Τι είναι η Τέχνη και τι είναι η Πνευματικότητα; Πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο; Μπορεί η Τέχνη να διευρύνει τον πνευματικό μας ορίζοντα και με ποιο τρόπο;
Συνέντευξη της Ειρήνης Τσιρακίδου στη Γεωργία Χρήστου για την Εναλλακτική Δράση
Συνέντευξη της Ειρήνης Τσιρακίδου στη Γεωργία Χρήστου για την Εναλλακτική ΔράσηΣυναντήσαμε την Ειρήνη Τσιρακίδου, που πρόσφατα απολαύσαμε στην Εθνική Λυρική Σκηνή «Η φόνισσα» του Γιώργου Κουμεντάκη, στο ρόλο της Φραγκογιαννούς. Όμορφη, ταλαντούχα και διάσημη, η Ειρήνη Τσιρακίδου μας κέρδισε από την πρώτη στιγμή, με την απλότητα, την αυθεντικότητα και τις εμπνευσμένες απαντήσεις της στις ερωτήσεις μας. Σας παραθέτουμε τη συνέντευξη που μας παραχώρησε.
Advertisment
Ειρήνη, θα ήθελα καταρχήν να μας δώσεις τον ορισμό της Τέχνης. Τι είναι Τέχνη;
Η τέχνη είναι η έκφραση της ανθρώπινης δημιουργικότητας και φαντασίας.
Είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να εκφράσει το Ωραίο.
Είναι το μέσο με το οποίο η ασχήμια της καθημερινότητας μετουσιώνεται σε συγκίνηση.
Είναι το αποτέλεσμα της εσωτερικής αναζήτησης του ανθρώπου προς την Λύτρωση.
Είναι το μέσο με το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να επικοινωνήσει αυτά που βλέπει στον άυλο κόσμο προς τον υλικό, από το αφηρημένο προς το συγκεκριμένο.
Η Τέχνη είναι Πύλη προς το Θείο! Είναι η δική μου Προσευχή! Είναι ο δικός μου Ναός, μέσα στον οποίο μπαίνω, αφήνοντας το εγώ μου έξω, στην ανάγκη μου να αγγίξω την Ψυχή μου και μέσω αυτής, του ίδιου του Θεού μέσα από τον ήχο.
Η μουσική είναι η κίνηση του ήχου για να φτάσει την Ψυχή και να της δείξει την Αρετή.
Η Τέχνη συναντιέται κάπου με την Πνευματικότητα και αν ναι, πού;
Θα πρέπει πρώτα να δώσουμε έναν ορισμό στο τι σημαίνει πνευματικότητα, διότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 92 ορισμοί αυτής!
Η πνευματικότητα, είναι ο σκοπός της ζωής μας, το δια βίου ταξίδι προς το Ιδανικό, το Τέλειο, το Αληθινό προς την συνειδητοποίηση του “Γιατί” της ύπαρξης μας. Η τέχνη είναι ένα “όχημα” σ’ αυτή τη διαδρομή. Ο καλλιτέχνης καλείται να υπερβαίνει διαρκώς τα όρια του. Να διευρύνει τις ικανότητες του, την αντοχή του, τη δεξιότητα του, να κατανοήσει σε μεγαλύτερο βάθος τον εαυτό του. Αυτή η διαδικασία, αυτή η αυθυπέρβαση, φέρνει τα όρια της πνευματικότητας και της τέχνης, σε επαφή. Η τέχνη είναι η απάντηση της δημιουργικής ψυχής του ανθρώπου, στο κάλεσμα του Αληθινού.
Advertisment
Από τις κοινωνικές επιστήμες, ο όρος πνευματικότητα εκλαμβάνεται ως η αναζήτηση του σκοπού της ζωής και ως η επίτευξη της εσωτερικής αρμονίας. Εδώ, φυσικά, αναδεικνύεται και μια άλλη διάσταση της πνευματικότητας, η ανθρώπινη ικανότητα για αυθυπέρβαση, κατά την οποία ο εαυτός εμπεριέχεται σε κάτι ευρύτερο από αυτό τον ίδιο, συμπεριλαμβανομένης της κατηγορίας του Ιερού.
