Ο έρωτας στο Μεσαίωνα
Στους σκοτεινούς καιρούς του Μεσαίωνα, ο σαρκικός έρωτας ήταν ουσιαστικά ημιπαράνομος. Ακόμα και ανάμεσα στα παντρεμένα ζευγάρια υπήρχαν τόσες απαγορεύσεις και τέτοια ποινικοποίηση από την Εκκλησία που κάθε επαφή εγγραφόταν στον κατάλογο των αμαρτιών για τις οποίες άνδρες και γυναίκες έπρεπε να ζητήσουν συγχώρεση. Βέβαια, η σημασία που έδιναν οι άνθρωποι στην Εκκλησία ήταν τεράστια, καμία σχέση με τη σημερινή.
Advertisment
Ο άγιος Αυγουστίνος, ήδη από τον 4ο αιώνα, ταύτισε το προπατορικό αμάρτημα με το σαρκικό έρωτα, ενώ είναι δεδομένο ότι η ανυπακοή των πρωτοπλάστων στην Παλαιά Διαθήκη ήταν ταυτισμένη με το αμάρτημα της γνώσης. Το 13ο αιώνα, ο άγιος Θωμάς ο Ακινάτης καταδικάζει καθετί που προκαλεί ηδονή με τη θεμελίωση του περίφημου «αμαρτήματος της λαγνείας». Πλήρης απαγόρευση του εξωσυζυγικού σεξ, ενώ μέσα στο γάμο επιτρεπόταν το σεξ χωρίς ηδονή, δηλαδή μόνο για τεκνοποίηση, χωρίς προκαταρκτικά και με χιλιάδες απαγορεύσεις.
Διαβάστε επίσης: Τα σωτήρια δάνεια
Ο θεολόγος Μπούχαρντ της Βορμ απαριθμεί στο Decretum πότε το νόμιμο ζευγάρι δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή: «Ενώθηκες με τη γυναίκα σου την εποχή των εμμήνων της; Αν το έκανες αυτό, θα τιμωρηθείς με δέκα μέρες ψωμί και νερό. Ήρθες σε επαφή με τη γυναίκα σου αφού κινήθηκε το παιδί στη μήτρα της; Μήπως λιγότερο από σαράντα ημέρες μετά τον τοκετό; Αν τα έκανες αυτά, θα τιμωρηθείς με είκοσι ημέρες ψωμί και νερό. Αμάρτησες με τη γυναίκα σου τη Σαρακοστή; Σαράντα μέρες ψωμί και νερό».
Advertisment
Η παραβίαση της Σαρακοστής εθεωρείτο μεγαλύτερο αμάρτημα από την απειλή της υγείας της εγκύου ή του εμβρύου. Και ο κατάλογος των απαγορεύσεων συνεχίζεται. «Μετά τον τοκετό απαγορεύεται η επαφή σαράντα ημέρες αν γεννήθηκε αγόρι και ογδόντα αν γεννήθηκε κορίτσι, διότι η μάνα κοριτσιού χρειάζεται μεγαλύτερο διάστημα εξαγνισμού».
Απαγορεύεται επίσης το σεξ τις αργίες, τις Κυριακές, τις γιορτές, είκοσι ημέρες πριν τα Χριστούγεννα και σαράντα ημέρες πριν το Πάσχα.
Όποιος παραβίαζε αυτέ τις απαγορεύσεις δε χρεωνόταν με αμαρτίες μόνο αυτός, αλλά και τα παιδιά του, έτσι διατεινόταν η επίσημη Εκκλησία. Και μάλιστα υπήρχε η σωματική και η πνευματική επιβάρυνση των παιδιών που είχαν ασεβείς γονείς. Έλεγαν ότι γεννιόντουσαν άρρωστα, τρελά ή ανώμαλα, με αποτέλεσμα οι κλειστές μεσαιωνικές κοινωνίες να λοιδορούν τους γονείς εσαεί ως καταραμένους, εξαιτίας της αμαρτίας τους, που θεωρούσαν ότι έβλεπαν καθημερινά μπροστά τους στο πρόσωπο των παιδιών.
Αμέρικο Βεσπούκι: Πώς ένας πωλητής κατάφερε να κλέψει μια ήπειρο
Έτσι, βέβαια, κάθε παιδί που γεννιόταν άρρωστο για οποιοδήποτε λόγο καταδίκαζε αυτομάτως τους γονείς του σε ισόβια περιφρόνηση. Όμως, ας μη φανταστούμε το Μεσαίωνα ως μια κοινωνία της εγκράτειας. Η φτώχεια, η εξαθλίωση, ο αναλφαβητισμός και οι συνεχείς πόλεμοι κάθε άλλο παρά βοηθούσαν την Εκκλησία να επιβάλει τι απόψεις της. Βιασμοί, πορνεία και αφροδίσια νοσήματα ήταν στην ημερήσια διάταξη, ενώ τα ελλιπή μέτρα προφύλαξης και η αδυναμία της ανύπαρκτης άλλωστε ιατρικής για αμβλώσεις είχαν φέρει σε φοβερή έξαρση τις βρεφοκτονίες. Αφού δεν μπορούσαν να τα αποβάλουν, τα έπνιγαν μόλις γεννιόντουσαν.
Και κάτι τελευταίο, που αφορά τον ίδιο το γάμο ως μυστήριο της Δυτικής Εκκλησίας. Μόλις το 1139, η Σύνοδος του Λατερανού θέσπισε την ευλογία του γάμου, που ως τότε ετελείτο με μια απλή πολιτική διατύπωση. Ήταν η ίδια σύνοδος που θέσπισε και την απαγόρευση του γάμου στους ιερείς της Καθολικής Εκκλησίας.
[toggle title="Πηγή"]
Μια σταγόνα ιστορία Δημήτρη Καμπουράκη εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ
[/toggle]
