση του ιδρώτα στο ανθρώπινο σώμα γίνεται από τους ιδρωτοποιούς αδένες, η λειτουργία των οποίων επηρεάζεται από ορμόνες (π.χ. κατεχολαμίνες, ανδρογόνα, θυρεοειδικές ορμόνες) και ρυθμίζεται από νευρικές ίνες που έχουν συνδέσεις με ειδικά εγκεφαλικά κέντρα. Ο ιδρώτας βοηθά στη διατήρηση φυσιολογικής θερμοκρασίας σώματος σε συνθήκες υψηλών περιβαλλοντικών θερμοκρασιών.
Advertisment
Η εφίδρωση συνοδεύει επίσης την πτώση του πυρετού σε φλεγμονές, στο πλαίσιο των φυσιολογικών οργανικών αντιδράσεων του σώματος κατά την αντιμετώπισή τους. Η μέτρηση της ποσότητας της εφίδρωσης που είναι φυσιολογική για ένα άτομο επιβάλλει την αξιολόγηση ποικίλων παραμέτρων όπως το είδος της εργασιακής απασχόλησης του ατόμου, την περιβαλλοντική θερμοκρασία, την ποσότητα του νερού που προσλαμβάνεται από τον άνθρωπο σε ημερήσια βάση, την παραμονή ή όχι σε κλιματιζόμενο περιβάλλον κατά την διάρκεια της ημέρας. Ο “φυσιολογικός” βαθμός της εφίδρωσης σχετίζεται επίσης με ιδιοσυγκρασιακές παραμέτρους.
Η υπερβολική εφίδρωση ή υπεριδρωσία, είναι σύμπτωμα που ταλαιπωρεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού, προκαλώντας συχνά ψυχολογικά προβλήματα και δυσκολία σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Στην περίπτωση της υπερβολικής εφίδρωσης, τα χέρια μπορεί να “στάζουν” σε συνήθεις χειραψίες ή δραστηριότητες, μπορεί να υπάρχει απρόσφορη εφίδρωση (για παράδειγμα το άτομο να ιδρώνει ενώ ευρίσκεται σε κλιματιζόμενο περιβάλλον με καθιστική δραστηριότητα) ή να εμφανίζεται αύξηση της εφίδρωσης η οποία δεν προυπήρχε. Η υπεριδρωσία ή υπερβολική εφίδρωση μπορεί να είναι εστιακή, να αφορά δηλαδή ορισμένους μόνο ιδρωτοποιούς αδένες ή γενικευμένη, να αφορά δηλαδή τους ιδρωτοποιούς αδένες όλου του σώματος. Σύμφωνα με μελέτες πάνω από το 3% του πληθυσμού πάσχει από ενοχλητική υπεριδρωσία.
Η λειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων διαταράσσεται εύκολα σε μια ποικιλία παθολογικών καταστάσεων. Οι κρίσεις εφίδρωσης συνοδεύουν πολλές φορές, σοβαρά χρόνια νοσήματα, όπως χρόνιες φλεγμονές, καρκινώματα, ρευματικά νοσήματα, αιματολογικά νοσήματα, παθήσεις ενδοκρινών αδένων, μεταβολικά νοσήματα, νεφρικά νοσήματα, παθήσεις του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου. Συστηματικά νοσήματα, ιδιαιτέρως συχνά όπως η υπέρταση και διαταραχές του σακχάρου συνοδεύονται αρκετές φορές από διαταραχές εφίδρωσης. Φυσιολογικές καταστάσεις όπως η εμμηνόπαυση ή ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να προκαλούν εφίδρωση, η οποία όμως αποκαθίσταται με την πάροδο του χρόνου.
Advertisment
Ο αιφνίδιος πόνος και η δύσπνοια, οφειλόμενα σε σοβαρά υποκείμενα νοσήματα ζωτικών οργάνων, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονικές εμβολές, ενδέχεται να συνοδεύονται από κρίσεις εφίδρωσης, με εμφάνιση χαρακτηριστικά ψυχρού ιδρώτα. Η εφίδρωση μπορεί να είναι παρενέργεια της χρήσης ορισμένων φαρμάκων όπως σαλικυλικών ή επίδρασης τοξικών ουσιών όπως του οινοπνεύματος. Τοπικές φλεγμονές ή τραυματικές κακώσεις μπορεί να προκαλέσουν τοπικά μόνιμη αύξηση του παραγόμενου ιδρώτα. Xαρακτηριστική περίπτωση είναι η υπεριδρωσία στην περιοχή της παρωτίδας, σε τοπικές φλεγμονές ή τραύματα.
Η διάγνωση της ιδιοσυγκρασιακής υπεριδρωσίας, τίθεται όταν έχουν αποκλειστεί τυχόν παθολογικά νοσήματα και χαρακτηρίζεται από υπερβολική και ενοχλητική εφίδρωση. Η ιδιοσυγκρασιακή υπεριδρωσία παρουσιάζεται σε φυσιολογικά κατά τα λοιπά, αλλά υπερευαίσθητα άτομα, είναι χαρακτηριστικό του σώματος, συνήθως είναι τοπική, σε μασχάλες, πόδια ή χέρια, ενώ όταν πρόκειται για τις μασχάλες ή τα πόδια, συχνά συνυπάρχει και κακοσμία. Πολλές φορές επιδεινώνεται από συγκινησιακούς παράγοντες.
Η κατάσταση αυτή μπορεί να επιμολυνθεί από μικρόβια, που πολλαπλασιάζονται τοπικά και συχνά γίνεται πρόξενος άγχους, που επιτείνει τον ιδρώτα, δημιουργώντας φαύλο κύκλο. Η εφίδρωση σε ορισμένους ανθρώπους αποτελεί ένδειξη δυσανεξίας σε ορισμένα τρόφιμα, μπαχαρικά ή ποτά ή χρήσης ακατάλληλων καθαριστικών-αποσμητικών δέρματος.
Έχει καταχωρηθεί στην διεθνή εγκυκλοπαίδεια WHO IS WHO.
- Αναιμία: Η πιο συχνή παθολογική αιτία χρόνιας κόπωσης - 25 Δεκεμβρίου 2017
- Πονόλαιμος: Αιτίες και μέτρα αντιμετώπισης - 27 Νοεμβρίου 2017
- Κρυολόγημα, ίωση και γρίπη: Κοινές και λανθασμένες αντιλήψεις - 24 Νοεμβρίου 2017