Η Τέχνη μπορεί δηλαδή να βοηθήσει κάποιον να διευρύνει τον πνευματικό του ορίζοντα και με ποιον τρόπο;
Θα μιλήσω για τη μουσική μιας και αυτή είναι η δική μου τέχνη, κι η εμπειρία μου είναι μόνο μέσω αυτής!
Η μουσική είναι η τέχνη της δόνησης. Εν αρχή ην ο Λόγος, όπου Λόγος=Παλμός=Δόνηση=Ήχος=Φως. Ο ήχος, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο είδος τέχνης, έχει την ικανότητα να επιδρά στο ενεργειακό μας σώμα. Επιδρά στα βαθύτερα ψυχικά μας πεδία ανεμπόδιστα. Τι εννοώ με αυτό; Ο ήχος παρακάμπτει τις διαδικασίες του “Εγώ”. Όταν ακούμε μουσική, παραδινόμαστε, δεν σκεφτόμαστε, δεν κρίνουμε. Μόνο αφηνόμαστε να βιώσουμε συναισθήματα που ο ήχος μας ξυπνά.
Κατά συνέπεια, η μουσική είναι ένα μέσο, το οποίο μπορεί να αποκρυσταλλώσει, (ανάλογα με τη αρμονική δυναμική του), ενεργειακά μπλοκαρίσματα μιας ζωής! Άλλωστε, υπάρχει η μουσικοθεραπεία ως μέθοδος ίασης.
Έχουμε λοιπόν τη Μουσική, ως μέσο θεραπείας του ενεργειακού σώματος μας και των συναισθηματικών μπλοκαρισμάτων μας, μέσω των δονήσεων της. Ο ήχος, όπως και το φως, είναι παλμοί. Φέρουν πληροφορίες από την αρχή της δημιουργίας. Οι διαφορετικές συχνότητες (άρα τόνοι) δημιουργούν ή καταστρέφουν μορφές. Και όλα αυτά, αλλάζοντας μόνο τις συχνότητες! Άρα, ο ήχος μπορεί να αλλάξει τη συχνότητα που δονείται το σώμα σου, να αλλάξει την πληροφορία της ίδιας σου της ύλης!
Γιατί το τραγούδι θεωρείται από κάποιους ως η «ύψιστη τέχνη;»
Η ύψιστη; Δεν μπορώ με σιγουριά να σας πω ότι είναι πράγματι η ύψιστη! Μπορώ όμως να καταλάβω γιατί το τραγούδι αγγίζει τόσο πολύ τους ανθρώπους. Η φωνή του καθενός μας, έχει το αποτύπωμα της ψυχής του επάνω στον ήχο της. Η ανθρώπινη φωνή είναι το επίτευγμα της δημιουργίας! Ξαφνικά οι ιδέες αποκτούν ήχο! Τα συναισθήματα αποκτούν ήχο! Εκφράζονται στο υλικό πεδίο μέσω του ήχου! Τι μεγαλειώδης στιγμή στη δημιουργία αυτή! Η στιγμή όπου το αφηρημένο κρυσταλλώνεται μέσα στην ύλη!
Και μετά αρχίζει η συνήχηση! Η συνήχηση τόνων που γίνονται μελωδίες, που δημιουργούν συναισθήματα και σύμπαντα! Η φωνή του καθενός μας καθρεφτίζει το δικό του σύμπαν! Ο τρόπος που ο ίδιος επιτυγχάνει να δίνει συναίσθημα στον ήχο του, ο τρόπος που ο ίδιος επιτρέπει στον ήχο να του αποκαλύψει τα συναισθήματα και τις πληροφορίες που εμπεριέχει, αυτός ο τρόπος θα καθορίσει και την επίδραση που θα έχει η φωνή του τραγουδιστή στο κοινό που τον ακούει!
Εσύ, τι βιώνεις όταν τραγουδάς;
Θα προσπαθήσω να περιγράψω ειλικρινώς τις καταστάσεις που βιώνω, διότι είναι πολλές και διαφορετικές! Υπάρχουν φορές που αισθάνεσαι λίγο άγχος στην προσπάθεια σου να συντονίσεις όλες σου τις λειτουργίες, φορές που τραγουδάς μηχανικά.
Όμως, υπάρχουν αυτές οι μαγικές στιγμές που νοιώθεις πως ο ήχος βγαίνει σχεδόν ηδονικά από μέσα σου. Ο τρόπος που η μία νότα ενώνεται με την επόμενη και μετά πάλι με την επόμενη, είναι σαν ένα ερωτικό κυνηγητό. Νιώθεις τόσο συγκλονιστικά ολόκληρος ώστε, όλες σου οι ανάγκες, αυτές που υπάρχουν στην καθημερινή σου ζωή, για εκείνες τις μαγικές στιγμές που βιώνεις την ένωση αυτή, δεν υπάρχουν! Είσαι ελεύθερος και ευδαίμων!
Άλλες φορές νιώθω σαν να ρέω μέσα σε μια πολύχρωμη θάλασσα συχνοτήτων που μου φέρνουν ένα χαμόγελο στα χείλη, από την τόσο τρυφερή ομορφιά τους! Αισθάνομαι αρκετές φορές πως συμβαίνει κάτι που δεν το δημιουργώ εγώ! Νιώθω πως υπάρχει γύρω μου, σαν να ενεργοποιείται από την ίδια τη μουσική, κι όταν αυτό συμβεί, με παρασύρει μαζί του.
Δεν είναι δικό μου όμως! Δεν μου ανήκει, εγώ του ανήκω! Είμαι μέρος του, ενώ αυτό είναι πάντα γύρω μας. Εμείς πρέπει να του επιτρέψουμε να μας εμποτίσει και να μας καταλάβει!
Δεν είναι ασυνήθιστο, να βλέπουμε σε καλλιτέχνες εκκεντρικότητα, καπρίτσια, εγωισμούς κλπ. Γιατί ενώ η Τέχνη –όπως μας είπες νωρίτερα- είναι μια πύλη προς την πνευματικότητα, ωστόσο, βλέπουμε τέτοιου είδους συμπεριφορές σε καλλιτέχνες;
Είναι μία “Πύλη”, γι’ αυτούς που το αναγνωρίζουν και το επιθυμούν. Όλη η κοινωνία εκδηλώνει τα χαρακτηριστικά του εγωισμού που λέτε. Διαφορετικοί άνθρωποι, διαφορετικές προσωπικότητες, διαφορετικές ανάγκες, διαφορετικές οπτικές.
Παρατηρούμε, στις μέρες μας, μια εκφυλιστική πορεία στην Τέχνη. Κατά τη γνώμη σου, πού οφείλεται αυτό και ποιες είναι οι συνέπειες στο κοινωνικό σύνολο;
Εκφυλισμός συμβαίνει όταν μία δράση, μία θεωρία, μία ιδέα, έχουν χάσει την σύνδεση τους μ’ ένα πνευματικό ιδανικό! Δεν με ενδιαφέρει τι συμβαίνει και γιατί συμβαίνει, αλλά ποιο είναι το μέρος της ευθύνης μου και τι μπορώ να κάνω εγώ σε σχέση μ’ αυτό. Ας αναλάβει ο καθένας μας την ευθύνη του κι όλα θ’ αλλάξουν!
Έκανες μια κορυφαία παγκόσμια καριέρα, την οποία εγκατέλειψες για κάποιο διάστημα. Ποιοι ήταν οι λόγοι που σε οδήγησαν σε αυτή την απόφαση;
‘Οταν ήμουν φοιτήτρια, είχα δημιουργήσει μέσα μου μία ιδανική εικόνα για την τέχνη! Υπήρχε μέσα μου η αγάπη γι’ αυτό τον ιερό χώρο, μέσα από τον οποίο ένοιωθα να αφυπνίζεται η αντήληψη μου περί του “Ωραίου”! Ο δάσκαλος μου, ο μεγάλος έλληνας βαρύτονος Κώστας Πασχάλης, ήταν ένας άνθρωπος με ήθος και αυτογνωσία. Έχοντας βιώσει τη δόξα, την καταξίωση και την αναγνώριση, τα είχε απομυθοποιήσει όλα και είχε κρατήσει μέσα του μόνο την αγνή και ειλικρινή προσφορά στην τέχνη. Έχοντας λοιπόν δίπλα μου έναν τέτοιον άνθρωπο, η εξιδανίκευση μεγάλωσε! Πίστευα πως όλοι μέσα στον χώρο της τέχνης, λειτουργούν με τα ίδια πρότυπα! Σκεφτόμουν πως αν αυτός, που ήταν τόσο επιτυχημένος, έχει αυτή την φιλοσοφία, τότε όλοι θα είναι έτσι! Πόσο λάθος είχα!
Όταν έφυγα στο εξωτερικό και ήρθα σε επαφή με την αφρόκρεμα του κόσμου της όπερας, άρχισα να αντιλαμβάνομαι έναν κόσμο που καμία σχέση με το ιδανικό δεν είχε! Μέσα στον χώρο αυτό επικρατούσε άκρατος εγωισμός και χειραγώγηση, με τον πιο ανήθικο τρόπο. Το θέατρο ήταν ένα fast food production. Οι καλλιτέχνες ήταν όλοι κλεισμένοι μέσα στο υπερπροστατευτικό “εγώ” τους! Οι μαέστροι το μόνο που ήθελαν ήταν να γίνει το δικό τους. Πουθενά χώρος για δημιουργία, για πρωτοτυπία, για όραμα, για πείραμα, για εξερεύνηση, για αναζήτηση, για πνευματικότητα! Τίποτα!
Ένα αέναο κυνηγητό της δόξας και του χρήματος. Το “φαίνεσθαι” πάνω από το “είμαι”! Έβλεπα γύρω μου μία προσποίηση κι ένα ψέμα. Ένιωθα πως έχανα την ψυχή μου. Έπρεπε ν’ αποδεχτώ αυτό το παιχνίδι και να πιστέψω πως αυτό είναι τέχνη πλέον, να αλλάξω μέσα μου και να γίνω πιο πεζή και πρακτική. Κλονιζόμουν για χρόνια. Δεν ήταν καθόλου εύκολο ν’ αφήσεις μια καριέρα first class, όπως λέμε στο χώρο μας, έτσι εύκολα. Ήταν η προσπάθεια ετών! Όμως, δεν άντεχα πλέον ούτε τους ανθρώπους που είχα γύρω μου ως συνεργάτες, αλλά ούτε κι αυτό που έβλεπα στα θέατρα του κόσμου!
Κάποια στιγμή που έγινε ένα συμβάν με τον ατζέντη μου, ήταν η στιγμή της τελικής απόφασης. Έπρεπε να διατηρήσω την ψυχική μου ισορροπία και να προσδιορίσω ξανά τι ήταν σημαντικό και τι ασήμαντο. Έπρεπε να βρω την πραγματικότητα και την αλήθεια της ψυχής μου, γιατί ένιωθα πως πλέον ήμουν αυτό που ήθελαν οι άλλοι. Είχα αποκτήσει την εικόνα που είχαν οι άλλοι για το τι σημαίνει τραγουδίστρια της όπερας. Όμως δεν άντεχα την ταμπέλα αυτή! Ήθελα να είμαι η Ειρήνη που τραγουδά και να με αφήνουν ελεύθερη να τραγουδώ όπως αισθάνομαι, γιατί το γνώριζα πως όταν τραγουδούσα με την ψυχή μου, τότε υπήρχε μόνο συγκίνηση.
Όταν όμως η ψυχή μου βαλλόταν, ήταν αναμενόμενο να νιώθω πως δεν τραγουδώ με χαρά πλέον! Το τραγούδι δε μου έδινε πλέον χαρά! Αυτή ήταν η δυνατότερη αιτία για μένα να σταματήσω! Αν δεν απολαμβάνω την τέχνη μου, ποιός ο λόγος να τη συνεχίσω;
Τι ήταν αυτό που σε έκανε να ξεκινήσεις πάλι και τι προσδοκάς από την Τέχνη;
Ήμουν πάρα πολύ καλά με τον εαυτό μου, με τη διδασκαλία, με την εσωτερική μου αναζήτηση. Υπάρχει όμως, μέσα μου, η ανάγκη της αυθυπέρβασης και της αυτοέκφρασης. Ήθελα να τραγουδήσω τη μουσική που νιώθω πως με θεραπεύει! Τη μουσική που με συγκινεί! Να δοκιμάσω καινούργιους τρόπους έκφρασης. Να δοκιμάσω καινούργιες μουσικές. Θέλω να μπορώ να επιλέγω εγώ αυτά που θα ερμηνεύω! Κατάλαβα πως μόνο στα ρεσιτάλ όπου η επιλογή του ρεπερτορίου και των συνεργατών είναι ολοκληρωτικά δική μου, μόνο εκεί μπορώ να έχω αυτό που αναζητώ, έχοντας όλη την ευθύνη αλλά και την ελευθερία δημιουργικής έκφρασης!
Αυτή η ελευθερία μού δίνεται επίσης τραγουδώντας καινούργια έργα, όπου σε συνεργασία με το συνθέτη, μπορείς να δημιουργήσεις το καλύτερο αισθητικό και μουσικό αποτέλεσμα που να ταιριάζει στον ερμηνευτή. Το τραγούδι είναι θεραπεία και γι’ αυτόν που τραγουδά, αλλά και για αυτόν που το ακούει. Μέσω του ήχου μπορείς να σπάσεις ενεργειακές κρυσταλλώσεις. Φαντάσου λοιπόν να μπορείς να το κάνεις ταυτόχρονα σε δύο χιλιάδες άτομα!
Θα μου πεις, “μα θα επηρεάσει όλο το κοινό με τον ίδιο τρόπο;” Όχι! Όμως, κάποιοι που είναι ανοιχτοί, θα το δεχτούν! Η επιθυμία για υπηρεσία με τράβηξε πίσω λοιπόν… μόνο που πλέον ξέρω τι με συγκινεί, ξέρω τι επιθυμώ να τραγουδώ, ξέρω τον τρόπο που θα επιτύχω αυτή την επαφή με το κοινό!
Αυτό που οραματίζομαι πλέον, είναι να βρίσκομαι στη σκηνή με ανθρώπους, που αυτή την υπηρεσία θα μπορούμε να την πολλαπλασιάσουμε! Με ανθρώπους, που η μουσική εκτέλεση θα γίνεται σαν προσευχή! Όπου η μουσική θα είναι μπροστά και το “εγώ” θα έχει οπισθοχωρήσει, παραδίνοντας τον κυρίαρχο ρόλο στην ψυχή!
Θεωρώ πως είμαι τυχερή γιατί έχω δύο συνεργάτες με τους οποίους συντονίζομαι απόλυτα! Η πιανίστα Σοφία Γκελασβίλι-Τροίζου και ο τσελίστας-λυράρης Γιώργος Καλούδης. Έχουμε μια βαθιά αγάπη ο ένας για τον άλλον και μεγάλο θαυμασμό για τις μουσικές ικανότητες ο ένας του άλλου. Έχουμε τις ίδιες ηθικές και πνευματικές αρχές και αυτό κάνει τη συνεργασία, μαγική! Δοκιμάζουμε, εξερευνούμε, ανακαλύπτουμε… και όλα αυτά με μεγάλη αγάπη για αυτό που υπηρετούμε! Συνεργαζόμαστε και στο cd μου και νιώθω ευλογημένη που έχω αυτούς τους συνοδοιπόρους.
Στη «φόνισσα» που πρωταγωνίστησες, η σκηνή με την προσευχή της Φραγκογιαννούς ήταν κυριολεκτικά, συγκλονιστική. Ήταν το αποκορύφωμα της ηθοποιίας σου αυτό που είδαμε;
Κάθε φορά σε κάθε ρόλο, προσπαθώ να ταυτιστώ με τον χαρακτήρα. Να σκεφτώ πως θα αντιδρούσα εγώ. Όμως οι χαρακτήρες έχουν τη δική τους προσωπικότητα. Δεν ξέρω πως “να μην είμαι εγώ”! Δεν ξέρω πως να γίνομαι κάποιος άλλος! Όμως προσπαθώ να νιώσω αυτά που θα ένιωθα αν βρισκόμουν στην κατάσταση και τις συνθήκες του χαρακτήρα που υποδύομαι.
Με την περίπτωση της Φραγκογιαννούς ήταν δύσκολο! Ήταν ακραία περίπτωση ψυχοσύνθεσης! Όμως η συγκεκριμένη σκηνή, η σκηνή του “Κύριε”, εκείνη τη στιγμή, ήταν η Ειρήνη που βίωνε τον πνευματικό παροξυσμό. Σ’ αυτό το σημείο, η Φραγκογιαννού παρακαλά το Θεό να τη λυτρώσει. Όχι να τη συγχωρέσει, γιατί μέσα της νομίζει πως έχει κάνει το σωστό, πνίγοντας τα κορίτσια, αλλά να τη λυτρώσει από το βάρος της αμαρτίας.
Γιατί πιστεύω πως μέσα της γνώριζε το αμάρτημα της αφαίρεσης ζωής, ακόμα κι αν θεωρούσε πως τα λυτρώνει από μια βασανιστική ζωή. Αν λοιπόν δεν έχεις βρεθεί σε μια τέτοια στιγμή που να παρακαλάς με σφοδρότητα τον Θεό να σε λυτρώσει, αν δεν έχεις νιώσει το βάρος της μετανοίας να λιώνει την ψυχή σου, τότε, δεν είναι εύκολο να πείσεις κανέναν, όταν το ερμηνεύεις! Μοιράστηκα αυτό ακριβώς με το κοινό. Ήταν η αλήθεια μου. Ήταν μία ειλικρινής κατάθεση. Ίσως γι’ αυτό άγγιξε τους ανθρώπους, γιατί είμαι σίγουρη πως όλοι μας έχουμε βρεθεί σε αυτή την κατάσταση.
Ειρήνη, στη «φόνισσα» υποδύθηκες μια αρνητική και τελικά, εγκληματική προσωπικότητα. Πώς κατάφερες να διαχειριστείς ένα τέτοιο ρόλο, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη, τις δικές σου πνευματικές πεποιθήσεις;
Ακόμα και μέσα στο ζοφερότερο σκοτάδι μπορείς να βρεις, ίχνη φωτός! Μέσα στο κακό θα βρεις καλό. Μέσα στο μαύρο, το άσπρο. Γιν & Γιανγκ. Μέσα στο απόλυτο σκοτάδι της, έψαξα να βρω τα σημεία του φωτός της που τρεμόσβηναν! Ήθελα να βρω το σημείο όπου το κοινό θα αναγνωρίσει τις αιτίες που οδήγησαν αυτή την ταλαιπωρημένη ψυχή στη μέγιστη πτώση! Ήθελα να βρω το σημείο όπου το κοινό θα τη συμπονέσει και ίσως μέσα τους τη συγχωρέσουν!
Έχω ανάγκη να κατανοώ τους άλλους, ακόμα κι αν έχουν κάνει το μεγαλύτερο κακό. Όλοι έχουμε μια ψυχή, άλλοι αντέχουν το βάρος της πραγματικότητας κι άλλοι όχι! Είναι στο χέρι μου να συγχωρώ τους ανθρώπους και να τους απομακρύνω, αν με δυσκολεύουν. Όμως κατανοώ τις αιτίες τους κι αυτό ελαφρώνει τη δική μου ψυχή!
Ήθελα και το κοινό να κατανοήσει το δράμα της ζωής της. Να κατανοήσει τα κίνητρα της, να παρακολουθήσει την πορεία του αρρωστημένου μυαλού της και να την κρίνουν, έχοντας κατανοήσει την ψυχοσύνθεση της και όχι μόνο τις πράξεις της. Αυτό, για μένα, είναι μια ερμηνευτική μετουσίωση, το να οδηγείς το κοινό στην καρδιά του κι όχι στο μυαλό του.
Θα μείνω για λίγο ακόμη στη «φόνισσα». Στο τέλος της παράστασης, σε είδαμε ότι έκανες μια σύντομη υπόκλιση και έφυγες πολύ γρήγορα πίσω, κάτι που δεν το συνηθίζουν οι πρωταγωνιστές της Όπερας. Είχε κάποιο συμβολισμό, αυτή η κίνηση από μέρους σου;
Ο κάθε καλλιτέχνης, παίρνει από το χειροκρότημα, κάτι διαφορετικό. Είναι η επιβράβευση της προσπάθειάς του, η αναγνώριση της αξίας του, ο θαυμασμός της ικανότητας του. Όλα αυτά και ίσως πολύ περισσότερα, που είναι προσωπική υπόθεση του καθενός. Οποιαδήποτε και να είναι η σχέση του καλλιτέχνη με το κοινό, είναι απόλυτα σεβαστή!
Για μένα έχει ως εξής: η ώρα του χειροκροτήματος είναι η στιγμή που ρωτάς το κοινό “σας άγγιξε αυτό που έκανα; Επιτεύχθηκε ο σκοπός μέσω του συναισθήματος;” και το κοινό σου απαντά από την πρώτη στιγμή που θα βγεις στο προσκήνιο για να υποκλιθείς! Τι σημασία έχει αν σε χειροκροτούν για 10 λεπτά ή για 1 λεπτό; Αφού ξέρουν και ξέρεις. Το θέμα είναι να έχεις προκαλέσει το χειροκρότημα με την αξία της ερμηνείας σου κι όχι με μεθ’ εόρτια, εγωιστικά κόλπα.
Ποιο είναι το όραμά σου για την Τέχνη της νέας εποχής;
Πιστεύω πως η αγάπη πρέπει να αρχίσει να αντικαθιστά την στείρα αναζήτηση της τελειότητας! Η τέχνη είναι μια συνεργασία του καλλιτέχνη με το Θεό, και όσα λιγότερα κάνει ο καλλιτέχνης, τόσο το καλύτερο. Για να βρεις αυτή την εσωτερική πηγή της αγάπης, πρέπει να βρεις μια έρημο, όπως λέει κι ένας αγαπημένος μου φίλος! Μόνο στην απομόνωση μπορείς να βρεις αυτό το σημείο αλήθειας μέσα σου και μετά μπορείς να το επικοινωνήσεις! Όμως, η αναζήτηση, η εμβάθυνση και η ενδοσκόπηση, γίνονται σ’ αυτό τον “έρημο τόπο” των ψυχικών σου κορυφογραμμών!
Πιστεύω βαθιά, πως η εποχή όπου η τέχνη ήταν ένα ματαιόδοξο κυνήγι, έχει παρέλθει. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στις κοινωνικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εποχή μας. Η τέχνη θα γίνει ένας Ιερός Τόπος επικοινωνίας του κάλλους με τον άνθρωπο. Πιστεύω πως οι καλλιτέχνες που μέσα στην ψυχή τους αναζητούν την ένωση και τη μετουσίωση, τη λύτρωση και την ανέλιξη, θα αρχίσουν να έλκονται μεταξύ τους! Θα συνεργαστούν και μέσα από αυτές τις συνεργασίες θα ξεπηδήσει κάτι καινούργιο και πιο αληθινό!
Υπάρχει κάποια συμβουλή που θα ήθελες να δώσεις στους νέους καλλιτέχνες;
Σεμνότητα! Το πρώτο και σημαντικότερο στοιχείο που οφείλει να έχει ένας καλλιτέχνης. Ας αγαπούν την τέχνη τους όχι επειδή τους κάνει να νιώθουν σημαντικοί, αλλά επειδή τους οδηγεί στο να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι! Τους οδηγεί πιο κοντά στην ψυχή τους! Δεν έχει να κάνει με την δύναμη η τέχνη, αν και η φήμη είναι δύναμη, έχει να κάνει με την ανάγκη σου να δίνεις, να προσφέρεις τον εαυτό σου, να τολμάς να εκτίθεσαι και να κάνεις λάθη! Να τολμάς να αναζητάς την αρμονία και να μην συμβιβάζεσαι με τίποτα λιγότερο!
Όμως, κανένας δεν μπορεί να ξέρει την ψυχή του άλλου. Ας ταξιδέψουν μέσα στον κόσμο της τέχνης και ας μαζέψουν όσες περισσότερες εμπειρίες μπορούν. Αυτό θα είναι η προίκα τους!
